911
Cách nay đúng 17 năm, sảy ra sự kiện mà ở Mỹ quen gọi là 911
Ngày 11
tháng 09, 2001
·
2001 – Các phần tử Al-Qaeda thực
hiện các vụ tiến công tự sát (hình)nhằm vào các
mục tiêu tại khu vực thành phố New York và Washington,
D.C. tại Hoa Kỳ.
Sự kiện 11 tháng 9
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Sự kiện 11 tháng 9
Một
phần của Khủng bố tại Hoa Kỳ
Hàng
thứ 3, từ trái qua phải: Một
lính cứu hỏa gọi hỗ trợ tại khu vực Trung tâm
Thương mại Thế giới;
Khu Bình địa; Một chiếc động cơ từ Chuyến bay 93 được tìm thấy
Khu Bình địa; Một chiếc động cơ từ Chuyến bay 93 được tìm thấy
Hàng
cuối cùng: Chuyến bay 77 va chạm với Lầu Năm Góc được chụp lại trong ba khung hình
liên tiếp trên CCTV
Địa điểm Thành
phố New York, New
York, Hoa Kỳ; Quận
Arlington, Virginia, Hoa
Kỳ; Xã Stonycreek gần
Shanksville, Pennsylvania, Hoa Kỳ
Shanksville, Pennsylvania, Hoa Kỳ
Mục tiêu Trung
tâm Thương mại Thế giới (AA11 và UA 175) Lầu Năm Góc (AA77) Nhà Trắng hoặc Điện Capitol (UA 93; đã
thất bại)
Tử vong 2.996 (2.977 nạn nhân +
19 không tặc)
Bị thương 6.000+
Can thiệp 19
Sự kiện 11 tháng 9 (còn gọi trong tiếng Anh là 9/11)[nb 1] là
một loạt bốn vụ tấn công khủng bố có mục tiêu bởi nhóm khủng bố Hồi giáo al-Qaeda chống
lại Hoa Kỳ vào sáng thứ Ba, ngày 11 tháng 9 năm 2001. Vụ tấn
công làm 2.996 người chết, hơn 6.000 người khác bị thương, và gây ra thiệt hại về tài sản và cơ sở hạ tầng ít nhất
10 tỉ đôla và gây tổn thất tổng cộng 3 nghìn tỷ đôla.
Bồn chiếc máy bay dân dụng chở khách được điều hành bởi hai hãng hàng không chở khách lớn của Hoa Kỳ (United Airlines và American Airlines). Tất cả đều cất cánh từ các sân bay tại Đông Bắc Hoa Kỳ để đi tới California thì
bị không tặc bởi 19 tên khủng bố al-Qaeda. Hai chiếc máy bay trong số đó, Chuyến
bay 11 của American Airlines và Chuyến
bay 175 của United Airlines, lần lượt
đâm vào tòa
tháp Bắc và Nam của
khu phức hợp Trung
tâm Thương mại Thế giới tại Thành phố New York. Chỉ trong 1 giờ 42 phút, cả hai tòa tháp cao 110
tầng sụp đổ, mang
theo mảnh vỡ và gây ra những vụ cháy khiến tất cả các tòa nhà khác trong khu
phức hợp Trung tâm Thương mại Thế giới bị sụp đổ một phần hoặc hoàn toàn, bao
gồm tòa tháp Trung
tâm Thương mại Thế giới số 7 cao
47 tầng, cũng như gây thiệt hại đáng kể cho mười công trình lớn khác xung
quanh. Một chiếc máy bay thứ ba, Chuyến
bay 77 của American Airlines, đâm
vào Lầu Năm Góc (trụ sở của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ) tại Quận
Arlington, bang Virginia, gây sụp
đổ một phần mặt phía tây của tòa nhà. Chiếc máy bay thứ tư, Chuyến
bay 93 của United Airlines, ban đầu
được nhắm vào Washington, D.C., nhưng đã rơi xuống một cánh đồng tại Xã Stonycreek gần Shanksville,
Pennsylvania, sau khi các hành khách cố gắng khống chế
các tên không tặc. Đây là thảm họa chết người nhất của lực lượng lính cứu hỏa
và lực lượng hành pháp trong lịch sử Hoa Kỳ, với 343 lính cứu hỏa và 72 sĩ quan hành pháp thiệt
mạng.
Sự nghi ngờ về vụ tấn công nhanh chóng đổ
lên al-Qaeda. Hoa Kỳ đã đáp trả vụ tấn công với việc phát động cuộc Chiến
tranh chống khủng bố và xâm lược
Afghanistan để lật đổ Taliban, lực
lượng đã che giấu cho al-Qaeda. Nhiều quốc gia thắt chặt luật chống khủng bố và mở rộng quyền lực của các cơ quan hành pháp và tình
báo để ngăn ngừa các cuộc tấn công khủng
bố. Mặc dù thủ lĩnh của al-Qaeda, Osama bin Laden,
ban đầu phủ nhận mọi cáo buộc liên quan, vào năm 2004 ông nhận trách nhiệm cho vụ tấn công. Al-Qaeda và bin Laden nhắc tới sự hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Israel, sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Ả Rập Xê Út, và các lệnh trừng
phạt Iraq làm động cơ. Sau khi trốn thoát khỏi
bị bắt giữ gần một thập kỷ, bin
Laden đã bị tiêu diệt bởi Biệt đội SEAL 6 của Hải quân Hoa Kỳ vào tháng 5 năm 2011.
Sự phá hủy Trung tâm Thương mại Thế giới và
các cơ sở hạ tầng xung quanh gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế của khu
vực Lower
Manhattan và đã có tác động đáng kể tới thị
trường toàn cầu, đóng cửa Phố Wall tới
ngày 17 tháng 9 và không phận dân dụng tại Hoa Kỳ và Canada tới ngày 13 tháng
9. Nhiều dịch vụ, địa điểm và sự kiện phải đóng cửa, sơ tán hoặc hủy bỏ sau đó, do lo sợ các cuộc tấn công tiếp theo. Việc
dọn dẹp khu vực Trung tâm Thương mại Thể giới được hoàn thành tháng 5 năm 2002, và Lầu Năm Góc
được sửa chữa lại trong một năm. Vào ngày 18 tháng 11 năm 2006, quá trình xây dựng Trung
tâm Thương mại Thế giới Một bắt
đầu tại khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới. Tòa nhà đã được chính thức mở
cửa vào ngày 3 tháng 11 năm 2014. Nhiều công trình tưởng niệmđã được xây dựng, bao gồm Bảo tàng & Khu tưởng niệm 11 tháng 9 Quốc gia tại Thành phố New York, Khu tưởng niệm Lầu Năm Góc tại Quận Arlington, Virginia, và Khu tưởng niệm Quốc gia Chuyến bay 93 tại một cánh đồng ở Xã Stonycreek gần Shanksville,
Pennsylvania.
Tấn công
Đường bay của bốn chiếc máy bay dùng vào ngày
11 tháng 9
Sáng sớm ngày 11 tháng 9 năm 2001, 19 không
tặc cướp quyền kiểm soát bốn chiếc máy bay dân dụng thương mại
(hai chiếc Boeing 757 và hai chiếc Boeing
767) trên đường tới California (ba chiếc tới LAX tại Los
Angeles, và một chiếc tới SFO tại San
Francisco) sau khi cất cánh từ Sân bay quốc tế Logan tại Boston(Massachusetts); Sân bay quốc tế Newark
Liberty tại Newark, New Jersey và Sân bay quốc tế Washington
Dulles tại các quận Loudounvà Fairfax ở Virginia. Các
không tặc chọn các máy bay lớn có đường bay dài vì chúng sẽ được nạp đầy nhiên
liệu.
Bốn chuyến bay bao gồm:
·
Chuyến bay 11 của American
Airlines: một chiếc máy bay Boeing 767, rời Sân bay Logan vào lúc
7:59 sáng trên đường tới Los Angeles với 11 thành viên phi hành đoàn và 76
hành khách, chưa bao gồm 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc máy bay đâm vào
tòa Tháp Bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới tại Thành phố New York lúc 8:46 sáng.
·
Chuyến bay 175 của United
Airlines: một chiếc máy bay Boeing 767, rời Sân bay Logan vào lúc
8:14 sáng trên đường tới Los Angeles với 9 thành viên phi hành đoàn và 51
hành khách, chưa bao gồm 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc máy bay đâm vào
Tháp Nam của Trung tâm Thương mại Thế giới tại Thành phố New York lúc 9:03 sáng.
