Friday, March 26, 2021

 By Mươi Hay Mười By?

 

http://vietmania.blogspot.com/2019/03/bay-muoi-hay-muoi-bay-song-lam-1.html

Monday, March 11, 2019

By Mươi Hay Mười By?

Song Lam

1.

Có tiếng gi tên tôi t phía sau. Va quay li, tôi đã thy bàn tay vy, và n cười ca hai người khách đc biệt : đó là đôi vợ chng già Carole, và Matthew.

Tôi đến gn, và hi h có cn tôi giúp gì không, thì Matthew xua tay, và nói :

-Chúng tôi OK. Tôi mun nói vi bà là t tun sau chúng tôi đi Ohio, s không đến đây vài tun.

Tôi chưa kp nói gì, Carole đã tiếp:

-Chúng tôi v lại Ohio để các con t chc tic anniversary ngày cưới ln th by mươi ca chúng tôi.

Bây gi thì tôi hơi choáng váng. By mươi năm, họ đã sống đời chng v. Sao dài lâu quá vy. Họ đã ti tuổi trăm chưa vy ta!?

Như đoán được ý nghĩ ca tôi, Matthew cười, nói nhanh:

-Chúng tôi cưới nhau cách đây đúng by chục năm, tức là vào năm 1949. Lúc đó tôi hai mươi mt, và Carole hai mươi hai.

Trời đất, tôi tưởng mình nghe nhm. Sao hai ông bà này ly nhau sm vy!?

Ông nh hơn bà mt tui na ch…Chc hi xưa bà này đẹp lắm đây!!

Tôi nhìn k cặp đôi này. Cả năm nay, họ đều đến đây ăn ti mi tuần đúng vào chiu th Sáu, dù ngày Đông hay tháng H, ngay c nhng chiu th Sáu có tuyết rơi. Người M khó đoán tui ca h lm, và chúng tôi không cn biết điều này. Tôi nhm tính trong trí :

Vy là ông này chín mươi mt, bà Carole chín mươi hai. Ôi trời đất, vy mà còn đi đng bình thường, ăn uống, nói cười như người trung niên. Có điều, đây là hai người khách đc bit, vì họ đến đây với khăn áo lùng chùng, hai cây gy chng, và có bên cnh hai cái shopping cart đ làm điểm ta.

Mấy đứa nhân viên M không mun take care h, mà cứ đổ mc cho tôi. Chc chúng nghĩ  tôi cũng già như h, d thông cm, và có đủ kiên nhn giúp h trong bữa ăn, và nghe h… k chuyn. Các bn c nhìn thy là h có rt nhiu “ph tùng” :  nào khăn, nào áo, nào gậy chng, nào shopping cart. H chiếm mt góc phòng vi cái bàn dài, và bn cái ghế. H luôn đến bui chiu th Sáu để ăn tối, nên cũng đ, vì gi lunch chc không có ch cho h bày bin như vy.

Chúng tôi gồm năm người làm customers services, tc là trông coi bữa ăn cho thực khách, đc bit là thức ăn nhanh. Department này gi là Market Café, có trên hai trăm chỗ ngi, m ca t sáu gi sáng đến chín gi ti thuc công ty Super Market Wegmans, ch miền Đông-Bc Hoa K.

Có th nói đây là một trong nhng công ty giu có nht, nhì nước M - có trên cả trăm năm, và hơn cả trăm tiệm. Mi tim có trên hai mươi department, t rau, cá, tht thà, seafood, vt dụng gia đình…còn có tim hoa, tim bánh, nhà thuc tây, và Mini-nhà hàng.  Riêng v Fast-food, Wegmans có tt c tám department phc v thức ăn của nhiu sc dân trên thế gii như Sushi, Chinese food, Mexican food… Nhng ngày weekend hay l lc, khách hàng đông như kiến, tìm ch parking cũng b hơi tai.

Hai người khách đc bit ca tôi ch thích ăn Salad hoc Chinese food. Ít khi tôi thy họ ăn Sushi hoặc Sandwich. Ông Matthew trông hãy còn nhanh nhn hơn v nên hay thường gp thức ăn cho bà.

 Cái văn hóa ca M này tôi ngưỡng m lắm. Đàn ông Vit nam ít khi biu hin tình cm trước đám đông.

