Máy bay bị bỏ đi: Chuyện gì sẽ say đến cho những máy bay về hưu?
https://standardnews.com/abandoned-aircraft-will-leave-speechless/?spadid=41662917&spcampid=8346220&utm_source=mediago&utm_medium=cpc&utm_campaign=sn_us_d_mediago_2989_8346220&utm_content=41662917&a0v5la7bquf89=b40b986844bfe913dc4edc7239f14de3&uy3ubftvh0u6o8=3113875ef90f37da94c9e7691073e9c2&cusduxj27i=1448024&xnfrr0ncac=348&zsmoi87pih9=trace.mediago.io&lzzgnpz8d=9220dd482c2a49631b4e66cca9f5f0ee&spcid=aaec85c8159f5828724fb9b5c9b1103c
Máy bay bị bỏ đi: Chuyện gì sẽ say đến cho những máy bay về hưu?
By Ivan De Luce
Source: Getty Images
Trên khắp thế-giới, hàng ngàn máy bay bị bỏ đi nằm phơi mưa, nắng; đợi người khác tới khám phá. Sau nhiều năm phục vụ tận-tụy, mọi máy bay rồi cũng phải về hưu một lúc nào đó. Một số được dùng để lấy phụ tùng, một số khác nằm đợi người ta tân-trang lại để được dùng tiếp. Một số có quá khứ huy-hoàng, số khác không tiếng tăm với những trục-trặc và bị rớt.
Ở những nơi khác của thế-giới, những gia-đình nghèo sống ở trong máy bay nếu họ không thể mua nhà. Ngay cả ở dưới nước, những máy bay bị bắn hạ trở thành nơi trú ngụ của cá và san-hô.
1/- Nicosia International Airport
Source: Getty Images
Phi-trường này ở thành-phố Nicosia, trên đảo Cyprus (trong Địa Trung Hải) đã bị bỏ quên từ những năm 1970. Nó được mở cửa trong năm 1968, nhưng khi Thổ-Nhĩ-Kỳ xâm-lăng đảo Cyprus vào năm 1974, người ta bỏ mặc cho nó cho mưa gió.
Trong quá khứ, có lúc phi-trường này phục-vụ 800 người một lúc, bây giờ nó được kiểm-soát bởi Lực-lượng gìn-giữ hoà-bình của Liên-hiệp-quốc: United Nations Peacekeeping
Force (UNFICYP). Tất cả chỉ còn lại là nhà ga và vài máy bay bị rút ruột.
2/- MetroJet Fleet
Source: Getty Images
Có ai nhớ hãng máy bay MetroJet? Một hãng hàng-không nhỏ được điều-hành bởi US Airways, MetroJet chỉ hoạt-động có ba năm, từ 1998 tới 2001. Nó được lập với ý tưởng là một cách du hành rẻ tiền, nhưng không thành-công, năm nào cũng lỗ vốn. Hãng US Airways bị hãng American Airlines mua đứt năm 2015, như vậy hãng chủ của MetroJet cũng không sống lâu hơn. Trong hình trên, cả một đoàn máy bay nằm phơi nắng ở Mojave
Air & Space Port trong sa-mạc Mojave, của tiểu-bang California.
3/- McDonnell F-101B Voodoo
Source: Flickr/Pennsylvania
National Guard
Tại tiểu-bang Pennsylvania, chiếc chiến đấu cơ phản-lực bị phủ đầy tuyết đang nghỉ hưu. Nó được chế-tạo để hộ-tống máy bay thả bom đường dài vào năm 1957, nhưng sau đó trở thành chiến-đấu cơ mang bom nguyên-tử.
Sau nhiều năm phục-vu, đa số chúng đã trải hết cuộc đời vào thập niên 1970 và 1980. Vào năm 1957, nó trở thành máy bay nhanh nhất thế-giới khi đạt được vận-tốc 1,207 dặm một giờ.
4/- Sólheimasandur Plane Crash
Source: Wikimedia Commons
Chiếc máy bay của Bộ Hải-quân Mỹ rớt ở Sólheimasandur, Băng đảo năm 1973, và nằm ở đó cho đến ngày nay. Lạy trời Phật, tất cả mọi người đều bình an, lý do phi cơ hết nhiên-liệu. Tuy vậy, sau này mới biết phi-công phụ đã sai-lầm, đổi khoá nhiên-liệu về bình xăng phụ, vì vậy việc tai-nạn đã có-thể không sảy ra.