·
Chuyến bay 77 của American
Airlines: một chiếc máy bay Boeing 757, rời Sân bay quốc tế Washington
Dulles vào lúc 8:20 sáng trên đường tới Los Angeles với 6 thành viên phi
hành đoàn và 53 hành khách, chưa bao gồm 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc
máy bay đâm vào Lầu Năm Góc tại Quận Arlington, Virginia, lúc
9:37 sáng.
·
Chuyến bay 93 của United
Airlines: một chiếc máy bay Boeing 757, rời Sân bay quốc tế Newark vào
lúc 8:42 sáng trên đường tới San Francisco, với 7 thành viên phi hành đoàn
và 33 hành khách, chưa bao gồm 4 không tặc. Sau khi các hành khách cố gắng khống
chế các không tặc, chiếc máy bay đâm vào một cánh đồng tại Xã Stonycreek gần Shanksville, Pennsylvania, lúc
10:03 sáng.
Truyền thông đưa tin trong suốt và sau vụ tấn công, bắt đầu
không lâu sau vụ đâm máy bay đầu tiên vào Trung tâm Thương mại Thế giới.
Các sự
kiện
Vào lúc 8:46 sáng, năm không tặc lái Chuyến bay 11 của American
Airlines đâm vào mặt phía bắc của Tháp Bắc Trung tâm Thương mại Thế giới (1 WTC),
và vào lúc 9:03 sáng, năm không tặc khác lái Chuyến bay 175 của United
Airlines đâm vào mặt phía nam của Tháp Nam (2 WTC).[12][13] Năm
không tặc lái Chuyến bay 77 của American
Airlines đâm vào Lầu Năm Góc vào lúc 9:37 sáng.[14] Một
chuyến bay thứ tư, Chuyến bay 93 của United
Airlines, bị kiểm soát bởi bốn không tặc, bị đâm xuống gần Shanksville, Pennsylvania, đông
nam Pittsburgh, vào lúc 10:03 sáng. sau khi các hành khách chống lại các
không tặc. Mục tiêu của Chuyến bay 93 được tin có thể là Điện Capitol hoặc Nhà Trắng. Dữ
liệu thu âm buồng lái của Chuyến bay 93 tiết lộ rằng phi hành đoàn và hành
khách đã cố đoạt lại quyền kiểm soát máy bay từ các không tặc sau khi biết được
qua điện thoại rằng các Chuyến bay 11, 77, và 175 đã đâm vào các tòa nhà sáng
hôm đó.[15] Sau
khi nhận thấy các hành khách có khả năng chiếm đoạt lại chiếc máy bay, các không
tặc đã lộn vòng máy bay và cố tình đâm nó.[16][17]
Mặt phía bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới số 2 (tòa tháp nam) ngay sau khi va chạm với Chuyến bay 175 của United Airlines
Sự sụp đổ của các tòa tháp
Một số hành khách và thành viên phi hành đoàn gọi điện từ máy
bay bằng dịch vụ điện thoại trong cabin cung cấp các chi tiết: một vài không
tặc đã lên máy bay trên mỗi chuyến bay; họ sử dụng hóa chất xịt mace, hơi cay,
hay bình xịt cay để vượt qua các tiếp viên; và một số người trên máy bay đã bị
đâm.[18][19][20][21][22][23][24] Các
báo cáo cho thấy các không tặc đã đâm và giết chết các phi công, tiếp viên,
cùng với một hoặc một vài hành khách.[25] Theo
báo cáo cuối cùng của Ủy ban 9/11, các không tặc trước đó đã mua các công cụ
bằng tay đa chức năng và các loại dao tiện ích loại Leatherman với
lưỡi dao khóa, lúc đó không bị cấm mang lên máy bay, nhưng sau đó được tìm thấy
trong số đồ dùng của các không tặc bị bỏ lại.[26][27] Một
tiếp viên trên Chuyến bay 11, một hành khách trên Chuyến bay 175, và các hành
khách trên Chuyến bay 93 nói rằng các không tặc có bom, nhưng một trong số hành
khách nói rằng anh ta nghĩ những quả bom là giả. FBI không tìm thấy dấu vết của
các chất nổ tại khu vực tai nạn, và Ủy ban 9/11 kết luận rằng những quả bom có
thể là giả.
Ba tòa
nhà của Trung tâm Thương mại Thế giới sụp đổ do đám cháy đã làm
kết cấu bị yếu đi.[28] Tòa
Tháp Nam sụp đổ lúc 9:59 sáng sau khi bốc cháy trong vòng 56 phút gây
ra bởi vụ va chạm với Chuyến bay 175 của United Airlines và nhiên liệu của
chiếc máy bay phát nổ.[28] Tòa
Tháp Bắc sụp đổ lúc 10:28 sáng sau khi bốc cháy trong vòng 102 phút.[28] Khi
Tháp Bắc sụp đổ, các mảnh vụn đã rơi xuống tòa nhà Trung tâm Thương mại Thế giới
số 7 gần đó (7 WTC), làm hư hại nó và gây cháy. Các đám
cháy này diễn ra nhiều giờ, làm tổn hại tới cấu trúc nguyên vẹn của tòa nhà, và
7 WTC sụp đổ lúc 5:21 chiều.[29][30] Mặt
phía tây của Lầu Năm Góc phải chịu thiệt hại đáng kể.
Vào lúc 9:42 sáng, Cơ quan
Hàng không Liên bang (FAA) ra lệnh cấm tất cả máy bay dân dụng tại Hoa Kỳ lục
địa, và các máy bay dân dụng đã cất cánh được yêu cầu hạ cánh ngay lập tức.[32] Tất
cả các chuyến bay dân dụng quốc tế hoặc phải quay lại hoặc phải đổi hướng sang
các sân bay tại Canada hoặc México, và bị cấm hạ cánh xuống lãnh thổ Hoa Kỳ trong ba ngày.[33]Vụ tấn
công gây ra sự lúng túng lớn giữa các hãng tin tức và các đài kiểm soát không
lưu. Trong số các báo cáo tin tức chưa được xác nhận và thường mâu thuẫn được
đưa trong suốt cả ngày, phổ biến nhất là tin một chiếc xe chứa bom đã được kích
nổ tại trụ sở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ở Washington, D.C.[34] Một
chiếc máy bay khác—Chuyến
bay 1989 của Delta Air Lines—bị nghi ngờ đã bị không tặc,
nhưng chiếc máy bay đã phản hồi lại đài kiểm soát không lưu và hạ cánh an toàn
tại Cleveland, Ohio.[35]
Trong một buổi phỏng vấn tháng 4 năm 2002, Khalid Sheikh Mohammed và Ramzi bin al-Shibh, những
người được tin là đã tổ chức vụ tấn công, nói rằng mục tiêu ban đầu của Chuyến
bay 93 là Điện Capitol Hoa Kỳ, chứ không phải Nhà Trắng.[36] Trong
quá trình lên kế hoạch vụ tấn công, Mohamed Atta, không
tặc và là người lái của Chuyến bay 11, nghĩ rằng Nhà Trắng có lẽ là một mục
tiêu quá khó khăn và đã tham khảo ý kiến từ Hani Hanjour (người
đã cướp và lái Chuyến bay 77).[37] Mohammed
nói al-Qaeda ban đầu định nhằm vào các cơ sở hạt nhân hơn là Trung tâm Thương
mại Thế giới và Lầu Năm Góc, nhưng đã quyết định không chọn nó, do lo sợ rằng
mọi chuyện có thể "vượt tầm kiểm soát".[38] Các
quyết định cuối cùng về mục tiêu, theo Mohammed, được giao trong tay những
người lái máy bay.[37]
Thương
vong
Một phần tường còn nguyên vẹn từ Tòa Tháp Đôi
Vụ tấn công khiến cho 2.996 người thiệt mạng và hơn 6.000 người
khác bị thương.[39] Con số thiệt mạng bao gồm
265 người trên bốn chiếc máy bay (không còn ai trên những chiếc máy bay này
sống sót), 2.606 người trong Trung tâm Thương mại Thế giới và khu vực xung
quanh, và 125 người tại Lầu Năm Góc.[40][41] Gần
như tất cả những người thiệt mạng là dân thường ngoại trừ 343 lính cứu hỏa, 72
sĩ quan hành pháp, 55 sĩ quan quân sự, và 19 tên khủng bố cũng đã thiệt mạng
trong vụ tấn công.[42][43] Sau
New York, New Jersey là tiểu bang mất nhiều công dân nhất, trong đó thành
phố Hoboken có
nhiều công dân thiệt mạng nhất trong vụ tấn công.[44] Hơn
90 quốc gia có công dân bị thiệt mạng trong vụ tấn công 11 tháng 9.[45] Vụ
tấn công 11 tháng 9 năm 2001 đã trở thành vụ tấn
công khủng bố tồi tệ nhất lịch sử thế giới và vụ tấn công từ
nước ngoài chết người nhất trên đất Mỹ kể từ vụ tấn công vào Trân Trâu Cảng ngày
7 tháng 12 năm 1941.
