Thursday, August 6, 2020

Hoa K là mt Quc Gia Cng Hoà ch không phi Dân Ch

 

http://www.caidinh.com/trangluu1/thoisu/hoakylamotquocgia.htm

Hoa K là mt Quc Gia Cng Hoà ch không phi Dân Ch

Sng Hoa K my mươi năm, có bao gi ta t hi làm sao phân bit s khác nhau gia hai chính đng Cng Hoà và Dân Ch. Có người đã ví hai đng y như nước vi la, như ánh sáng và bóng tối. Đâu là ánh sáng, thế nào bóng ti. Ranh gii ở đâu và làm sao phân bit? Chúng ta vn sng dng dưng gia ánh sáng và bóng ti như ngày và đêm. Mùa bầu cử 2020 năm nay đã cho ta thấy được du hiu ca ngày và đêm, của ánh sáng và bóng tối. Hai đảng Cng Hoà và Dân Ch quyết ăn thua đủ để chiếm li thế trong chính quyn.

 

Chiếm được li thế để đưa quc gia Hoa Kỳ đi về đâu? Đó là điểm chính yếu ca bài viết này.

 

Chúng ta có thể đã biết cu trúc ca Hip Chúng Quc Hoa K, thường được viết tt là Hoa K, là mt Liên Bang Cng Hoà. Gm có 50 tiểu bang được t chc tương t như liên bang, có Thống Đốc đứng đầu ngành Hành Pháp, cùng vi hai ngành Tư Pháp và Lp Pháp phân quyn rõ rt. Mi tiu bang cũng có Hiến Pháp riêng.

Chc ít ai biết điều mà ông McManus đã viết, “Many Americans would be surprised to learn that the word “democracy” does not appear in the Declaration of Independence or the U.S. Constitution. Nor does it appear in any of the constitutions of the 50 states”. 

Dch ra tiếng Vit: “Nhiu người M có th ngc nhiên khi biết rng ch ‘democracy’ không có trong Tuyên Ngôn Độc Lp hoc Hiến Pháp Hoa K k c Hiến Pháp ca bt c tiu bang nào trong 50 tiu bang Hoa K”.

Ông McManus còn nói, các T Ph khi thành lp Hoa Kỳ đã c tránh, không cho Hoa K rơi vào nn dân ch. John F. McManus (1931-2020), là mt nhà s hc v Hoa K. Các d kin s dng trong bài viết này da trên các tài liu ca John F. McManus.

 

Chính các T Ph Hoa K khi thành lp Hip Chúng Quc Hoa Kỳ đã nht tâm thành lp mt liên bang Cng Hoà, đặt căn bản trên bn Hiến Pháp và nn T Do, An Ninh cá nhân.

 

Liên bang Hoa Kỳ được thành lp như thế nào?

 

Năm 1783, cuc chiến giành Độc Lập đã chiến thắng, đẩy lui các lc lượng ca Anh Quc v nước. Mt quc gia Hoa Kỳ được thành lp. Tuy nhiên, h thng chính quyn lúc y còn non yếu, không có khả năng giải quyết tranh chp gia các tiu bang cũng như không có quyền đánh thuế cho các nhu cu thiết yếu, chng hn như quc phòng. Cho nên, vào năm 1787, các đi biu t 12 trong 13 tiểu bang đã gp nhau tại Philadelphia để sửa đổi h thng chính ph và viết nên Hiến Pháp Hoa K. Theo John F. McManus, Hiến Pháp được viết ra để kim soát chính ph ch không phải để cai tr người dân. Mi tiểu bang đều có các chương trình cnh tranh lành mạnh để thu hút người dân đến sinh sng, làm ăn và nuôi dưỡng gia đình trên tiu bang ca mình.

Da trên Hiến Pháp, James Madison, Alexander Hamilton và John Jay đã viết các bài qung din và tp hp thành mt tp tài liu gi là The Federalist Papers. Từ đấy rút ra các yếu t cn thiết cho vic thành lp chính ph liên bang. Tt c 13 tiểu bang đầu tiên đã phê chun Hiến Pháp; ri mười Tu Chính Án đu tiên được ra đời, gi là Đạo Lut Nhân Quyn (Bill of Rights). Chính đo lut này gii hn chính ph liên bang (Bill of Limitations on Government). Dân s Hoa Kỳ tăng theo thời gian, ri thành lp tiu bang, sau khi phê chun Hiến Pháp, ri gia nhp vào liên bang, lên ti 50 tiu bang như ngày nay. Mi tiu bang có quyn t tr và chp nhn các ràng buc vi liên bang, được ghi trong Hiến Pháp liên bang và Hiến Pháp tiu bang.