Người già thường sng cô đơn, nên gp ai có ý lng nghe là h nói chuyn cho bt bun. Dĩ nhiên, h không nói chuyn gì riêng tư đâu. H hay nói vi tôi v thi tiết là nhiu nht. Khi biết tôi là người Vit, h nói v chiến tranh Vit nam.

Điều thú v, và xót xa  -ca riêng tôi-  là h có đa con trai út tham chiến, và đã hy sinh Vit nam. Tôi nghe, lng người, và thy dường như mình có li. Vì thế, mi tun họ đến đây, tôi thường trò chuyn vi h, tn tình giúp h trong bữa ăn, và nói li cm ơn chân thành.

Tôi có chút vui khi có s trùng hp gia tôi và h :

khi h kết hôn, tôi mới sinh ra đời.

Con s by mươi (70) này tròn tra quá, và tôi hay suy nghĩ v nó. H có con trai ln, tui sáu mươi chín, và h là dân Ohio, trước khi v New Jersey.

H cũng nói:

-Chúng tôi ở đây năm mươi ba năm ri. Cherry Hill là vùng đất an toàn, văn minh, lch s nht ca New Jersey.

Tôi cũng đng ý vi Matthew. Có điu ông y không nói ở đây sinh hoạt đắt đỏ hơn các vùng khác. Tôi không l gì khi ở đây là vùng M trng, toàn là dân giu có, nếu không mun nói là dân triu phú.

Thường h ngồi ăn không lâu. Chng bn mươi lăm phút h v, vì s tri tối chăng!? Ông già chín mươi mt tui còn lái xe đưa vợ đi ăn tối, đi shopping, trời ơi!!

Tôi t hi mình liu tôi có được vy không.. hai mươi năm sau!!?? , mà biết trời đâu, đất đâu, biết mình có sng được đến đó không!!?

Carole ngi xoay người, lt bt x tay vào áo jacket. Tôi nhìn nhng ngón tay ca bà.. vng v, không kéo được zipper.

Tôi ân cần đề ngh :

-Bà đứng lên đi, tôi sẽ giúp bà.

Carole chống tay đứng dậy, đôi chân long chong. Tôi giúp bà mc li áo choàng, và quấn khăn cổ, đội nón len.

Bng nhiên, tôi nghe lòng rưng rưng mun khóc. Tôi chưa h làm điều này cho Má tôi, vì tôi đã b Má tôi li cho các em, theo chng sang M -khi Má tôi mi by mươi- bng tui tôi bây gi.

S ân cn ca tôi là yếu t cn thiết ca công vic phc v khách hàng. Họ đến đây không ch vì thức ăn ngon, sạch, an toàn, mà còn vì thái đ phc v ca nhân viên na.

Chúng tôi c phi  hc tp chuyn này thường xuyên. Wegmans, ch nào cũng sch s, ngay c restroom còn có hoa tươi mi ngày, và nhân viên maintenance có gn hai mươi người, c sáng, và ti ; ca ngày, và ca đêm.

Bà Carole cười, cám ơn tôi. Ông Matt cũng cười, và nói li hn gp sau vài tun tr li Cherry Hill. Mi người đẩy mt xe. Tôi m thang máy cho h. Tôi thy m tóc dài lơ xơ ca bà Carole, và làn da nhăn nhúm của bà khi cười. Tri ơi! By mươi năm trước bà này là hoa hậu đây, đ ông Matthew mi hai mươi mt tuổi đã bn chn... xin cưới.

Tôi nói vi lòng mình: “Mi s ri cũng qua. Ai cũng có mt thi niên thiếu vàng son, rc r”.

2.

Tôi v nhà có vầng trăng đi theo, dù trăng hôm nay chỉ mi na vành, hình lưỡi lim vt vo treo trên nn tri trong xanh, lnh giá. Tôi cht nghĩ đến cái lược cài thưở nh tóc bom-bê mà lúc nào cũng mun cài hoa, cài lược.

Con s by mươi (70) năm anniversary của hai v chng già trùng khp vi tui tôi hin gi. Tôi không nói vi họ điều này. Tôi mun gi li cho riêng tôi con s by mươi tròn trĩnh đó.