Tại Quận Arlington, Virginia, 125 nhân viên Lầu Năm Góc mất mạng
khi Chuyến bay 77 đâm vào mặt phía tây của tòa nhà. Trong đó, 70 người là dân
thường và 55 người là sĩ quan quân sự, nhiều người trong số làm việc cho Quân đội Hoa Kỳ hoặc Hải quân Hoa Kỳ. Quân đội Mỹ đã mất 47 nhân
viên dân sự, 6 nhân viên thầu dân sự, và 22 binh lính, trong khi Hải quân mất 6
nhân viên dân sự, 3 nhân viên thầu dân sự và 33 thủy thủ. Bảy nhân viên dân sự
của Cơ quan
Tình báo Quốc phòng (DIA) cũng nằm trong số người thiệt mạng trong vụ tấn
công, cùng với một nhân viên thầu của Văn phòng
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (OSD).[46][47][48] Trung tướng Timothy Maude, một
Phó Chánh văn phòng Quân đội, là sĩ quan quân đội có cấp bậc cao nhất thiệt
mạng tại Lầu Năm Góc.[49]
Tượng Nữ thần Tự do, phía sau là Trung tâm
Thương mại Thế giới đang bốc cháy
Tại Thành phố New York, hơn 90% nhân viên và du khách thiệt mạng
trong hai tòa tháp đang làm việc và tham quan tại các tầng bị va chạm hoặc cao
hơn.[50] Tại
Tòa tháp Bắc, 1.355 người đang ở phía trên hoặc ngay vùng va chạm hoặc là đã
chết do ngạt khói, hoặc đã ngã hay nhảy khỏi tòa nhà để tránh khói và lửa, hoặc
đã chết khi tòa nhà đổ sập. Sự va chạm mạnh của Chuyến bay 11 đã làm hư hỏng
tất cả ba cầu thang bộ, khiến bất cứ ai ở phía trên vùng va chạm không thể thoát
ra. 107 người phía dưới đó cũng đã thiệt mạng.[50]
Tại Tòa tháp Nam, một cầu thang bộ, Cầu thang A, còn
sử dụng được sau khi Chuyến bay 175 đâm vào, giúp 14 người tại tầng va chạm
(gồm cả một người đàn ông đã
chứng kiến chiếc máy bay bay tới chỗ ông) và bốn người nữa phía trên thoát ra
ngoài. Các nhân viên điều phối tổng đài 911 của Thành phố New York nhận được
các cuộc gọi của những người bên trong tòa tháp đã không nắm bắt được chính xác
thông tin tình hình đang diễn ra, nên họ đã khuyên những người gọi điện không
nên tự thoát ra khỏi tòa tháp.[51] Trong
tống cộng 630 người thiệt mạng trong hai tòa tháp, gần một nửa là từ Tòa tháp
Bắc.[50] Số
thương vong tại Tòa tháp Nam được giảm đi đáng kể do trước đó nhiều người đã sơ
tán khi Tòa tháp Bắc bị va chạm.[52]
Một chú chó chăn cừu Đức đang làm nhiệm vụ tìm kiếm những người còn sống sót
tại khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới đã sụp đổ sau vụ tấn công 11 tháng 9
năm 2001.
Ít nhất 200 người đã thiệt mạng do nhảy hoặc rơi xuống khỏi tòa
tháp (một ví dụ nổi bật là bức ảnh The
Falling Man), rơi xuống đường phố và nóc các tòa nhà lân cận hàng chục tới
hàng trăm mét bên dưới.[53] Một
số người ở phía trên vùng va chạm đã lên tới được nóc để xin cứu trợ qua trực
thăng, nhưng cửa để lên nóc đã bị khóa.[54] Không
hề có một kế hoạch giải cứu trực thăng nào được đề ra, và các trực thăng cũng
không thể tiếp cận tòa nhà do thiếu dụng cụ trên nóc, khói dày đặc và nhiệt độ
cao do lửa.[55] Tổng
cộng 411 nhân viên cứu hộ đã thiệt mạng khi cố gắng giải cứu người mắc kẹt và
dập lửa. Sở Cứu hỏa
Thành phố New York (FDNY) đã mất 343 lính cứu hỏa, bao gồm một tuyên úy và
hai nhân viên y tế.[56] Sở Cảnh
sát Thành phố New York (NYPD) cũng mất 23 sĩ quan.[57] Sở Cảnh sát Quản lý Cảng (PAPD)
mất 37 sĩ quan.[58] Tám
kỹ thuật viên y tế khẩn cấp (EMT) và nhân viên y tế từ các đơn vị dịch vụ y tế
khẩn cấp tư nhân cũng đã thiệt mạng.[59]
Cantor Fitzgerald L.P.,
một ngân hàng đầu tư có trụ sở làm việc trên các tầng 101–105 của Tòa tháp Bắc,
đã mất 658 nhân viên, nhiều hơn đáng kể so với bất kỳ công ty nào khác.[60] Marsh
Inc., nằm ngay dưới Cantor Fitzgerald trên các tầng 93–100, mất 358
nhân viên,[61][62] và
175 nhân viên của Aon Corporation cũng
đã thiệt mạng.[63] Viện Tiêu chuẩn và Kỹ thuật
quốc gia(NIST) ước tính khoảng 17.400 dân thường đang ở trong khu phức
hợp Trung tâm Thương mại Thế giới vào thời điểm tấn công. Số lượng đếm được từ
cửa xoay của Quản lý Cảng cho thấy 14.154 người đang ở trong Tòa Tháp Đôi cho
tới 8:45 sáng.[64][65] Hầu
hết những người phía bên dưới vùng va chạm đã rời khỏi tòa nhà an toàn.[66]
Số người chết (nạn nhân + không tặc)
|
|||
Thành phố New York
|
|||
Arlington
|
|||
Gần Shanksville
|
|||
Tổng cộng
|
2.977 + 19
|
Vài tuần sau vụ tấn công, con số thiệt mạng được ước tính sẽ
vượt quá 6.000, nhiều hơn gấp đôi số lượng người chết được xác nhận sau đó.[73] Thành phố chỉ nhận dạng
được thi thể của khoảng 1.600 nạn nhân Trung tâm Thương mại Thế giới. Văn phòng
pháp y đã thu thập được "khoảng 10.000 mẩu xương và các phần mô chưa thể
xác nhận là phù hợp với danh sách tử vong".[74] Các
mẩu xương vẫn còn được tìm thấy sau đó vào năm 2006 khi các công nhân đang
chuẩn bị phá hủy Tòa nhà Deutsche Bank bị
hư hại. Vào năm 2010, một nhóm các nhà nhân chủng học và nhà khảo cổ học đã tìm
kiếm các thi thể và vật dụng cá nhân tại Bãi thải Fresh Kills, nơi
mà thêm 72 phần thi thể nữa được khôi phục, đưa tổng số thi thể được tìm thấy
lên 1.845. Quá trình giám định ADN vẫn được tiếp tục để nhận dạng thêm các nạn
nhân.[75][76][77] Các
thi thể đang được lưu trữ tại Công viên Tưởng niệm, bên ngoài văn phòng Pháp y
Thành phố New York. Các thi thể được dự kiến sẽ được di chuyển vào năm 2013 tới
một kho chứa đằng sau một bức tường tại bảo tàng 11/9. Vào tháng 7 năm 2011,
một nhóm các nhà khoa học tại Văn phòng Trưởng Pháp y vẫn đang cố gắng nhận
dạng các thi thể, hi vọng rằng các công nghệ cải tiến sẽ giúp họ nhận dạng các
nạn nhân khác.[77] Vào
ngày 20 tháng 3 năm 2015, nạn nhân thứ 1.640 được nhận dạng. Hiện vẫn còn 1.113
nạn nhân khác chưa được nhận dạng.[78]
Thiệt hại
Khu vực Trung tâm Thương
mại Thế giới (Khu Bình địa) với đồ họa hiển thị vị trí của các tòa nhà gốc
Lầu Năm Góc bị hư hại do cháy và sụp đổ một
phần.
