Lộ trình vượt biên, vượt biển bí mật đưa ‘lao động cưỡng bức’ từ Việt Nam sang Anh
Lộ trình vượt biên, vượt biển bí mật đưa ‘lao động cưỡng bức’ từ Việt Nam sang Anh
Milivoje Pantović cho Đài truyền hình N1 ở Belgrade, Ifang Bremer, Lam Le và Peter
Bengtsen | DCVOnline
Cuộc điều tra của tờ Observer phát giác ra con đường buôn người mới sang phương tây sau khi tìm thấy 500 công nhân di cư sống trong điều kiện kinh hoàng ở Serbia
Công
nhân Việt Nam xây
dựng nhà
máy sản xuất lốp xe Linglong của Trung Hoa ở ngoại ô Belgrade, Serbia. Ảnh: Darko Vojinović / AP
Khi công trường bắt đầu rầm rộ vào năm 2019, nhà máy sản xuất lốp xe hơi Linglong ở ngoại ô Belgrade
được coi là viên ngọc quý trên vương miện của quan hệ đối tác chiến lược đang phát triển của Serbia với Trung Hoa.
Hai năm sau, vào tháng trước người ta đã phát giác
ra 500 công nhân xây dựng Việt Nam được cho là đã làm việc trong điều kiện lao động cưỡng bức với sổ thông hành bị tịch thu và sống trong điều kiện nghèo hèn.
Việc này đã gây chấn động cho người Serb khi nghị viện châu Âu yêu cầu họ câu trả lời về việc tại sao có một vụ buôn người lớn lại có thể được phép hoành hành ở trung tâm châu Âu.
Tuy nhiên, nhà máy Linglong chỉ là điểm dừng chân đầu tiên trong một hành trình dài hơn đến Anh Quốc và
Châu Âu của nhiều công nhân làm việc tại nhà máy ở Serbia.
Một cuộc điều tra của nhật báo Observer đã phát
giác ra là Serbia và Romania đang được dùng như những cửa ngõ mới vào châu Âu cho các băng đảng buôn lậu và buôn người đang lợi dụng chương trình cấp chiếu khán lao động để đưa một số lớn công nhân Việt Nam vào Đông Âu. Ở đó, họ thường bị bóc lột trong các xưởng máy và công
trường trước khi một số
được đưa qua biên giới đất liền vào EU và cuối cùng là đến Anh Quốc.
Ở tất cả các đoạn trên lộ trình, công nhân Việt Nam rất có thể rơi vào tình trạng lao động cưỡng bức hoặc nợ nần, thường bị đòi trả tiền tới 30.000 bảng Anh để được sang Anh.
Lộ trình
tốn hàng
chục ngàn
đô la để vượt biên
vượt biển sang UK/EU của công nhân Việt Nam. Nguồn: The Guardian
Vào năm 2019, cái cái chết của 39 người di cư Việt
Nam: https://www.theguardian.com/uk-news/2020/oct/07/essex-lorry-deaths-39-vietnamese-migrants-suffocated-in-container-court-hears trong một thùng xe hàng
cho thấy rõ những nguy hiểm mà nhiều người phải đối diện khi cố
tìm đường sang Anh Quốc. Những người đến nơi an toàn thường bị buộc phải trả nợ tại
các tiệm làm móng, nhà hàng và trại trại trồng cần sa, và người Việt Nam là một trong những nhóm nạn nhân nô lệ hiện đại lớn nhất ở Anh Quốc năm này qua năm
khác.
Nusrat Uddin, một chuyên gia về nạn buôn người của Wilson Solicitors LLP, thường xuyên đại diện cho các nạn nhân của nạn buôn người và chế độ nô lệ hiện đại ở Anh. Bà ấy nói rằng nhiều khách hàng gần đây đã bắt đầu hành trình của họ bằng chiếu khán lao động đến Serbia hoặc Romania:
“Hầu như tất cả [khách
hàng của chúng
tôi] đều được hứa hẹn sẽ có
công việc tử tế với mức lương công bằng, nhưng thực tế thì khác xa. Nhiều người sau đó sẽ đi tiếp qua châu
Âu, một lần nữa với giả định là điều kiện tốt hơn ở những nơi khác.”