Tiếng M, và tiếng Vit cũng “lt lng” như nhau: Seventy hay seventeen; by mươi hay mười by, cũng như tiếng Vit mình có t “trăng mật” thì tiếng M  tht khít khao “honey moon”, nhà  -  stay home, gn gũi biết bao!

Tôi s không nói gì v tui mười by ca tôi, vì thế h chúng ta, tuổi đó rơi tm vào cuc chiến tranh phi nghĩa. Tui mười by ca tôi, ca chúng ta chưa kp hưởng thú v hoa niên rc r ca thi mi ln, chưa kp mơ mng, yêu đương, ch mong tương lai. Tui mười by ca chúng ta tt ngúm gia hai lằn đạn ca chính dân tc mình : Bc Vit – Nam Vit nam. Nhng người bn chúng ta phi vào quân trường khi tui va mười tám, ngơ ngác vi tương lai mình, cm súng ln li gia chiến trường b li sau lưng tình yêu va chm. Và có lâu la gì đâu!? Ch không đy mười năm ở quân trường hay ra chiến trn vi cái chết k bên lưng tng gi tng phút…ri.. “sp dù”.

Hình nh người lính M vin chinh trùng trc ci trn trên nhng chiếc GMC m m trên đường ph gây ni s không nguôi tui mười by mi ln như tôi.

Và ri tương lai chết lng khi quân đi M rút quân, Bc Việt cho xe tăng ủi sp cánh cng sắt Dinh Độc Lp Saigon. Người lính sng sót tr v, ln na rơi vào ni chết tng ngày trong tri ci to.

Tui mười by bây giờ đã by mươi. Giũ b cơ cực địa ngc trần ai để sống đời t do trên đất M này, đôi lúc chúng ta cũng nhìn li mình…

Qua ri cơ cc ca cơm áo, bill bọng đời thường, đến lúc chúng ta “giã t vũ khí”, nhưng:

“Va mi thy tóc xanh đương đ.

S lên đầu đã lm tấm điểm sương”.

Tôi thc s thích câu văn này trong bài hát cải lương nào đó tôi đã nghe t lúc còn khá tr.

Có đôi lúc tôi không tin, không nghĩ là mình đã già. Sao già nhanh đến vy!!? Có người bn ở xa đã nói vi tôi như vy:

“Bây gi mình đã già ri S.L, sng n dt là tt nht”.

Câu nói này là ca người bn vong niên làm tôi nhớ ngay đến tác phm ni tiếng mt thi “Nhng Con Chim n Mình Ch Chết” (nguyên tác “The Thorn Birds”) ca mt n sĩ người Úc - bà Colleen McCullough  (bn dch Vit ng Trung Dũng 1988  -tc nhà báo Lý Quý Chung-  t bn chuyn ng tiếng Pháp Les oiseaux se cachent pour mourir).

Tôi không quá bi ly như vy. Người bn tôi không có gì chờ đợi sao, mà li ch trông “Mt Cõi Đi V,” như tên một bài hát của Trnh Công Sơn.

Đêm nay gió lớn, gió hù h réo ngoài sân. Tôi thy mình hnh phúc hơn biết bao người không nhà, đang đối đầu đối mt vi sc gió cả trăm dặm mt gi này. Cơn lc xoáy đi qua min Trung- M tun ri biết bao nhà tan ca nát, và không ít người thương vong. Tôi bng lòng vi cuc sng hin ti cũng như bài hát vui “Bng lòng đi em, anh v quê rước Má lên lin”.

Mùa Hè năm ngoái, tôi có dịp thăm lại vài người bn cũ. Bn tôi, đa s là thy giáo, hay là người lính trận năm xưa, bng tui tôi hoc hơn tôi chín, mười tui. Họ đang ở tui by mươi, tám mươi.

Tôi đến Pasadena – Nam CA thăm người đồng nghip cũ gần năm mươi năm, luôn thể thăm người bạn văn, cũng là thy giáo người gc Qung Ngãi.

Nhìn cnh vườn cây xơ xác, thiếu thn bàn tay chăm sóc của ch nhân, tôi da diết ni bun. Các con thành danh, có v, có chng riêng, còn li ngôi nhà thênh thang, vườn tược mênh mông ch mt bóng già cn ci vào ra hôm sm. Hai người bn già đơn đc, vì ni tướng một đã chia xa, một đã quá vãng, khiến lòng tôi mt thoáng ngm ngùi.