Cùng với hai Tòa
Tháp Đôi 110 tầng, nhiều tòa nhà khác tại khu vực Trung tâm Thương
mại Thế giới cũng bị phá hủy hoặc hư hại nặng, bao gồm các tòa nhà WTC từ số 3
tới 7 và Nhà thờ
Hy lạp Chính thống St. Nicholas.[79] Tòa
tháp Bắc, Tòa tháp Nam Khách sạn
Marriott (3 WTC), và 7 WTC bị phá hủy hoàn toàn. Nhà Hải quan Hoa Kỳ (Trung tâm
Thương mại Thế giới số 6), Trung tâm
Thương mại Thế giới số 4, Trung tâm
Thương mại Thế giới số 5, cùng với hai cầu đi bộ nối các tòa nhà bị
hư hại nặng nề. Tòa nhà Deutsche Bank ở
số 130 Phố Liberty bị hư hại một phần và bị cho tháo dỡ vài năm sau đó, bắt đầu
từ năm 2007.[80][81] Hai
tòa nhà của Trung tâm
Tài chính Thế giới cũng bị hư hại.[80]
Tòa nhà Deutsche Bank trên Phố Liberty phía đối diện khu phức
hợp Trung tâm Thương mại Thế giới sau đó được coi là khu vực không thể sinh
sống do khí độc bên trong tòa nhà, và đã được tháo dỡ.[82][83] Hội
trường Fiterman của trường Cao đẳng
Cộng đồng Quận Manhattan tại số 30 Phố West Broadway cũng bị
phong tỏa do hư hại sau vụ tấn công, và hiện đang được xây lại.[84] Các
tòa nhà xung quanh khác (bao gồm 90 West Street và Tòa nhà Verizon) cũng
bị hư hại lớn nhưng đã được sửa chữa.[85] Các
tòa nhà Trung tâm
Tài chính Thế giới, One Liberty Plaza, Millenium Hilton, và 90
Church Street chịu hư hại không lớn và cũng đã được sửa chữa.[86] Các
thiết bị liên lạc trên Tòa tháp Bắc cũng bị phá hủy, nhưng các đài truyền thông
đã nhanh chóng chuyển tín hiệu sang các tuyến khác và phát sóng trở lại.[79][87]
Lầu Năm Góc bị thiệt hại nặng nề do va chạm với Chuyến bay 77
của American Airlines và đám cháy sau đó, khiến một đoạn của tòa nhà sụp đổ.[88] Khi
đâm vào Lầu Năm Góc, cánh của máy bay đã làm đổ nhiều cột đèn và động cơ phải
của nó đã đâm vào một máy phát điện trước khi đâm vào cạnh tây của tòa nhà.[89][90] Phần
trên của thân máy bay đã bị nghiền nát khi va chạm, trong khi phần giữa và đuôi
tiếp tục di chuyển thêm vài phần giây nữa.[91] Mảnh
vỡ từ phần đuôi đã thâm nhập sâu nhất vào tòa nhà, xuyên qua 310 foot
(94 m) của ba trong số năm vòng của tòa nhà.[91][92]
Nỗ lực cứu
hộ
An injured victim of the Pentagon attack is
evacuated.
Sở Cứu hỏa Thành phố New York đã huy động 200 đơn vị (hơn một
nửa tổng số) tới Trung tâm Thương mại Thế giới. Họ được trợ giúp thêm bởi nhiều
lính cứu hỏa khác không có nhiệm vụ và các kỹ thuật viên y tế khẩn cấp.[93][94][95] Sở
Cảnh sát Thành phố New York đã cử Đơn vị Dịch vụ Khẩn cấp và các sĩ quan cảnh
sát khác, cùng với đơn vị hàng không của Sở. Khi tới hiện trường, FDNY, NYPD,
và PAPD đã không phối hợp mà thực hiện nhiều đợt tìm kiếm người dân đầy chậm
chạp.[93][96]Khi
tình hình trở nên xấu đi, đơn vị hàng không của NYPD đã truyền các thông tin
cho các chỉ huy cảnh sát, những người đã ra lệnh các sĩ quan sơ tán khỏi hai
tòa nhà; hầu hết các sĩ quan NYPD đã rời khỏi hai tòa nhà an toàn trước khi
sập.[96][97] Với
nhiều lệnh khác nhau được đưa ra cùng với liên lạc radio không tương thích giữa
các cơ quan, các cảnh báo đã không tới được các chỉ huy FDNY.
Sau khi tòa tháp thứ nhất sụp đổ, các chỉ huy FDNY đã ra lệnh sơ
tán; tuy nhiên, do khó khăn
về kỹ thuật với hệ thống tiếp sóng radio đã bị hư hại, nhiều lính cứu
hỏa không thể nghe thấy lệnh sơ tán. Các điều phối viên 9-1-1 nhận
được thông tin từ người gọi đã không thể đưa được chúng tới những người chỉ huy
tại hiện trường.[94] Sau vụ tấn công vài giờ,
một chiến dịch tìm kiếm và giải cứu lớn được bắt đầu. Sau vài tháng làm việc
liên tục, khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới được dọn sạch vào cuối tháng 5
năm 2002.[98]
Trách nhiệm
Chính phủ Hoa Kỳ qui
trách nhiệm cho tổ chức khủng bố al-Qaeda về
vụ tấn công 11/9.[99] Tổ chức này từng nhận đã
tấn công các mục tiêu quân sự và dân chính của Hoa Kỳ tại châu Phi và Trung
Đông. Osama bin
Laden, bác bỏ mọi dính líu cũng không nhận mình đã biết trước cuộc
tấn công. Trước đó, bin Laden đã tuyên bố thánh chiến chống
lại Hoa Kỳ. Sau thảm hoạ này, chính phủ Hoa Kỳ công bố al-Qaeda và bin Laden là
thủ phạm chính.
Hai ngày sau cuộc tấn công, lính chữa cháy
nhìn lên phế tích của tòa Tháp Nam.
Tháng 11 năm 2001, lực lượng Hoa Kỳ cho phục hồi một băng video
tìm thấy trong một căn nhà bị phá huỷ tại Jalalabad,
Afghanistan, cuộn băng cho thấy Osama bin Laden đang nói chuyện với Khaled al-Harbi. Trong
cuộn băng, bin Laden thừa nhận đã lập kế hoạch cho cuộc tấn công. Trong thế
giới Hồi giáo, người ta tỏ vẻ hoài nghi về tính xác thực
của cuộn băng này: "Phóng viên tại Trung Đông của đài BBC, Frank Gardner, nói
rằng trên đường phố trong thế giới Ả Rập, nhiều người tin rằng đây chỉ là một thủ thuật tuyên truyền của
chính phủ Mỹ". Cuốn băng được phát sóng trên nhiều mạng tin tức khác nhau
trong tháng 12 năm 2001.
Ngày 16 tháng
9 năm 2001, Osama
bin Laden đáp trả bằng cách đọc một bản tuyên bố, "Tôi nhấn mạnh rằng tôi
không tiến hành điều này, nó được thực hiện bởi các cá nhân với mục tiêu riêng
của họ". Bản tuyên bố được phát sóng trên kênh vệ tinh Al
Jazeera của Qatar, cũng
được phát sóng trên mạng lưới tin tức của Hoa Kỳ và thế giới. Phản ứng thứ hai
của bin Laden xuất hiện vào ngày 28 tháng
11 trên Daily Ummat, một tờ nhật báo của Pakistan,
"Tôi đã nói rằng tôi không dính líu đến các cuộc tấn công 11 tháng 9 tại
Mỹ. Là một người Hồi giáo, tôi cố làm hết sức mình để khỏi phải nói dối. Tôi
không biết gì về vụ tấn công, cũng không hề xem việc tàn sát phụ nữ và trẻ em
vô tội, cùng những nhân mạng khác là một hành động thích đáng. Hồi giáo nghiêm
cấm việc gây tổn hại cho phụ nữ, trẻ em vô tội và những người khác. Một hành vi
như thế bị cấm đoán ngay cả khi đang ở trong thời chiến".
Tuy nhiên, không lâu sau cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2004, trong
một thông báo ghi âm sẵn, bin Laden công khai thừa nhận sự dính líu của
al-Qaeda vào vụ tấn công, và nhận có quan hệ trực tiếp với vụ tấn công. Ông ta
nói rằng cuộc tấn công được thực hiện bởi vì "chúng tôi là một dân tộc tự
do không chịu chấp nhận bất công, và chúng tôi muốn giành lại tự do cho dân tộc
chúng tôi".