 

John F. McManus đã lặp đi lặp li nhiu ln li dn dò ca các T Ph rằng, Đạo Lut Nhân Quyn là để bo v các quyn ca người dân, được Thượng Đế ban cho. Bo v người dân bng cách hn chế quyn lc ca chính ph. Và, các Tu Chính Án nhm vào chính ph liên bang ch không phi cá nhân người dân. Chng hn, Tu Chính Án s 1 và số 2 quy định: Quc Hi không được làm lut hòng gii hn quyn ngôn lun, tôn giáo, báo chí, hi hp, kiến ngh, trang b vũ khí… ca công dân. Các quyn y là ca công dân và tt c mi người được quyn kim soát chính ph, không cho chính ph lm quyn hay xâm phm vào quyn ca công dân. Đó là cái gia sản T Do ca mi cá nhân công dân đang sinh sng ti Hoa K.

 

Cái gì giúp cho Hoa K vĩ đại?

 

Người ta đặt các câu hi v Hoa Kỳ. Điều gì làm cho nước M vĩ đại so các vùng đất khác?

 

·         Có phi nh có tài nguyên thiên nhiên phong phú? -Không. Nhng vùng đất khác cũng được Trời ban cho đầy đủ như vậy..

·         Có phải do người dân Hoa K giỏi hơn? -Không. Những người xây dựng nước Mỹ đều đến t những nơi khác.

·         Có phi bi chính ph khôn ngoan và có kế hoch tài tình đã đưa Hoa Kỳ lên v trí cao như vậy? - Cũng không phi.

 

Quc gia Hoa K vĩ đại không phi vì chính phủ đã làm gì, mà là: chính ph bị ngăn không cho lèo lái đưa Hoa K chch qua hướng khác. Điu quan trng hơn cả đã làm cho Hoa K vĩ đại là T Do Cá Nhân: t do làm vic, t do sn xut, và đặc bit là t do gi thành qu do mình to ra. Nước M vĩ đại là vì chính ph bị ngăn chặn không cho nhúng tay quá nhiu vào các quyn t do ca người dân.

 

Cng Hoà hay Dân Ch?

 

Trong xã hi Hoa K ngày nay, nhiu nơi đã ny sinh ra các li thuyết phc rng, chính ph Hoa K là mt nn Dân Ch ch không phi Cng Hoà. Hoc, hãy ym trợ đảng Dân Chủ để thay đổi nn Cng Hoà ca nước M, làm cho nước M  ci m hơn, t do hơn. Có nhiu người nhm ln các ý nim của hai đảng Dân Ch và Cng Hoà. Chúng ta cn hiu rõ các ý nim mà hai đảng chính tr này ch trương, để đừng lm ln và không để cho các lung tư tưởng tìm cách la bp, mỗi khi đến mùa bu c.

 

Hoa K, có hai đng chính trnh hưởng nhiu nht trong qun chúng. Đó là đảng Cng Hoà (Republican party) và đảng Dân Ch (Democratic party). Bài viết này xin được ch trình bày cô đng các ý nim Dân Ch và Cng Hoà để từ đó s hiu thêm về đất nước Hoa K này. Hiu về đất nước Hoa K này để biết th chế nào s giúp duy trì s trường tn ca Hoa K, mt quc gia mu mc cho thế gii.

 

Rt nhiu nhà trí thc ca Hoa Kỳ đã b đảng Dân Ch lôi cun vì các khu hiu mang tính cách “cp tiến” vi cái dáng v ci m và tiến b,… ri xa các ý niệm ban đầu mà h cho là bo th và đã li thi. K c các trí thc Vit Nam cũng vy. H b lôi cun bi khu hiu của đảng Dân Chủ: Thay Đổi, Cp Tiến. Các cơ quan truyn thông trên thế gii cũng như ti Hoa K, vì hám li mà ph ho bng nhiu thủ đoạn, mong tiếp sức cho đảng Dân Ch chiếm càng nhiu ghế trong các ngành Hành Pháp, Tư Pháp và Lp Pháp. H mun ln quyn càng nhiu càng tốt để đi đến mục đích chính quyn kim soát người dân.