Nếu bạn có dịp tới vùng này của Băng đảo, bạn có thể lái xe tới con đường gần đó và cuốc bộ băng qua khoảng cát đen để tới nơi có tai-nạn.
5/- McDonnell Douglas DC-10
Source: Wikimedia Commons
Chiếc DC-10 có một lịch-sử thảm khốc và phức-tạp với đời sống 20 năm ngắn ngủi của nó. Lúc đầu, nó được vẽ kiểu để làm một phi-cơ thương-mại, chiếc DC-10 ra đời năm 1968, nhưng các phiên-bản đều gặp trục-trặc. Năm 1972, chuyến bay số 96 của hãng American Airlines bị rơi ở Ontario, Canada; rất may tất cả 67 hành-khách sống sót. Tuy vậy, năm 1979, chuyến bay 191 cũng của American Airlines rớt ở Chicago, tất cả 271 người trên phi-cơ đều tử-nạn, với thêm hai người ở dưới đất. Và đây mới chỉ là hai tai-nạn.
Vấn-đề chính của chiếc DC-10 là cửa chở hàng-hoá, nó được thiết kế kiểu khác, làm cho nó văng ra ngoài khi bị áp-xuất cao trong lòng phi-cơ (khi đang bay). Ngày nay, cũng còn vài chiếc DC-10 đã được sửa đổi vẫn đang bay chở hàng.
6/- Messerschmitt Bf 109
Source: Getty Images
Chiếc Messerschmitt này đã được tìm thấy ở Địa-trung-hải gần thành-phố Marseille, nước Pháp. Nó là phi-cơ chiến-đấu chủ-yếu của lực-lượng Luftwaffe (Đức), nó thống-trị bầu trời suốt Đệ-nhị thế-chiến. Nó đảm nhận nhiều nhiệm-vụ: hộ-tống máy bay bỏ bom, thám thính, và chiến-đấu. Phi-công Messerschmitt giỏi nhất của Đức là Erich Hartmann, ông ta đã bắn hạ 352 máy bay thuộc phe đồng-minh. Hình trên là chiếc bị bắn hạ trong cuộc chiến, và nó đã nằm yên từ đó tới nay.
7/- Boeing B-52 Stratofortress
Source: Getty Images
Ở phi-trường Davis-Monthan của căn-cứ không-quân trong sa mạc ở tiểu-bang Arizona, cả trăm chiếc B-52 nằm đầy nghĩa-trang phi-cơ. Sa-mạc là nơi lý-tưởng cho máy bay cũ vì không gian rộng lớn không làm gì, thêm không-khí khô-ráo, giữ phi-cơ ít hư hao.
B-52 nằm trong số máy bay bỏ bom tốt nhất được làm trong thời Chiến-tranh lạnh, có thể bay xa 8,800 dặm với một lần đổ xăng dầu. Chúng được chế-tạo để mang bom nguyên-tử, nhưng thực-tế thấy không cần. Trong chiến-tranh Việt-nam chúng được giao nhiệm-vụ bỏ bom trại lính ở Miền Bắc Việt-nam, những nơi này thường được dấu diếm ở miền quê.
8/- Antonov An-2
Source: Getty Images
Chiếc Antonov An-2 là một máy bay đa dụng có đời sống lâu dài tại Liên-Xô. Chúng được sản-xuất từ năm 1947 tới năm 2001, một chiều dài đáng kể khi xét về những đổi thay của nền hàng-không.
Chiếc An-2 nằm tại một căn cứ quân-sự của thành-phố Dobrich, nước Bulgaria. Sau Chiến-tranh lạnh, đa số các phi-trường quân-sự của Bulgaria bị đóng cửa, và nhiều khí tài bị đập bỏ thành sắt vụn. Nhưng những máy bay này, được dùng như đồ tiện dụng và nông-nghiệp, và tiếp tục được sử-dụng nhiều thập niên nữa.