Ngày 27 tháng 9 năm 2001, FBI thông báo hình ảnh của 19 không
tặc, cùng các thông tin liên quan đến quốc tịch và bí danh của nhiều nghi can.[100] Mười
lăm không tặc đến từ Ả Rập Xê Út, hai từ Các Tiểu Vương quốc Ả Rập
Thống nhất, một từ Ai Cập, và
một từ Liban.[101] Khác
với nhân thân thường thấy của những kẻ đánh bom cảm tử, họ đều là những người
trưởng thành và có học thức.[102]
Theo kết luận của Ủy ban 9/11 trong bản tường trình ngày 22 tháng
6 năm 2004, cuộc
tấn công được lập kế hoạch và tiến hành bởi các đặc vụ của al-Qaeda. Ủy ban cho
rằng al-Qaeda chi một khoản tiền từ 400.000 USD – 500.000 USD để lập kế hoạch
và tiến hành vụ tấn công, nhưng nguồn gốc số tiền trên vẫn chưa được xác minh.[103]
Động cơ
Theo nguồn tin chính thức từ chính phủ Hoa Kỳ, vụ tấn công 11
tháng 9 là phù hợp với những gì Al-Qaeda tự nhận là sứ mạng của mình. Al-Qaeda
bị nghi ngờ dính líu vào những vụ đánh bom các sứ quán Mỹ tại Kenya và Tanzania, tổ
chức này cũng nhận trách nhiệm vụ tấn công khu trục hạm USS Cole của Hải quân Hoa Kỳ tại Yemen năm 2000.
Theo Hoa Kỳ, sự kiện 11/9 là một phần trong kế hoạch "giết
người Mỹ ở tất cả những nơi nào trên thế giới có thể" mà bin Laden đưa ra.
Chiến dịch khủng bố này lợi dụng niềm tin tôn giáo và khởi phát từ một giáo
lệnh (fatwa) ban hành năm 1998 bởi bin Laden, Ayman
al-Zawahiri, Abu-Yasir
Rifa’i Ahmad Taha, Shaykh Mir Hamzah,
và Fazlur Rahman.[104][105][106] Giáo
lệnh này mở đầu với phần trích dẫn kinh Koran, "hãy giết những kẻ ngoại
giáo bất cứ nơi nào ngươi tìm thấy chúng", và đi đến kết luận "nghĩa
vụ của mỗi người Hồi giáo" là "giết người Mỹ ở khắp mọi nơi."[104]. Họ
cáo buộc Hoa Kỳ:
·
Bóc lột nguồn tài nguyên vùng bán đảo Ả Rập.
·
Lũng đoạn nền chính trị của các quốc gia trong vùng.
·
Ủng hộ những chế độ và các vương triều bóc lột người dân trong
khu vực Trung Đông, tức là áp bức nhân dân.
·
Đặt các căn cứ quân sự tại bán đảo Ả Rập, tức là xâm phạm đất
thánh của người Hồi giáo, nhằm mục tiêu đe doạ các nước Hồi giáo láng giềng.
·
Âm mưu tạo mối bất hoà giữa các quốc gia Hồi giáo để làm suy yếu
sức mạnh chính trị của khối này.
Cuộc chiến Vùng Vịnh, kế đó là lệnh cấm vận và các vụ oanh
tạc Iraq thực
hiện bởi Hoa Kỳ, gần đây được trích dẫn như là chứng cớ cho những cáo buộc của
bản giáo lệnh. Ngược lại với thái độ bất đồng của những người Hồi giáo ôn hoà,
giáo lệnh này sử dụng các văn bản Hồi giáo nhằm biện minh cho những hành động
bạo lực chống lại quân đội và công dân Mỹ cho đến khi tình hình được thay đổi:
tuyên bố rằng "toàn thể chức sắc suốt trong dòng lịch sử Hồi giáo hoàn
toàn đồng ý rằng thánh chiến (jihad) là bổn phận của mỗi cá nhân khi kẻ
thù tìm cách hủy diệt các quốc gia Hồi giáo".
Những thông báo của Al-Qaeda ghi nhận được từ sau 11 tháng 9 hỗ
trợ cho sự suy đoán này. Trong một băng video năm 2004, bin Laden rõ ràng là
thừa nhận trách nhiệm trong vụ tấn công và nói rằng những hành động này là để
"phục hồi sự tự do cho dân tộc chúng ta", để "trừng phạt kẻ xâm
lược" và để phá hoại nền kinh tế nước Mỹ. bin Laden tuyên bố rằng mục tiêu
kéo dài của cuộc thánh chiến là "làm chảy máu nước Mỹ đến khi nước này
kiệt sức".
Cả Hoa Kỳ và Al-Qaeda đều cố trình bày cuộc tranh chấp này là
cuộc chiến giữa Thiện và Ác.
Bản báo cáo của Ủy ban 9/11 khẳng định rằng thái độ thù nghịch
của Khalid Shaikh Mohamed, người
được xem là "kiến trúc sư trưởng" của vụ tấn công 9/11, xuất phát từ
"sự bất đồng dữ dội với chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ ủng hộ
Israel". Động cơ tương tự cũng được quy cho tên không tặc lái máy bay đâm
vào toà tháp đôi WTC: Mohamed Atta được
miêu tả bởi Ralph Bodenstein – người từng du hành, làm việc và nói chuyện với
anh ta – như là "hoàn toàn tin rằng Hoa Kỳ muốn bảo vệ Israel".
Tuy nhiên, giáo lệnh năm 1998 của
bin Laden được ban hành vào thời điểm ra đời thoả hiệp Oslo về
Israel và Palestine, khi các bên tin rằng cuộc tranh chấp đang đến lúc chấm dứt
bằng các thỏa hiệp.
Ngược lại, chính phủ Bush cho rằng Al-Qaeda bị thúc đẩy bởi lòng
căm thù tinh thần tự do và dân chủ thể hiện bởi nước Mỹ, trong khi những nhà
phân tích độc lập cho rằng động cơ chính của Al-Qaeda là khuyến khích tinh thần
đoàn kết Hồi giáo bằng cách tập chú vào một kẻ thù chung, như thế về lâu về dài
giúp dọn đường cho sự hình thành một trật tự thế giới mới theo cung cách Hồi
giáo quá khích.
Hậu quả
Phản ứng
của Quốc tế
Vụ tấn công tạo ra những phản ứng khác nhau trong nền chính trị
toàn cầu. Phản ứng của các chính phủ và phương tiện truyền thông trên khắp thế
giới là gay gắt lên án hành động khủng bố, với những hàng tít trên nhật
báo Pháp Le Monde, tóm
lược thái độ đồng cảm của quốc tế: "Ngày hôm nay Tất cả chúng ta đều là
người Mỹ", và hàng triệu người trên thế giới tổ chức thắp nến tưởng niệm
nạn nhân.
Những nhà lãnh đạo của hầu hết các quốc gia Trung Đông đều lên
tiếng kết án vụ tấn công, nhưng Iraq là
một ngoại lệ, nước này đưa ra một thông báo chính thức, "những gã cao bồi
Mỹ đang hứng chịu hậu quả tội ác của họ chống lại nhân loại" [107]. Trong
khi đó, có một số ít người Palestine ăn mừng sự kiện này.[108]
Chỉ khoảng một tháng sau vụ tấn công, Hoa Kỳ dẫn đầu một liên
minh quân sự quốc tế tiến vào Afghanistan để săn đuổi các lực lượng vũ trang
của al-Qaeda hầu đánh đổ chính phủ Taliban vì
cớ chứa chấp bọn khủng bố [109]. Chính
quyền Pakistan quyết định đứng về phía Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống Osama bin
Laden và al-Qaeda. Nước này dành cho Hoa Kỳ một số phi trường và căn cứ quân sự
làm hậu cứ cho chiến dịch tấn công vào Afghanistan, cùng lúc cho bắt giữ hơn
600 nghi can là thành viên al-Qaeda và giải giao những người này cho Hoa
Kỳ [110]. Hoa
Kỳ cũng được sự ủng hộ của nhiều quốc gia trên thế giới, kể cả Nga và Trung Quốc, trong
việc hợp tác chống khủng bố toàn cầu.
Công luận
tại Hoa Kỳ
Vụ tấn công tác động mạnh mẽ bao trùm lên toàn thể dân chúng Mỹ.
Người ta bày tỏ lòng biết ơn đối với những nhân viên duy trì an toàn công cộng,
nhất là lính cứu hỏa. Những người này đã bày tỏ lòng dũng cảm khác thường giữa
tình thế hiểm nghèo nơi hiện trường trong khi họ phải gánh chịu con số tử vong
cao chưa từng có khi thi hành nhiệm vụ. Thị trưởng thành phố New York, Rudolph Giuliani, giành
được sự ngưỡng mộ toàn quốc vì những hoạt động không mệt mỏi của ông trong lúc
này. Giuliani được tạp chí TIME chọn làm Nhân vật của Năm 2001.[111]
Thành phố New York đã bị trọng thương bởi vụ tấn công và sẽ luôn
luôn mang theo mình những vết sẹo vật chất và tâm sinh lý kể từ thảm họa này.