 

Trong khi đng Cng Hoà thì c gng gi các ý niệm căn bản được ghi trong Hiến Pháp và các văn bản liên h, là kim soát chính ph, không cho chính ph ln quyn ca người dân. Quyn ca người dân là quyn T Do Cá Nhân: t do làm vic, t do sn xut, và đặc bit là t do bo v thành qu do mình to ra. Nói ngn gn là quyn tư hu. Chính quyn càng nh càng ít tn tin ca dân đ nuôi.

 

Mc dù Hoa K có nhiều đảng chính tr, nhưng người ta nhìn nhn ch có hai khuynh hướng chính yếu: Cng Hoà và Dân Ch. Vài ý nim chính yếu ca hai chính đảng được tóm lược:

 

Cng Hoà thì tin vào Thượng Đế, bo v nim tin tôn giáo, bo v quyn t do cá nhân bng pháp luật. Để yên cho dân được t do sn xut. Chính ph thu nh và ch trương ct bt thuế.

Dân Ch đòi quyn li cho người nghèo, đòi bình đng và chia đều tài sn cho dân chúng, ch trương làm cho chính ph phình lớn để phc v dân chúng, thu thêm tin thuế t dân chúng đ nuôi chính ph.

 

Ai đã có kinh nghim ít nhiu vi chế độ cng sản, đều nhìn nhn ch trương của đảng Dân Ch rt gn gũi với đường li ca cng sn hay xã hi ch nghĩa. Toàn nhng tuyên truyn rng tuếch, luôn luôn nut li hứa. Đảng Cng Hoà thì ngược lại, đôi khi còn công khai chng li ch thuyết cng sn. Nói vy vn chưa rõ ràng: đng Dân Ch ch trương như thế nào và đảng Cng Hoà có đường li ra sao?

 

Ông John F. McManus gii thích chữ Democrat đến t ch Hy Lp: demos có nghĩa là người dân, là đám đông; và “kratein” nghĩa là cai tr. Democracy là “quy lut ca người dân” hay “lut của đa số”. Nghe qua có v hp dn, nhưng một khi đám đông quyết định ly nhà, ly tài sn, bt con cái ca ta thì ta phi làm sao? Dĩ nhiên người dân sẽ đòi gii hn nó. Tuy nhiên, trên thc tế, cái đa s y không bao gi chp nhn gii hn. Nếu hơn mt nửa đòi một điều gì thì h s tiến hành.

 

Còn Cng Hoà thì sao? Cũng theo John F. McManus, nó đến t ngôn ng La Tinh, “Res” là “vt”, “Publica” nghĩa là công cng. Republic có nghĩa là các th công cng, tc là Lut Pháp. Mt nn Cng Hoà thc s có mt chính ph b gii hn bi lut pháp và dân chúng được để yên. Xã hi này cn có cnh sát và các b phn trong chính quyn làm công vic bo v dân chúng.

 

Mt câu chuyn, hai hoàn cnh

 

John F. McManus k mt câu chuyn. Có 30 tay súng truy lùng mt tay súng đang mt mình trn chy, nói rng h rượt bt mt tên cướp. Khi bắt được, 30 người lên án treo c tay súng đơn đc kia. Thế là vi kết qu s phiếu 30/1, người ta quyết định treo c tay súng y v ti cướp bóc. Đó là luật đa số ca nhng người ch trương Democracy. Vy, Cng Hoà (Republican) thì thế nào? Cũng 30 người y truy lùng và bắt được tay súng đơn đc kia. Khi h sa son treo c nn nhân thì viên Cnh Sát Trưởng (Sheriff) xut hin bo rng, người b bắt kia được quyn ra toà có lut pháp xét x. Thế là người ta đem nghi can về thành phố để tm giam. Sau khi phiên toà din ra vi các th tc t tng, bi thm, chng cứ đầy đủ để kết ti thì người y phải đối din vi bn án. Nếu không thì nghi can sẽ được tr t do.

 

Người ta có th nhìn thy, trong chế độ Cng Hoà, tt c mi người được lut pháp bo v. th chế Dân Ch, lut l thuc về đa số, thường xuyên bị thay đổi và b khng chế bởi đám đông.

