Máy bay hàng-không dân-sự có thể bay cao tới bao nhiêu?
Máy bay hàng-không dân-sự có thể bay cao tới bao nhiêu?
Justin Hayward - Oct 9
Ngày nay, máy bay thương-mại thường bay ở độ cao 30,000 bộ hay cao hơn. Khi du hành như
một hành-khách, chúng ta thường nghe thông báo từ phòng lái về độ cao của phi-cơ. Tuy nhiên, phi-cơ được phép bay tới độ cao bao nhiêu? Và điều gì giới hạn việc bay cao hơn?
Note: (3 feet:bộ # 1 m), Mach: Tốc độ âm thanh: 343m/sec.
How High Can Commercial Passenger
Planes Fly?
© Provided by SimpleFlying
-o0o-
Giới hạn đặt ra cho phi-cơ
thương-mại
Độ cao tối đa mà phi-cơ được phép bay thay đổi cho từng phi-cơ một. Độ cao tối hảo khi bay bình phi còn tùy thuộc vào tầm bay xa của phi-cơ. Những giới-hạn này dẫn tới độ cao mà phi-cơ sẽ bay, chớ không phải độ cao pháp-lý hay những đòi hỏi của luật lệ. Tuy vậy, lẽ dĩ nhiên, kiểm soát không lưu của mỗi vùng không gian có quyết-định tối hậu về việc này.
Đa số các máy bay thương mại được chấp thuận bay cao khoảng 42,000 bộ. Độ cao tối-đa này cũng có tên là "trần phục-vụ". Thí-dụ, chiếc phi-cơ hai tầng Airbus A380, bốn động-cơ, có "trần" là 43,000 bộ. Trong khi những chiếc Boeing 787-8 và -9 'Dreamliner: Giấc-mơ' thì 'trần' là 43,100 bộ. Chiếc có thân nối dài 787-10 , bay thấp hơn: 41,100 bộ.
Airbus A380
Dreamliner: Giấc-mơ
Lấy một thí dụ khác, các máy bay Boeing 737 (cho tới biến thể -500 ) có 'trần hoạt-động 37,000 bộ. Trần này được nâng lên 41,000 bộ với sự chào đời của chiếc 737-600. Chiếc -600 này là chiếc đầu-tiên và là biến thể nhỏ nhất của gia-đình 737 'NG' (Thế-hệ mới). Để đạt được điều-kiện tối hảo, đa số các máy bay được chỉ dẫn bay thấp hơn một chút, thông thường là 35,000 bộ.
-o0o-
Tại sao bay cao
như thế?
Có nhiều lý-do vì sao các hãng hàng-không muốn máy bay của họ bay ở độ cao đó. Mục-tiêu chính yếu của những hành-động đó là tối đa hóa sự hữu-hiệu. Ở độ cao, không khí loãng hơn. Sức cản bớt đi, giúp cho phi-cơ bay nhanh hơn với ít nhiên liệu. Động cơ phản-lực hoạt-động hữu hiệu ở cao độ này, vì chúng hoạt-động gần với khả-năng tối đa của chúng.
Độ cao được lựa chọn cho một chuyến bay cũng còn tùy-thuộc vào điều-kiện của gió. Máy bay nhắm lợi dụng được, hay tối thiểu hóa những luồng gió (jet stream ) ở độ cao. Để giúp vào việc này, phi-công thấy cần phải thay đổi độ cao của mình. Họ cũng cần tránh những vùng có gió lốc, hay thời tiết bất lợi bằng cách bay cao hơn, hay thấp hơn khi được kiểm-soát-viên chấp thuận.
Stay informed: Sign up for our daily and weekly aviation news digests.
https://www.youtube.com/channel/UCT3wwJBh8fwePiNC63NlzCA
-o0o-
Tại sao phi-cơ
không bay cao hơn?
Điều này nêu ra câu hỏi tại sao không bay cao hơn nữa? Và tại sao lại có những giới hạn?
Mặc dù không khí loãng hơn làm cho động-cơ phản lực hoạt động hữu-hiệu hơn, sẽ đến lúc không khí loãng quá. Khi loãng hơn nữa, động cơ không làm ra đủ sức đẩy, và các cánh không tạo ra đủ sức nâng cần thiết. Thêm nữa, còn vấn-đề khởi động một động cơ không chạy trước đó ở độ cao hơn nữa.
Cũng có thêm vấn-đề an-toàn khi bay cao hơn nữa cho hành-khách và
phi-hành đoàn. Trong trường hợp mất áp-xuất trong phi-cơ, máy bay sẽ lao xuống mau chóng tới cao độ thấp hơn. Công việc này đòi hỏi nhiều thời-gian hơn khi ở độ cao hơn, sự cách biệt cốt yếu này có thể hại đến sự an-toàn của hành-khách.