Nusrat Uddin
Theo phỏng vấn của công nhân Việt Nam, đường di cư Việt Nam
sang Serbia bắt đầu hoạt động từ mùa hè với hơn 500 lao động đi làm với chiếu khán du lịch từ tháng 8-10. Mỗi công nhân được trả khoảng 1.700 bảng Anh, tạo ra doanh thu ít nhất 850.000 bảng Anh cho các cơ quan tuyển dụng xin chiếu khán, việc làm và du lịch.
Tuấn đã đi từ Việt Nam đến Serbia bằng chiếu khán công nhân sau khi đọc một quảng cáo trên Facebook hứa hẹn sẽ có việc làm trả lương cao trong một nhà máy sản xuất lốp xe do Đức làm chủ. Cuối cùng, ông ấy đã đến xưởng làm lốp xe Linglong. Ông nói,
“Khi đến đây, tôi thấy rằng nhà
máy, căn bản là
đang mua công nhân Việt Nam và
khi đến đó,
công nhân phải làm
bất cứ
điều gì họ bảo phải làm.”
Tuấn
Họ lấy sổ thông hành của ông ta và
nói với rằng lương của ông chỉ bằng một nửa so với những gì đã hứa với ông. Tuấn nói rằng ông bị buộc phải ngủ trong một
căn phòng có 50 người. Tuấn nói thêm,
“Nhiều người trong
chúng tôi bị COVID… và chúng tôi thậm chí không có bất kỳ loại thuốc nào. Nước uống màu
vàng, rất hôi,
và không thể uống được và
có vị chua. Thức ăn cũng rất tệ và không đủ, thỉnh thoảng chúng
tôi vào rừng đi săn thức ăn, bất cứ thứ gì chúng tôi có thể bắt được, chẳng hạn như thỏ.”
Tuấn
Tuấn nói rằng trong số những người ông đang cùng làm việc tại nhà máy Linglong, thì 30 người đã rời Serbia đến Anh, Pháp và Đức, và nhiều người khác đang lên kế hoạch chuẩn bi rời đi.
Ông cho biết kể từ sau thảm kịch về 39 cái chếttrong xe thùng, những đường buôn lậu mới qua Serbia và các nước Đông Âu khác ngày càng trở nên phổ biến hơn.
“Đối với những người muốn đến Anh Quốc, thì sang Serbia trước tiên là rẻ. Chỉ tốn 50 triệu đồng (1.626 bảng Anh) mua chiếu khán, trong khi những người chết trong xe thùng phải đi nhiều tháng
trên một con đường nguy hiểm. Vì vậy, ddi cách
này này là một lựa chọn dễ dàng.”
Tuấn
Điều tra của báo Observer cho thấy những người lao động tiếp tục đến EU và Anh từ những nước vùng Balkan có thể đi theo một số đường khác nhau, với các mạng lưới buôn lậu đưa người Việt Nam qua biên giới sang Romania rồi đến Slovakia, Đức và Pháp. Sau
đó, họ chờ trong một khu
trại tạm cư để có cơ hội đi bè bơm hơi
sang Anh Quốc.
Mimi Vũ, một chuyên gia chống buôn người sống tại Việt Nam, đã dành nhiều tháng qua để nghiên cứu mối liên hệ giữa các chương trình bán chiếu khán song phương ở Đông Âu và việc bóc lột lao động di cư người Việt Nam. Bà nói,
“Một điểm hấp dẫn
chính đối với con đường
Serbia là, giống như
Romania, công nhân có thể di cư hợp pháp qua các thỏa thuận chiếu
khán đối ứng và nó chỉ tốn vài
nghìn bảng Anh, được coi là
một món hời lớn so với các
đường từng
có đi qua ngả Moscow hoặc
một trong những quốc gia trung tâm
của EU
như Ba Lan hoặc Cộng hòa
Czech vào châu Âu, có thể có giá
lên tới 30.000 bảng Anh.”