 

Samuel Adams, được xem là mt trong các T Ph lp nên liên bang Hoa K, là người đã ký trong Tuyên Ngôn Đc Lp, tuyên b rng: “Dân ch s không tn ti bao lâu, ri sẽ đi đến kit qu và t hu dit”.

Samuel Adams

Samuel Adams was an American statesman, political philosopher, and one of the Founding Fathers of the United States.

Dân Ch - Mt nn tng không ổn định

 

Các T Phụ đều xem thường nn dân ch vì nhìn vào tm gương ca Hy Lp và đế quc La Mã ca cái thi 600 năm trước Tây lch. Thời đó, có lut gia Solon là người khôn ngoan đ ngh Hy Lp thiết lp mt cơ quan pháp lut cố định và độc lập để gii hn chính quyn. Hy Lp không nghe theo. Đến khi chính quyn La Mã áp dng phương pháp ấy đã đưa đế quc La Mã đi lên. Người dân được lut pháp bo v và được quyn làm ch thành quả lao động ca mình. Họ được t do và hăng hái sản xut. La Mã tr nên giàu có nhanh chóng, khiến thế gii ghen t. Nhưng ri người La Mã mt cnh giác đ cho chính ph có thêm quyn hành, khiến người dân mt t do. Chính quyền tăng thuế, đi đến kim soát lãnh vc tư nhân. Chính ph còn bày ra tr cp nông nghip, giúp đ gia cư. Dân chúng ngày càng l thuc vào chính ph. Chính ph trong tay mt nhóm đu s ra tay ban phát và kim soát người dân. Dân chúng làm vic ít đi và chờ đợi chính ph giúp đ. Không bao lâu, các nhà sn xut mt dn khả năng sản xut, gây ra tình trng thiếu ht. Cui cùng, toàn b h thống đã sụp đổ.

 

Đế quc La Mã đi t nn cng hoà, vi mt chính ph hn chế, sang nn dân ch, kim soát quyn t do cá nhân. Kết thúc bng mt chế độ cai tr bi mt nhóm đu s Caesar. Cui cùng ri sụp đổ.

 

Mt trong các t ph ca Hoa K, ông Benjamin Franklin là v Tng thng th 6,  va khi bn Hiến Pháp Hoa Kỳ được công b, ông đã tuyên b rng, gia sn ca Hoa K là mt nn Cng Hoà nếu chúng ta còn gi cho nó tn ti. Các t phụ đã tuyên b như mt s tht hin nhiên trong Tuyên Ngôn Độc Lp rng, “con người do Thượng Đế to ra và được ban cho mt s quyn không thể thay đổi”. Chính phủ được lập ra để bo v các quyn này ca công dân, đc bit không b áp bc bi chính ph.

Benjamin Franklin

Benjamin Franklin FRS FRSA FRSE was an American polymath and one of the Founding Fathers of the United States. Franklin was a leading writer, printer, political philosopher, politician, Freemason, postmaster, scientist, inventor, humorist, civic activist, statesman, and diplomat.

Đi từ bên trái sang bên phi, ngày nay, chế độ quân chủ (monarchy) hay độc tài (dictatorship) cc t, gn như không còn na. Rồi đến, chế độ Đầu S (oligarchy) -cai tr bi mt nhóm băng đng, chng hn Hitler ở Đức, Mussolini Ý, Lenin- Stalin Nga, Mao ca Trung cng, Castro ca Cuba, H chí Minh ca Vit cng,… vn là các thế lc thiên t, còn tn ti. nhng nơi đó, chính quyn kim soát dân chúng gn như hoàn toàn trên hu hết các lãnh vc. Phía cc hu không có chính quyn hay còn gi là “vô chính ph”, thì không ổn định và mau tàn, nên coi như không đáng quan tâm.

 

Còn li ba th chế còn tn ti trong thế gii ngày nay:

 

·         Th chế Đầu s (oligarchy), cánh t, quyn lc trong tay mt nhóm cu kết vi nhau. Chng hạn như đảng Cng sn hay Xã hi Ch Nghĩa.

·         Th chế Dân Ch cai tr bng lut của đa số, cũng nghiêng v bên trái.

·         Th chế Cng Hoà, chính ph cai trị đất nước da trên lut pháp.