9/- Living Inside Airplanes
Source: Getty Images
Trong khu ổ chuột ở Vọng-các, Thái-lan, có nhiều gia-đình không đủ khả-năng để trả tiền nhà, họ đã lựa chọn ở trong các phi cơ bị phế bỏ. Trong hình trên là một gia-đỉnh dùng những bộ-phận của một chiếc 747 làm nhà. Nguồn lới duy nhất của họ là tái chế túi rác nylon, vì thế họ chỉ kiếm được vài Dollar mỗi ngày....
10/- MiG-25
Source: Getty Images
Ở bên ngoài thành-phố St. Petersburg, của nước Nga là hai chiếc chiến đấu cơ MiG nằ̀m kế bên xa-lộ năm 1990. Những chiến-đấu cơ này thuộc hạng nhất trong nhiều thập-niên, nhưng vào thập kỷ 1990, sau khi Liên-bang Xô-viết bị tan rã, ngân sách cho không quân Nga không còn. Nhiều máy bay bị làm đồng nát, và các phi-công không nhận được lương trong nhiều tháng. Những gì một thời là vũ-khí giết người của quân-đội trở thành những đồ chơi quá khổ của trẻ em Nga, chúng được chụp hình khi đang leo lên các phi-cơ này.
11/- Boeing 747
Source: Getty Images
Chiếc Boeing 747, hay chiếc phản lực "Jumbo: thân to" được trình làng vào năm 1968, và hơn 50 năm sau vẫn còn được sản-xuất. Phần ngồi thứ hai bên trên là hình dáng tiêu biểu của nó mà ai cũng nhận ra. Trong khi những chiếc mới được đưa vào sử-dụng hết năm này đến năm khác, những kiểu cũ thường được được cho về hưu sau một thời-gian dài bay trong bầu trời. Những chiếc thân to bị rút ruột để lấy các bộ-phận nằm phơi nắng ở sa-mạc Mojave, của tiểu-bang California.
12/- Douglas DC-7 and DC-4
Source: Flickr/ryan harvey
Chiếc DC-4 và anh em của nó, chiếc DC-7, đều là phi-cơ phản-lực của nền hàng-không dân-sự trong những thập niên 1940 và 1950.
Chiếc DC-4 bay trong Đệ nhị Thế-chiến dưới một tên khác là C-54 "Skymaster: Bậc thầy của bầu trời". Chiếc DC-7 là máy bay cánh quạt cuối cùng bay chở khách du-hành, vì máy bay phản-lực được chế-tạo trong những năm 1950. Hai máy bay trên đang nằm ở phi-trường Gila River Memorial. Phi-trường này ngày nay đã bị đóng cửa.
13/- Lockheed JetStar
Source: Flickr/Alan Wilson
Kenny Scharf là một trong nhiều nghệ-sĩ của chương-trình Boneyard Project: Nghĩa địa máy bay Mỹ thay 'áo mới': https://vnexpress.net/nghia-dia-may-bay-my-thay-ao-moi-2225648.html
vẽ trên những máy bay không còn được dùng. Năm 2012 những máy bay quân-sự đã về hưu được cho một đời sống thứ hai trong tiểu-bang Arizona. Chiếc máy bay trong hình là chiếc Lockheed JetStar, một loại phản-lực cơ của tư nhân vào những năm 1970. Bây giờ là một sản-phẩm nghệ-thuật.
14/- Boeing 707
Source: Flickr/Todd Lappin
Chiếc Boeing 707 được biết là máy bay phản lực thương-mại đầu-tiên . Sự phối hợp của vận-tốc và nền kinh-tế khiến chiếc Boeing 707 giúp nhân loại tiến tới thế-giới máy bay phản lực. Sau chiếc 707, máy bay cánh quạt trở thành chuyện cổ.
Chiếc phản-lực cơ thương mại đầu tiên là chiếc "de Havilland Comet: Sao chổi de Havilland", nhưng những tai nạn dồn dập lúc đầu khiến nó không thể thành công. Chiếc máy bay đối nghịch với chiếc 707 là chiếc Douglas DC-8, hay chiếc DC-7 gắn động-cơ phản lực. Vì sự thành-công của mình, nên Boeing đã có thể chế-tạo chiếc máy bay tiêu biểu 747, hay phản lực có thân to.