Mimi Vũ
Trong trường hợp của nhà máy Linglong, mọi người đến hoặc vì họ được hứa hẹn sẽ có việc làm trong một nhà máy của Đức hoặc như một cửa ngõ Balkans mới đến Anh Quốc và châu Âu.” Mimi Vũ
Một xưởng trồng
cần sa trong một nơi trước đây
hộp đêm
Coventry. Nhiều người Việt Nam đến Anh Quốc buộc phải trả nợ bằng cách làm việc trong các trại trồng cần sa. Ảnh: NCA/PA
Vũ nói rằng sự bóc lột mà những người lao động như Tuấn phải đối diện khi họ đến các nước như Serbia và Romania cũng tạo động lực rất lớn cho người
lao động cố gắng sang châu Âu và Anh để tìm việc được trả lương cao hơn.
Nợ nần cũng là một động lực chính để mọi người cố gắng chuyển đi nơi khác.
Tờ Observer đã thấy hồ sơ giấy tờ, được gọi là “Giấy Cam kết không bỏ trốn” từ các cơ quan
tuyển dụng Việt Nam lây chiếu khán lao động tạm thời đến Serbia, nơi công nhân phải ký một thỏa thuận rằng gia đình họ phải trả nhiều hơn một năm
lương trong vòng một tuần nếu công nhân đó
nghỉ việc.Vũ nói,
“Hầu hết gia đình những người rời Việt Nam đều quyên góp tiền để họ đi và
công nhân cảm thấy không
thể
quayvề khi chưa trả hết nợ. Vì
vậy, nếu
họ không kiếm được những
việc họ đã được hứa hẹn ở
Serbia thì lời hứa về công việc được trả lương cao hơn ở nơi khác là một động lực rất lớn để rời đi.”
Mimi Vũ
Tuấn cho biết nhiều người Việt Nam mà ông từng cùng làm việc tại Linglong đã phải thu xếp hàng nghìn USD để trả tiền cho việc sang châu Âu. Ông nói,
“Một số người từng
làm việc tại nhà máy với tôi
đã sắp xếp để sang Anh Quốc trước khi họ đến Serbia.. Tôi nghĩ họ phải trả cho [các
băng đảng buôn
lậu]
khoảng 6.000 bảng Anh để đưa họ đến đó
từ Romania.
Những kẻ buôn lậu sẽ gọi cho
người nhà ở Việt Nam để
thu xếp lấy tiền để họ có thể tiếp tục hành trình.”
Tuấn
Trong khi Serbia được cho là bến đỗ mới được các băng nhóm tội phạm sử dụng thì Romania, quốc gia đã ký một hiệp định chiếu khán song phương với Việt Nam trong nỗ lực lấp
đầy sự thiếu hụt lao động chân tay khổng lồ vào năm 2018, đã trở thành một điểm nhập cảnh vào châu Âu.
Nhiều người cũng thấy bị kẹt cứng phải làm việc bóc lột và nguy hiểm khi đến đó.
Mạnh, đến Romania cùng với 60 công nhân khác từ Việt Nam vào năm 2019 để làm việc cho một công ty xây dựng lớn. Khi kết thúc hợp đồng vào năm 2021, một nửa số công nhân đã vượt biên sang Anh
và châu Âu.
Ông nói, “Nhiều người đã bỏ trốn chỉ một hoặc hai tháng sau khi đến nơi.” Anh của Mạnh, người làm việc cho một công ty khác ở Romania, là một trong số nhiều người đã rời bỏ đi vì “Mức lương ở Romania quá thấp.”