Có mt bài viết trên Facebook vi tựa đề: “Tui già M có sung sướng hay không?”  làm tôi suy nghĩ hằng đêm. Chính điều đó làm tôi mt ng, không phi vì thiếu cht Melatonin trong óc như li bác sĩ chẩn đoán, mà vì s lo âu, không biết tui già xng xộc đến bên lưng vài năm nữa, cuc sng ca chúng tôi ri s ra sao.

Cũng năm ngoái, khi nhc sĩ Việt Khang đến Philadelphia thăm đồng hương Đông-Bc, tôi có dp gp g, quen biết vi nhng người lính trận năm nào. Trong bàn tic, toàn là người già, ngm ngùi nh tiếc nhng tháng ngày hoa mng ngày xưa Vit nam, thi chúng ta tui mười by, tui hai mươi.

Có người bn mi quen ngi kế bên v chng tôi tâm s:

-Ch thy không, chúng tôi sng sót sau nhng trn chiến khng khiếp vùng I chiến thut- Nam Vit nam, sng sót sau mười ba năm tù đày ở biên gii Vit-Trung, mà ch có lần đi ra đó thăm anh nhà đây, thì bây gi, còn lo âu gì cho cái vic t sinh.”

Mt lúc sau, thy không khí có v trm lng, anh bn này li pha trò:

“C vui vẻ đi các bạn, đâu còn bao lâu na? Chng còn bao nhiêu ngày, bao nhiêu tháng nữa đâu!”

Không biết lúc nào, tâm tính tôi thay đổi: tôi không còn tính cu toàn như trước, và không còn nhìn ngắm chung quanh để suy nghĩ, bun lo. Tôi không có  tài cán gì, suốt đời ch có s ân cn, chia x vi mi người. Bây gi tôi phi m lòng thêm vi s bao dung, không chp ngã, và cũng không si hn na. Tôi là người nóng ny, thiếu điềm tĩnh, hay t trách mình sinh chng nhm thi vi “mng ước không thành”. Tui by mươi là tuổi “đi ra”, không phi tui mười by sn sàng “đi vào” cuộc đời.

Chính tôi phi cám ơn cuộc đời này, cũng như âm thm cm ơn nước M, người Mỹ đã nâng dậy gia đình tôi, cũng như hng triệu gia đình Vit nam lưu vong t 1975. Tôi vn nói điu này mi ngày vi khách hàng người M ca tôi như v chng ông bà Carole, và Matthew. Họ đang đến gn tuổi trăm, vẫn ung dung t ti, vn hnh phúc vi by mươi năm chung sống bên nhau. Tôi phi bt chước h, và tôi đã thay đi tng ngày.

Cuộc đời tôi cũng ging như dòng sông khi qua thác, qua ghnh, cũng có lúc trôi xuôi  lng l, êm , cũng có lúc lãng đãng mun màng khi chiu tà nng tt, có lúc cũng hi h an vui vi vài hnh phúc bt chợt trong đời.

Con người là sn phm ca xã hi, và tâm tính yêu ghét ca mi người cũng hoàn toàn khác nhau : có lúc người ta đối vi nhau bng s khinh mit trng trn hay là s yêu du âm thm. Bây gi, tôi không màng ti na.

Tôi đang vun vén cho mt Tình Bn viết hoa, đúng nghĩa nht vi nhng người bn già, đã tng có với nhau năm mươi năm quen biết hay ch là mi gn kết với nhau năm sáu năm nay qua trang mc Viết V Nước M ca t Vit Báo Daily News-  CA.

Đó là hạnh phúc ca riêng tôi, đó là Exit vui sống tng ngày với gia đình, vi anh em, con cháu. Tôi không thu hiểu đủ nhiu v triết lý Pht Giáo. Tôi cũng không đ kiên nhn, và thời gian để ngi thin, nhưng tôi đang c gắng đến gn s Quán-Chiếu, và Chánh-Nim.

Tôi đang c gng tng ngày.

Cherry Hill-N.J., tháng 3/2019.

Song Lam

Posted by Anges at 12:46 AM

No comments:

Post a Comment