15/- Curtiss C-46 Commando
Source: Flickr/Dutch Simba
Chiếc Curtiss C-46 "Commando: Đặc-công" là máy bay vận-tải chủ yếu của nước Mỹ trong Đệ-nhị Thế-chiến của Hải quân và Không quân. Lúc đầu, nó được dùng chủ yếu để chở hành-khách, vì vậy sau chiến-tranh, một số được sửa đổi thành phi cơ thương mại. Ngay như bây giờ, một số Commando được dùng chuyên chở tới những nơi hẻo lánh ở Bắc cực.
16/- The Boneyard
Source: Flickr/SCFiasco
Căn cứ không-quân Davis-Monthan ở Tucson, tiểu bang Arizona, là nơi Không quân Mỹ chứa nhiều ngàn chiếc máy bay không dùng đến; một số chờ đợi để được sử dụng vào mục-đích khác, số khác chờ đợi để bán đồng nát. Trong hình là chiếc A-10 'thunderbolts: sấm sét' — phi-cơ tấn công dưới đất — và chiếc F-15 'Eagles: Đại-bàng', cả hai là chiến-đấu-cơ phản lực siêu thanh. Những chiếc ở đà̀ng sau là C-5 'Galaxies: Thiên hà'. Chúng được dùng vào việc vận-tải.
17/- Lockheed P-3 Orion
Source: Flickr/Stuart Rankin
Chiếc P-3 Orion: Người đi săn (a group of stars in the sky that looks like a hunter with a line of three
bright stars for a belt) là một máy bay đi tuần trên biển của Hải-quân Mỹ từ những năm 1960. Căn-cứ không-quân này giữ chúng để lấy đồ phụ-tùng, đặng sửa chữa những máy bay P-3 hiện còn đang được dùng. Chỉ có vài căn-cứ khác có dịch-vụ bảo-trì liên-tục suốt 50 năm qua, kể cả máy bay U-2 và B-52.
18/- Pan Am Airways
Source: Flickr/jcbonbon
Chiếc máy bay này mang thương hiệu của một hãng máy bay đã chết: Pan Am. Nó bắt đầu chỉ là một hãng chuyên-chở thư-từ, trong những năm 1920, nhưng nhanh chóng
trở thành hãng máy bay lớn nhất American
airline, luôn thể trở thành hãng cầm cờ không chính-thức của nước Mỹ.
Tuy nhiên năm 1991, cuộc chiến vùng Vịnh đẩy giá nhiên-liệu lên cao, khiến cho hãng Pan Am phải khai phá-sản, cùng với hai hãng khác trong cùng năm: Midway Airlines và Eastern Air Lines.
19/- French Airplane Graveyard
Source: Flickr/BBC World Service
Đây là nghĩa-địa máy bay của nước Pháp, vật dụng trong buồng lái sẽ bị tái chế. Ở châu Âu, kỹ-nghệ hàng-không có nhiệm vụ giảm lượng khí thải còn phân nửa vào năm 2050. Sự đồng thuận đã đạt được vào năm 2009, lúc đó Liên-hiệp-quốc kêu gọi các hãng máy bay giảm thiểu khí thải (xanh hơn), đăc-biệc với sự gia tăng du-lịch bằng đường hàng-không trong những thập niên tới.
20/- Lockheed DC-130
Source: Flickr/Rob Schleiffert
Một biến-thể của chiếc máy bay nổi tiếng C-130 Hercules (Thần-thoại Hy-lạp) là chiếc DC-130, một máy bay kiểm soát các 'drone: máy bay không người lái'. Sau vụ chiếc máy bay do thám U-2 bị bắn rơi ở nước Nga năm 1960, giới quân-sự Mỹ tìm cách dùng máy bay không người lái để không bị thiệt hại về nhân mạng.
Chiếc DC-130 do người lái, điều-khiển drone của hãng Ryan Firebee, những drone này được thiết kế để chỉ tọa-độ của mục-tiêu. Máy bay DC-130 được dùng trong cuộc chiến ở Iraq, và những drone của hãng Ryan Firebee vẫn được dùng nhiều.
Ryan Model 124 / BQM-34A Firebee