Một làn sóng hiến máu tự nguyện đã dấy lên ngay sau ngày 11 tháng 9 để cứu sinh
mạng người bị nạn. Theo một tường trình trên Tạp chí
Hiệp hội Y khoa Mỹ ra ngày 7 tháng 5 năm 2003:
"... lượng máu được hiến tặng trong những tuần lễ sau vụ tấn công 11/9 cao
hơn nhiều so với cùng kỳ trong năm 2000 (2.5 lần trong tuần lễ đầu tiên sau vụ
tấn công; 1.3 – 1.4 lần trong tuần thứ hai và tuần thứ tư sau vụ tấn
công)".[112][113]
Xảy ra một số vụ quấy nhiễu và tấn công chống lại người Trung
Đông và những người "trông giống người Trung Đông" [114][115], nhất
là người Sikh. Tổng
cộng có chín người thiệt mạng trên lãnh thổ Hoa Kỳ như là nạn nhân của những
hành động trả đũa. Balbir Singh Sodhi, một trong số những nạn nhân, bị bắn chết
ngày 15 tháng 9. Sodhi, giống những nạn nhân khác, là một người Sikh nhưng bị
hiểu lầm là người Hồi giáo.[114]
Kinh tế
Những tòa nhà xung quanh bị thiệt hại nặng nề
do sức tàn phá của Tòa Tháp đôi khi chúng đổ sụp.
Cuộc tấn công ngay lập tức gây ra những tác hại nghiêm trọng
trên nền kinh tế của nước Mỹ và trên thị trường thế giới. Thị trường Chứng khoán New
York (NYSE), Thị trường Chứng khoán Mỹ và NASDAQ đóng
cửa trong ngày 11 tháng 9 và ngưng hoạt động cho đến ngày 17 tháng
9. Cơ sở vật chất và những trung tâm xử lý dữ liệu từ xa của NYSE
không bị thiệt hại bởi vụ tấn công, nhưng các công ty thành viên, khách hàng và
thị trường không thể liên lạc được vì những thiệt hại lớn mà các cuộc tấn công
gây ra cho các phương tiện truyền thông gần WTC. Khi thị trường chứng khoán mở
cửa trở lại vào ngày 17 tháng 9 năm 2001, sau thời gian đóng cửa lâu nhất kể từ
Cuộc Đại Suy thoái (Great Depression)
năm 1929, chỉ
số Dow Jones (Dow
Jones Industrial Average – DJIA) tuột xuống 684 điểm, tức 7,1%, chỉ còn
8920 điểm, sự tuột dốc chưa từng xảy ra chỉ trong vòng một ngày.[116] Đến
cuối tuần, chỉ số DJIA rơi tự do 1369,7 điểm (14,3%), lần tuột giảm lớn nhất
trong vòng một tuần trong lịch sử của chỉ số này.[117] Thị
trường chứng khoán Hoa Kỳ mất 1, 4 ngàn tỉ USD trong
tuần này. Đến năm 2005, Phố Wall và Phố Broadwaygần Thị
trường Chứng khoán New York vẫn được canh gác cẩn thận nhằm ngăn ngừa một vụ
tấn công tương tự vào tòa nhà này.
Hoạt động kinh tế khu Hạ Manhattan, khu
vực kinh doanh lớn thứ ba tại Hoa Kỳ (sau Midtown Manhattan và Chicago
Loop) bị tàn phá ngay sau đó. 31, 9 triệu ft. vuông
của khu văn phòng quận Manhattan Hạ hoặc bị thiệt hại hoặc bị hủy diệt.[118] Phần
lớn những nơi bị hủy hoại là những khu xếp hạng A.
Công cuộc tái thiết vẫn bị kìm hãm do thiếu sự đồng thuận về thứ
tự ưu tiên. Điển hình, Thị trưởng Bloomberg xem
cuộc vận động đăng cai Thế vận hội mùa hè 2012 của
thành phố New York là trọng tâm cho kế hoạch phát triển của ông từ năm 2002 cho
đến giữa năm 2005, trong khi Thống đốc Pataki ủng
hộ Công ty Phát triển Hạ Manhattan, công ty này bị chỉ trích vì không làm được
gì nhiều dù đã được cấp một ngân quỹ khổng lồ dành cho công cuộc tái thiết.
Bầu trời khu vực Bắc Mỹ bị
đóng cửa trong vài ngày sau vụ tấn công, các chuyến bay bị cắt giảm đáng kể cho
đến khi có lệnh mới. Hệ quả của vụ tấn công là làm suy giảm các hoạt động hàng
không đến gần 20%, tăng mức độ nghiêm trọng của các vấn đề tài chính cho ngành
công nghiệp hàng không dân dụng vốn đã gặp nhiều khó khăn.
Trong nhiều tiếng đồng hồ sau vụ tấn công, người ta phải cho di
tản cư dân và người làm việc ở các tòa tháp cao trong các khu vực đô thị trên
khắp nước Mỹ, kể cả Los
Angeles, tại thành phố này lượng xe lưu thông giảm đến mức thấp nhất từ
trước đến nay, trong khi những khu doanh nghiệp tại trung tâm các đô thị cũng
trở nên hoang vắng.
Cứu hộ,
phục hồi, bồi thường
Phải mất hàng tháng mới có thể hoàn tất các nỗ lực cứu hộ và
phục hồi. Chỉ với công tác dập tắt những ngọn lửa đang cháy âm ỉ trong đống đổ
nát của toà nhà WTC, người ta phải mất hàng tuần, còn việc dọn dẹp thì mãi đến
tháng 5 năm 2002 mới xong. Những khán đài bằng gỗ được dựng tạm dành cho du
khách đến thăm và quan sát những đội công nhân xây dựng đang miệt mài dọn dẹp
những lỗ hổng khổng lồ trước đây là tòa tháp đôi. Ngày 30 tháng 5 năm 2002, các
khán đài này cũng đã đóng cửa.
Nhiều quỹ cứu trợ được
thành lập cấp tốc nhằm trợ giúp nạn nhân vụ tấn công, cung cấp những hỗ trợ tài
chính cho những người sống sót và gia đình nạn nhân. Sau hạn chót, ngày 11
tháng 9 năm 2003, có 2.833 đơn xin bồi thường đã được tiếp nhận trong số 2.986
nạn nhân được thống kê.
Di dời
những chuyến bay
Trước tình hình này, nhằm đảm bảo an toàn cho nước Mỹ, toàn
bộ đường bay ngang qua không phận nước Mỹ đều
đã bị đóng cửa. Lệnh đóng cửa này áp dụng cho tất cả các chuyến bay thương mại
của tất cả các hãng hàng không trên toàn thế giới. Sân bay Gander thuộc thị trấn Lewisporte,
tỉnh Newfoundland của Canada được
huy động khẩn cấp để tiếp nhận tất cả những chiếc máy bay quá cảnh bất đắc dĩ
trong suốt hai ngày (từ 12 đến 14-09-2001). Tổng cộng có 53 chiếc đến từ khắp
nơi trên thế giới, trong đó 27 chiếc là máy bay thương mại Mỹ. Dân
số thị trấn Lewisporte năm
2001 vào khoảng 10.400 người nhưng phải lo cho 10.500 hành khách từ các máy bay
đã hạ cánh khẩn cấp. Đến ngày 14-09-2001, trước khi chiếc máy bay Boeing 15 cất
cánh, một hành khách là một bác sĩ ở bang Virginia đề
nghị thành lập một quỹ lấy tên là Quỹ Delta 15 (là
số hiệu chuyến bay). Mục đích của quỹ này là cấp học bổng cho các học sinh
trung học ở Lewisporte. Ông
cũng cho biết sẽ gửi bản đề xuất đến Hãng Hàng không Delta
Airlines để mời họ đóng góp. Cho đến năm 2015, 14 năm sau vụ khủng
bố cũng như sau khi chiếc Boeing 15 buộc
phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Garder, Quỹ học bổng Delta 15 đã
có hơn 1,5 triệu USD và đã tài trợ cho 134 sinh viên, là con em của thị
trấn Lewisporte theo
học đại học.[119]
Ảnh hưởng
sức khỏe
Khói và lửa âm ỉ tại khu bình địa.