Mạnh nói rằng ông hiện đang bị kẹt ở Romania. Hợp
đồng của ông đã hết hạn vào tháng 3
và chủ nhân của ông đã từ chối gia hạn, khiến ông phải làm việc không có giấy phép cư trú hợp lệ và không đủ tiền chi trả cho chuyến
bay về nước.
Khi được hỏi liệu anh có kế hoạch rời Romania để tìm việc khác hay không, ông trả lời: “Đó là việc bí mật.”
Theo số liệu của cảnh sát biên giới Romania, trong vòng 5 năm qua, ít nhất 231 người Việt Nam đã bị chặn lại khi tìm cách vượt biên sang châu Âu. Cảnh sát Hungary
đã chặn được 101 chiếc khác trong cùng thời gian. Các chuyên gia như Vũ ước tính đây chỉ là một phần rất nhỏ người Việt Nam rời Romania sang Tây Âu.
Người phát ngôn của cảnh sát biên giới Romania cho biết: “Như một phương thức mới, công dân Việt Nam nhập cảnh vào Romania hợp pháp bằng chiếu khán
lao động và
sau đó bị bắt lại trên
đường rời khỏi Romania, khi vượt biên trái phép.”
Mạng xã hội đóng một vai trò quan trọng cho các băng đảng buôn lậu. Các nhóm
Facebook mag nhạt báo Observer theo dõi cung cấp các đường “VIP” bằng xe hơi riêng ra khỏi Romania. Những ‘dịch vụ’
đó được quảng cáo với mã số điện thoại của các quốc gia đến, người mua có thể chọn dịch vụ số “44” nếu
muống sang Anh Quốc, “49” đi Đức và “33” đi
Pháp. Giá cả giảm trong đại dịch, nhưng một chuyến đi sang Anh Quốc vẫn có thể tốn hơn 10.000 bảng Anh.
Thực tế của những chuyến VIP này rất khắc nghiệt. Những người
di cư Việt Nam đang cố rời Romania trái phép bị cảnh sát biên giới nước này phát giác khi họ trốn sau những thùng trái
cây hoặc trong những chiếc
xe vận tải nhỏ có “tường giả”.
Trong năm qua, cảnh đưa người di cư Việt Nam ra khỏi Romania vẫn tiếp tục
diễn ra bất chấp những hạn chế về biên giới do đại dịch gây ra.
Trung, 36 tuổi, hiện đang sống ở Đức không có giấy tờ tùy thân sau khi làm việc hợp pháp ở Romania, đã ời Romania khi châu Âu đang bị khóa chặt vào tháng 10 năm 2020.
Người vượt biển
ngoài cảng Calais: Người
di cư Việt Nam có ít
lựa chọn ngoài
việc đi bằng con đường đầy rủi ro này hậu Brexit. Ảnh: Marine Nationale / AP
Trung muốn ở lại Romania, nhưng chủ nhân của ông từ chối cập nhật các thủ tục giấy tờ để ông có thểi ở lại nước này một cách hợp pháp. Ông ta nói rằng ông đã phải đứng trước sự lựa chọn trả
tiền làm thủ tục giấy tờ giả hoặc thực hiện một cuộc hành trình đầy rủi ro sang Đức.
Trung cho biết, “Mức lương ở Romania chỉ
cao hơn một chút
so với ở Việt Nam.”
Ông được chủ người Romania trả cho 750 đô la Mỹ mỗi tháng. Trung biết sự nguy hiểm khi đi sang Tây Âu, nhưng ông vẫn đi.
“Tôi
tin vào số phận. Quyết định đi giống như một ván bài: cơ hội thành công là 50-50.”