Tóm li, các chính ph cc t thì nm toàn b 100% quyn, dưới nhãn hiu cng sn, xã hi ch nghĩa, Nazi, Phát-xít… ở đó có chính ph toàn kim. cc hu thì chính ph không có quyn gì c, hay còn gi là vô chính ph. Nhiu người đã nhm ln và cho rng, Nazi và Phát-xít thuc cánh hu, nhưng không đúng. Điu không đúng này vẫn còn loan truyn. Càng đi về bên trái thì chính ph có toàn quyền; đi về bên phi thì chính quyn càng ít quyn hoc không có chính quyn (anarchy).

 

Khuynh hướng trung dung là loi chính phủ được gii hn trong vai trò bo v quyn li ca dân chúng. Đó là vị trí ca Hiến Pháp Hoa K. Nhng người ng h loi chính ph này, là nhng người ôn hoà, tôn trng hiến pháp. Đng Cng Hoà ti Hoa K là nhóm này.

 

Vô Chính Phủ đến từ đâu?

 

Cc hu thì vô chính ph (anarchy).. Có lúc xã hi b rơi vào tình trng “vô chính ph”. Bi vì đã có nhiu hin tượng ti t b xem là do chính ph gây ra. Trong thi gian gần đây, chúng ta đã nhìn thy chính ph mt s tiểu bang đã đ xy ra tình trng lm quyn, tt trách, gây nên làn sóng bt mãn trong dân chúng. Có người cho rng “vô chính ph” là mt gii pháp. Họ đã xua đui cnh sát ri tuyên b vùng t tr vô chính ph. H mun vô chính ph vì không thích chính ph hin ti và mun to ra mt “khong trng chính tr”.  Khi không có cnh sát, không có chính ph thì tình hình tr nên hn lon và mi người phi t trang b vũ khí đ t bo v tài sản, gia đình và bn thân. Người ta bắt đầu thy không có lut pháp s dẫn đến mt t do. Người ta nhìn thy s hin hu ca chính quyn là cn thiết nhưng có mt gii hn va phi. Tình trng vô chính ph s không kéo dài bao lâu, ch là phương tiện để cho thế lc chính tr và các h thng truyn thông khai thác.

 

Chúng ta s chn ai?

 

Còn li, việc đáng cho chúng ta quan tâm là th chế nào có th chi phi xã hi và sẽ đem lại hnh phúc cho người dân. Liu nó có xây dng mt xã hội đáng sng hay s to ra mt xã hi vi nhiều điều quan ngi:

 

- Th chế Cng Hoà (Republican) tin vào Thượng Đế, đặt căn bản trên lut pháp, chính ph thu nh và để cho dân chúng được t do.

- Th chế Dân Ch (Democratic) cp tiến, nghiêng ng theo xã hi ch nghĩa, m ca biên gii, ch trương chính ph phình ln, luôn tìm cách kim soát người dân.

Các T Ph khi lp quc Hoa Kỳ đã nhiu ln nhc nh: Khi lut pháp được áp dng thì người dân được t do hơn. H không phải lo đến tài sn ca h và yên tâm ra đồng. H s yên tâm vào cơ xưởng để làm vic và chăm lo sản xut. Trong th chế Cng Hoà, lc lượng cnh sát và mt s các b phận được đào to làm công vic bo v an ninh, bo v tài sn ca người dân.

 

T nhng d kin trên đây, người viết bài này xin đưa ra nhn xét: th chế Cng Hoà là th chế đúng đn nhất cho đất nước Hoa Kỳ đã được các T Ph dng nên t hơn 200 năm trước và đáng cho chúng ta gìn gi, làm mu mc cho toàn thế gii.

 

Càng gần đến ngày bu c, 03 tháng Mười Mt - 2020, ta càng thy các đòn phép của hai đảng Dân Ch và Cng Hoà nht quyết phi h nhau trong thi gian từ nay đến ngày 03 tháng Mười Mt, là ngày Tng Tuyn C, chn Tng Thng và các thành viên ca Quc Hi, cho tiu bang và c liên bang.

 

Chúng ta s chn ai vào chính quyền để chúng ta yên tâm rng liên bang Hoa K không đi chch ra khi các nguyên tc lp quốc đã được thiết lp hơn 200 năm qua. Chúng ta chọn ai để cùng nhau gìn gi và để li một đất nước Hoa K hùng mnh cho các thế h mai sau.

Trang chinh: http://www.caidinh.com

Sơn Hà – July. 2020

Direct link: http://www.caidinh.com/trangluu1/thoisu/hoakylamotquocgia.htm

No comments:

Post a Comment