Trong hàng ngàn tấn vật liệu đổ nát từ sự sụp đổ toà tháp đôi có
các độc chất amiăng, chì, thuỷ ngân, cũng
như mức độ tăng cao chưa từng có của dioxin và PAH (Polycyclic
aromatic hydrocarbon) sản sinh từ những đám lửa âm ỉ cháy suốt
trong ba tháng, gây ra chứng bệnh suy nhược cho các nhân viên cứu hộ và công
nhân tái thiết,[120][121] chẳng
hạn như Mark Marci thuộc Sở Cảnh sát New York (NYPD) chết vào ngày 3 tháng 9 năm
2007 do bệnh ung thư phổi di căn khắp thân thể.[122] Cũng
có tác hại đến sức khỏe một số cư dân, sinh viên học sinh và nhân viên văn
phòng ở khu Manhattan Hạ và Phố Tàu kế
cận.[123]
Một số lập luận khoa học cho rằng việc phát sinh các độc chất và
các chất ô nhiễm trong không khí chung quanh toà tháp đôi sau khi sụp đổ có thể
tạo ra ảnh hưởng tiêu cực trên sự phát triển bào thai. Lo sợ về hiểm hoạ tiềm
ẩn này, một trung tâm sức khoẻ môi trường trẻ em danh tiếng tiến hành phân tích
những trẻ em có mẹ mang thai trong thời gian xảy ra vụ tấn công và sinh sống
hoặc làm việc gần tòa tháp đôi.[124]
Tuy nhiên ông Rudolph Giuliani, Thị trưởng New York, trấn
an rằng mức độ ô nhiễm không đáng lo ngại. Bộ trưởng Môi trường Mỹ Christie Whiteman thông
báo, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đã cử
nhân viên đo kiểm tra không khí ở New York. Kết quả cho thấy nồng độ các chất
độc hại, kể cả bột chì (được dùng để pha những hỗn hợp màu và chất dẻo trong
quá trình xây dựng) và lượng dioxin, đều chưa vượt quá mức cho phép.
Sự sụp đổ của WTC
Có nhiều ý kiến chung quanh sự sụp đổ của toà tháp đôi, những
cuộc tranh luận sôi nổi bàn về nguyên nhân của sự sụp đổ thu hút nhiều kỹ sư về
cấu trúc, kiến trúc sư và các cơ quan hữu quan thuộc chính phủ liên bang. Thiết
kế của toà tháp đôi chứa đựng nhiều phát kiến mới khác với các tòa nhà chọc trời được xây dựng trước đó.
Mặc dù lực va chạm khi máy bay phản lực đâm vào và các đám cháy bùng phát sau
đó là chưa từng xảy ra trong lịch sử thảm hoạ ngành xây dựng, một số kỹ sư tin
quyết rằng những toà nhà chọc trời được xây dựng theo thiết kế truyền thống
(như Empire State Building ở thành phố New York và
toà tháp đôi Petronas của Malaysia) sẽ chịu đựng tốt hơn
trong một tình huống như thế, có lẽ vẫn có thể tồn tại. Nếu lập luận trên là
đúng, thì các toà nhà chọc trời khác có cùng một kiểu thiết kế với toà tháp đôi
WTC (như Tháp Sears và Trung tâm John Hancock ở Chicago) đang
bị nguy cơ sụp đổ hoàn toàn tự nhiên hoặc vì một vài đám cháy nho nhỏ như Trung
tâm thương mại thế giới số 7 cao 186 mét (610 feet) sụp đổ vào 5 giờ 20 chiều
ngày 11 tháng 9 năm 2001 trong không đầy 7 giây và được người dẫn chương trình của
kênh CBS Dan Rather nhận xét trong chương trình truyền hình trực tiếp là
lần thứ 3 ngày hôm nay, các vụ sụp đổ này (bao gồm 3 vụ ngày hôm đó, WTC1 và
WTC2 vào buổi sáng và WTC7 vào buổi chiều) trông rất giống những vụ nổ có kiểm
soát được thấy nhiều trên truyền hình khi người ta kích nổ những khối thuốc nổ
được đặt chính xác từ trước để làm sập chúng.
Một cuộc điều tra cấp liên bang về an toàn phòng cháy và kỹ
thuật xây dựng được tiến hành bởi Học viện Định chuẩn và Kỹ thuật Quốc gia
thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ, hoàn tất ngày 6 tháng 4
năm 2005, thanh
tra về công trình xây dựng, vật liệu và các điều kiện kỹ thuật đã góp phần gây
ra thảm hoạ WTC. Cuộc thanh tra được tiến hành nhằm phục vụ các mục tiêu sau:
·
Cải thiện phương pháp thiết kế, xây dựng, bảo dưỡng và sử dụng
các toà nhà.
·
Cải thiện dụng cụ và phương pháp hướng dẫn dành cho các viên chức
thuộc các ngành chức năng về an toàn và công nghiệp.
·
Chỉnh sửa và xây dựng bộ luật, định chuẩn và thực hành phòng
cháy chữa cháy.
·
Cải thiện An toàn công cộng.
Bản tường trình kết luận rằng khả năng chịu lửa của cấu trúc
thép tòa tháp đôi đã mất tác dụng ngay khi máy bay va chạm toà nhà, nếu điều
này không xảy ra chắc chắn tòa nhà vẫn còn trụ được. Hơn nữa, bản tường trình
cũng khẳng định cầu thang của toà nhà đã không được gia cố đúng mức hầu có thể
cung ứng lối thoát cho những người ở bên trên điểm va chạm.[125]
Cuộc chiến chống Khủng
bố
Nhiều người Mỹ cho rằng vụ tấn công khủng bố 11/9 "đã vĩnh
viễn làm thay đổi thế giới": nước Mỹ đang bị đặt trong nguy cơ bị tấn công
khủng bố mà trước đây đất nước này chưa từng bị. Hoa Kỳ tuyên chiến chống khủng bố với
mục tiêu đem Osama bin Laden ra trước công lý và ngăn chặn sự xuất hiện của
những mạng lưới khủng bố khác. Các mục tiêu này sẽ được thực hiện bằng những
phương tiện như cấm vận kinh tế và quân sự đối với các quốc gia được xem là
dung dưỡng thành phần khủng bố, cùng lúc gia tăng các biện pháp giám sát toàn
cầu và chia sẻ thông tin tình báo. Liên minh quân sự do Hoa Kỳ dẫn đầu tiến
hành tấn công Taliban tại Afghanistan. Cùng
với Hoa Kỳ, các quốc gia khác đang phải đối phó với các hoạt động khủng bố
như Philippines và Indonesia cũng
gia tăng sự chuẩn bị về mặt quân sự.[126][127] Tổng
thống Bush cũng nhận được sự ủng hộ lớn của nhiều quốc gia trên thế giới, kể
cả Nga (cũng
bị khủng bố bởi các nhóm Hồi giáo cực đoan) và Trung Quốc, trong
việc hợp tác chống khủng bố toàn cầu.
Nhiều nước khác, trong đó có Anh, Đức, Pháp, Trung Quốc, Nga, Indonesia, Pakistan, Jordan, Mauritius, Uganda và Zimbabwe thông
qua luật "chống khủng bố" và cho đóng băng các tài khoản ngân hàng
của các doanh nghiệp hoặc cá nhân bị tình nghi có liên quan đến al-Qaeda. Các
cơ quan tình báo và thi hành pháp luật tại một số quốc gia như Ý, Malaysia, Indonesia
và Philippines bắt giữ nhiều nghi can khủng bố với mục đích đập tan những nhóm
vũ trang trên toàn thế giới. Chiến dịch này dấy lên nhiều tranh cãi khi những
người chỉ trích như Ủy ban Bill of Rights Defense cho rằng
những hạn chế truyền thống trên các hoạt động theo dõi của liên bang nay đã bị
bãi bỏ bởi Đạo luật PATRIOT; các tổ chức quyền tự do công dân như American
Civil Liberties Union (ACLU) và Liberty cho
rằng một số quyền con
người đang bị nguy cơ hủy bỏ. Hoa Kỳ cho thiết lập một trại giam
tại vịnh Guantanamo, Cuba để
cầm giữ những "binh sĩ thù địch bất hợp pháp". Tính hợp pháp của các
trại giam này hiện đang bị tra vấn bởi một số quốc gia thành viên của Liên minh Âu châu, Tổ chức các quốc gia châu Mỹ và Tổ chức Ân xá Quốc tế.
Tổng thống Barack Obama và các
viên chức cao cấp Hoa Kỳ đang theo dõi diễn
biến Chiến dịch Neptune Spear dẫn đến việc tiêu diệt Osama bin Laden ngày 2
tháng 5 năm 2011.
Bên trong nước Mỹ, Tổng thống Bush tiến hành một đợt tái cấu
trúc cơ cấu chính phủ lớn nhất trong lịch sử đương đại của đất nước này với
quyết định thành lập Bộ An ninh Nội địa. Quốc hội thông qua đạo luật USA PATRIOT(Uniting
and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept
and Obstruct Terrorism – Thống nhất và Củng cố nước Mỹ bằng cách Cung
ứng những Phương tiện Thích ứng Cần có để Ngăn chặn Khủng bố), giải thích rằng
đạo luật này sẽ giúp dò tìm và truy tố những phần tử khủng bố và tội phạm khác
trong tương lại.