Ở độ cao hơn, hành-khách có ít thời-gian tỉnh táo khi phi-cơ mất áp-suất, so với ở độ cao thấp hơn.
Người ta đã định-nghĩa "thời-gian hữu dụng của sự tỉnh-táo:'time of useful consciousness' (TUC)". Số đo này tả lại một hành-khách còn tỉnh táo khi phi-cơ mất áp-suất. Ở độ cao 35,000 bộ, thời-gian này là 15 tới 30 giây, đủ để cho hành-khách kịp đeo mặt nạ oxy. Tuy thế, ở độ cao 50,000 bộ, thời-gian này chỉ còn có 5 giây.
How High Can Commercial Passenger Planes Fly?
-o0o-
Một số máy bay có thể bay cao hơn
Trong khi máy bay thương mại có trần bay được xác-định rõ với cả hai động-cơ bởi "Đại-hội Công-đoàn Thương-mại: TUC: (Trades Union Congress)", Máy bay tư nhân được rộng rãi hơn. Nhiều máy bay phản-lực của các Công-ty có trần hoạt-động cao hơn, thí-dụ 51,000 bộ. Chúng được gắn động-cơ lớn hơn so với kích-thước, và trọng-lượng của phi-cơ (điều này càng rõ nét hơn khi chúng chỉ có một số ghế hành-khách ít ỏi), giúp chúng đạt được sự đòi hỏi của luật-lệ.
Chiếc máy bay Concorde là ngoại lệ duy nhất của phi-cơ thương-mại. Nó có thể bay tới độ cao 60,000 bộ, vì đôi cánh có thể tạo ra sức nâng cần-thiết khi bay ở tốc-độ cao hơn. Ở độ cao thấp, sức cản của không-khí làm nó không đạt được vận-tốc như khi ở trên cao. Ở bên trên của các hành-lang không lưu, chiếc phi-cơ huyền-thoại của Anh-Pháp bay với tốc-độ Mach 2.04 (1,354 mph
/ 2,179 km/h).
Ở độ cao này, chiếc Concorde đem theo nguy cơ cho
hành-khách khi phi-cơ bị mất áp-suất. Có nhiều cách giúp giảm thiểu việc này. Nó có thể lao xuống nhanh hơn những phi-cơ khác, vì hình
dáng đôi cánh Delta của nó. Chiếc Concorde cũng có một hệ-thống giúp lao xuống khẩn-cấp, đây cũng là cách các máy bay phản-lực của các tổ-hợp dùng.
Sau cùng, các cửa sổ của nó nhỏ hơn nhiều, điều này giúp việc mất áp-suất chậm hơn nếu có một cửa sổ bị hư. Với việc chiếc Concorde không bay từ năm 2003, đa số chúng ta chỉ có thể tưởng tượng thế-giới như thế nào khi nhìn từ độ cao 60,000 bộ.
-o0o-
Không thể sánh với quân-đội
Với những đòi hỏi khác hẳn của những máy bay thương-mại, đa số các phi-cơ quân-sự bay ở khoảng 50,000 bộ, và đôi khi còn cao hơn nữa. Nên nhớ là độ cao nhất cho quân-đội không hề được công bố vì lý-do an-ninh. Tuy vậy, đa số các phi cơ phản-lực chiến-đấu bay ở độ cao 45,000 và 51,000 bộ. vài loại như chiếc F-22 Raptor, có thể bay cao tới 85,000 bộ vì khả năng bay thẳng lên cao. Chiếc Lockheed SR-71, được giới-thiệu năm 1966, và cho về hưu đầu thế-kỷ 21, đã bay với vận-tốc Mach 3.2 và ở độ cao 85,000 bộ trong những phi vụ thám-thính, có những khả-năng tránh bị địch bắn.
F-22 Raptor
-o0o-
Nhìn về tương lai
Chúng ta sẽ chứng-kiến nhịp độ đổi thay quang cảnh thương-mai trong những năm tới. Chiếc nhiều dự đoán là Boom Overture sẽ bay với tốc độ Mach 1.7 trên mặt nước và ở độ cao 60,000 bộ. Với sự trở lại của việc du hành vượt bức tường âm-thanh trong lãnh-vực thương-mại, chúng ta có thể trông đợi việc sẽ bay cao hơn bây giờ.
Bạn nghĩ sao về việc phi-cơ thương mại sẽ bay cao tới đâu? Những kỹ-nghệ liên quan trong lãnh-vực này sẽ biến chuyển ra sao? Cho chúng tôi biết trong phần góp ý bên dưới.
No comments:
Post a Comment