Trung
Tuy nhiên, đối với những người cố gắng sang Anh Quốc, nguy hiểm
còn lớn hơn những rủi ro dành cho những người chọn đi Pháp hoặc Đức. Bất kể gói VIP nào họ có thể đã mua để bảo đảm cho việc đi lại an toàn, tất cả đều phải cố gắng vượt qua biển trên những chiếc thuyền cao su mỏng
manh. Vũ nói,
“Thường, những kẻ
buôn người Việt Nam đã có mạng lưới riêng
của họ
để giúp họ đưa mọi người
đến Anh Quốc bằng xe chở hàng,
nhưng sau Brexit dẫn đến tình
trạng
thiếu tài xế và 39 cái chết trong xe thùng
năm 2019, họ đã phải quay sang sử
dụng các bến đò được do những nhóm
buôn người không
phải người
Việt Nam kiểm soát.
Trong các cuộc phỏng vấn mà
tôi đã thực hiện với những người Việt Nam từng đến các trại ở Dunkirk hoặc qua eo biển Manche đến nước Anh, tất cả
đều nói rằng vượt qua bằng
thuyền là lựa chọn duy nhất.”
Mimi Vũ
Bà nói rằng những kẻ buôn lậu đang bảo người Việt Nam
trong các trại tạm bợ ở Dunkirk tránh xa nhau và sau đó cố tình hạn chế số người Việt mà họ gửi lên mỗi thuyền để họ ít bị nhận ra trong các nhóm sắc tộc khác.
Tuần trước, được biết: https://e.vnexpress.net/news/news/vietnamese-man-among-27-migrants-drowned-in-channel-4404632.html một trong số 27 người chết
đuối khi cố vượt biển vào tháng trước là người Việt Nam. Báo chí nêu tên ông là Lê Văn Hậu, người từ tỉnh Nghệ An,
Việt Nam, và được cho là đã trả khoảng 10.000 bảng Anh để
tìm việc hợp pháp ở Ba Lan trước khi lên đường ngay lập tức sang Pháp để tìm cách vượt qua biển sang Anh.
Khi đã đến Anh, với khoản nợ hàng nghìn bảng Anh, người Việt Nam trở
thành một trong những nhóm dân dễ bị bán đi làm lao động cưỡng bức, thế chấp nợ nần và bóc lột tình dục. Các số liệu chính thức của Bộ Bộ Nội Vụ Anh Quốc: https://www.gov.uk/government/publications/2021-uk-annual-report-on-modern-slavery/2021-uk-annual-report-on-modern-slavery-accessible-version cho thấy người Việt Nam là nhóm sắc dân
lớn thứ ba được xác định là nạn nhân của chế độ nô lệ hiện đại. Có 653 người Việt Nam được coi là nạn nhân của chế độ nô lệ vào năm 2020, với phần lớn được phát giác
trong các trang trại trồng cần sa và các quán làm
móng.
Tháng trước, trong một trại di cư lạnh giá ở Dunkirk, hai thanh niên Việt Nam túm tụm với nhau để sưởi ấm, một nhóm khoảng 20 hoặc 30 người nằm rải
rác trong số hàng trăm người khác đang tị nạn trong những khu lều
hoang. Họ cho biết phải rời quê hương ở Việt Nam vì lũ lụt, và vay tiền của những kẻ cho vay nặng lãi để làm chiếu khán sang
Serbia để qua Anh tìm việc làm trong các tiệm làm móng.
Khi đến nước Anh, họ sẽ nợ
thêm 18.000 bảng. Một người kể lại, sau cuộc gọi
FaceTime với vợ và con nhỏ ở Việt Nam, nói
“Chúng
tôi đã mất hai tháng
để đến được đây
nhưng cuối cùng
cái đích đến cũng đã
ở trong tầm mắt. Không biết khi nào về lại nhà,
nhưng không thể trở về với tay không.”
© 2021 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
(1) Một số tên đã thay đổi
Nguồn: Revealed: the secret ‘forced labour’ migration route from Vietnam to the UK
| Milivoje Pantović for N1 Television in Belgrade, Ifang Bremer, Lam Le and
Peter Bengtsen | The Guardian | Dec. 25, 2021.
No comments:
Post a Comment