Các nhóm bảo vệ quyền tự do của công dân phê phán đạo luật PATRIOT,
nói rằng đạo luật này cho phép các cơ quan thi hành pháp luật xâm phạm sự riêng
tư của công dân và hạn chế quyền giám sát tư pháp trên các cơ quan thi hành
pháp luật và trên công tác thu thập tin tình báo. Chính phủ Bush viện dẫn biến
cố 11/9 như là lý do để tiến hành một chiến dịch bí mật của Cơ quan An ninh Quốc gia nhằm
"theo dõi các liên lạc bằng điện thoại và thư điện tử giữa Hoa Kỳ và nước
ngoài mà không cần sự cho phép của toà án".
Biến cố 9/11 đã đem lại nhiều ủng hộ trong dư luận người Mỹ cho
chính sách cứng rắn của Tổng thống Bush. Sau ngày vụ khủng bố xảy ra, sự ủng hộ
của dân chúng Mỹ và uy tín của Tổng thống Bush, đang từ ở mức trung bình trên
50% dân chúng Mỹ ủng hộ, bỗng vọt lên ở mức cao trên 90%, đây là mức uy tín cao
nhất trong lịch sử của dân chúng Mỹ dành cho một vị tổng thống. Tuy nhiên, chỉ
số uy tín này đã giảm đáng kể, khi thu-chi ngân sách bị thâm hụt nghiêm trọng
và quân đội Mỹ sa lầy và thất bại trong việc bình định tại Iraq, đến
năm 2005, mức ủng hộ của dân chúng dành cho TT Bush có lúc xuống còn 34%. Chính
sách cứng rắn của Mỹ, mặc dù vì lợi ích chung là chống khủng bố nhưng đã tạo
hình ảnh xấu và đã gây mâu thuẫn với đồng minh. Lần đầu tiên các đồng minh then
chốt của Mỹ trong khối NATO mâu thuẫn với Mỹ rất gay gắt và tìm cách tạo 1 thế đối
trọng khác trong khu vực. Hoa Kỳ nhận thức rõ điều này và đã bắt đầu có những
điều chỉnh trong các chính sách ngoại giao.
Tái thiết
One World Trade Centerđang được xây dựng, 3 tháng 8 năm 2012.
Ngay sau khi xảy ra vụ tấn công, Thị trưởng New York, Rudy
Giuliani, tuyên bố, "Chúng ta sẽ xây dựng lại. Từ biến cố này chúng ta sẽ
trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, mạnh mẽ hơn về chính trị, mạnh mẽ hơn về kinh
tế. Đường chân trời sẽ được hàn gắn lại "[128]Đến
tháng 5 năm 2002 đống đổ nát được dọn sạch,[129] tuy
vẫn có những lời chỉ trích rằng nỗ lực không tương xứng với ngân quỹ khổng lồ
dành cho công tác này.[130][131]
Ngay tại địa điểm của những tòa nhà đổ nát, người ta xây dựng
những kiến trúc mới. Tại địa điểm trước là tòa nhà số 7 của WTC nay là tòa cao
ốc văn phòng hoàn tất năm 2006. One
World Trade Center đang được xây dựng sẽ vươn dến độ cao 1 776 ft
(541 m) tương ứng với năm nước Mỹ giành độc lập (năm 1776), dự trù hoàn tất vào
năm 2013 để trở thành tòa nhà cao nhất Tây Bán Cầu, và là cao ốc cao thứ ba trên thế giới.[133][134]
Tưởng niệm
Trong những ngày sau khi xảy ra vụ tấn công, nhiều buổi tưởng
niệm và canh thức được tổ chức trên khắp thế giới.[135][136][137] Còn
ngay tại Bình địa, ảnh của các nạn nhân xuất hiện khắp mọi chỗ. Một người có
mặt ở đó thuật lại rằng "không có cách nào tránh khỏi những khuôn mặt của
các nạn nhân vô tội. Ảnh của họ hiện diện khắp mọi nơi, tại trạm điện thoại,
đính vào trụ đèn đường, trên tường trạm xe điện ngầm. Mọi thứ ở đây khiến tôi
liên tưởng đến một đám tang vĩ đại, mọi người buồn bã và lặng lẽ, nhưng rất
thân ái với nhau. Trước đó, New York cho tôi cảm giác lạnh lẽo, nhưng bây giờ
mọi người tìm đến giúp đỡ lẫn nhau."[138]
Hai cột sáng biểu trưng cho Tòa Tháp Đôi
Tại Lầu Năm Góc, khu tưởng niệm được khánh thành ngày 11 tháng 9
năm 2008,[139] với một công viên thoáng
đãng có 184 chiếc ghế dài hướng về Lầu Năm Góc.[140] Sau
khi được sửa chữa trong năm 2001-2002, người ta xây dựng một nhà nguyện và một
tượng đài ngay tại địa điểm chuyến bay 77 đâm xuống tòa nhà.[141]
Thiết kế cho Đài tưởng
niệm Quốc gia Chuyến bay 93 được gọi là Crescent of
Embrace gây ra tranh cãi vì thiết kế một hình trăng lưỡi liềm (crescent)
lớn màu đỏ hướng đến Mecca. Do áp lực của công chúng, người ta cho biết đài tưởng niệm này
sẽ được thiết kế lại để tránh sự nhầm lẫn với biểu trưng của Hồi giáo.
Bản thiết kế của Michael Arad cho
đài tưởng niệm Reflecting Absence được tuyển chọn vào tháng 8
năm 2006 qua một cuộc thi, với hai hồ phản chiếu đặt tại chân của hai tòa tháp,
bao quanh bởi tên của các nạn nhân ghi chìm dưới đất.[142]
Bên cạnh việc xây dựng các đài tưởng niệm, một số người thân và
bạn bè của những nạn nhân vụ tấn công ngày 11 tháng 9 thành lập quỹ tưởng niệm,
quỹ học bổng và các chương trình từ thiện nhằm tôn vinh những người thân yêu đã
mất.
Hiện trường, nơi trước kia tọa lạc Tháp đôi tại New York nay
được gọi là Ground Zero (Khu vực số không), nơi đây hiện đang
xây cất tòa nhà One World Trade Centercao 541 m và 3 tòa nhà chọc trời được xây trên một hình
bán nguyệt xung quanh khu tưởng niệm các nạn nhân trong vụ khủng bố, dự định
hoàn thành trong năm 2012.
Kịch nghệ và Văn
chương
Vở kịch "The Guys" của Anne Nelson hướng
vào hồi ức và cảm xúc của một người sống sót, một sĩ quan thuộc lực lượng cứu hoả,
một nhà văn đã tìm đến để giúp anh viết những bài điếu văn dành cho các đồng
đội đã thiệt mạng trong thảm hoạ. Vở kịch được công diễn lần đầu vào ngày 4
tháng 12 năm 2001.
Extremely Loud and Incredibly Close, tiểu
thuyết của Jonathan Safran Foer xuất bản năm 2005, là một
trong những tác phẩm đầu tiên viết về vụ khủng bố. Cuốn sách được dẫn dắt theo
lời kể của một cậu bé chín tuổi, Oskar Schell, cha của cậu đang ở
trên tầng cao của Trung tâm Thương mại Thế giới khi hai chiếc máy bay phản lực
đâm vào toà tháp đôi. Để kìm chế nỗi buồn khôn nguôi và đè nén những tưởng
tượng kinh hoàng về thảm họa mà cha cậu phải gánh chịu, Oskar dấn
mình vào một cuộc phiêu lưu trong tâm trí để truy tìm ra điều mà cậu hy vọng là
sự bí mật của cha cậu. Trong cuộc phiêu lưu của trí tưởng tượng này Oskar vượt
qua những nỗi sợ hãi vô căn cứ và an ủi nhiều linh hồn đau thương.
Tác phẩm điện ảnh của Oliver
Stone, Trung tâm Thương mại Thế giới, là câu chuyện kể về
hai nhân viên thuộc Cơ quan quản lý cảng biển, John McLoughlin (Nicolas
Cage) và Will Jimeno (Michael Pena), là
những người tham gia vào công tác cứu hộ sau cùng còn sống sót và được toán cứu
hộ đem ra khỏi khu bình địa (ground zero). Cuốn phim được trình bày như
là một câu chuyện cảm động về những cư dân bình thường của thành phố New York
tìm cách giúp đỡ lẫn nhau ngay giữa một cơn thảm họa khủng khiếp. Cuốn phim
được bắt đầu trình chiếu trên toàn quốc (Hoa Kỳ) ngày 9 tháng 8 năm 2006.
No comments:
Post a Comment