Văn
tế thập loại chúng sinh
(Nguyễn Du)
Tiết tháng bảy mưa dầm sùi sụt,
Toát hơi may, lạnh buốt xương khô.
Não người thay buổi chiều thu,
Nghìn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng...
Đường bạch dương, bóng chiều man mác,
Dịp đường lê lác đác mưa sa.
Lòng nào lòng chẳng thiết tha,
Cõi dương còn thế nữa là cõi âm.
Trong trường dạ tối tăm trời đất,
Có khôn thiêng phảng phất u minh...
Thương thay thập loại chúng sinh,
Hồn đơn, phách chiếc, lênh đênh quê người.
Hương lửa đã không nơi nương tựa.
Hồn mồ côi lần lữa bấy niên...
Còn chi ai khá ai hèn,
Còn chi mà nói ai hèn ai ngu!
Tiết đầu thu lập đàn giải thoát.
Nước tĩnh đàn sái hạt dương chi
Muôn nhờ đức Phật từ bi
Giải oan cứu khổ, độ về tây phương.
Cũng có kẻ tính đường kiêu hãnh
Chí những lăm cất gánh non sông.
Nói chi những buổi tranh hùng,
Tưởng khi thế khuất, vận cùng mà đau!
Bỗng phút đâu, mưa sa ngói lở
Khôn đem mình làm đứa thất phu.
Giàu sang càng nặng oán thù,
Máu tươi lai láng xương khô rụng rời.
Đoàn vô tự, lạc loài nheo nhóc,
Qủy không đầu đứng khóc đêm mưa.
Cho hay thành bại là cơ,
Mà cô hồn biết bao giờ cho tan.
Cũng có kẻ màn loan trướng huệ
Những cậy mình cung quế Hằng Nga.
Một phen thay đổi sơn hà,
Mảnh thân chiếc lá biết là về đâu?
Trên lầu cao, dưới dòng nước chảy
Phận đã đành trâm gãy bình rơi
Khi sao đông đúc vui cười,
Mà khi nhắm mắt không người nhặt xương?
Đau đớn nhẽ không hương không khói
Hồn ngẩn ngơ dòng suối rừng sim.
Thương thay chân yếu tay mềm,
Càng năm càng héo, một đêm một dài.
Kìa những kẻ mũ cao áo rộng,
Ngọn bút son, sống thác ở tay
Kinh luân găm một túi đầy
Đã đêm Quản Nhạc, lại ngày Y Chu.
Thịnh mãn lắm, oán thù càng lắm,
Trăm loài ma, mồ nấm chung quanh
Ngàn vàng khôn đổi được mình
Lầu ca viện hát tan tành còn đâu?
Kẻ thân thích vắng sau, vắng trước
Biết lấy ai bát nước, nén nhang?
Cô hồn thất thểu dọc ngang
Nặng oan khôn nhẽ tìm đường hoá sinh?
Kìa những kẻ bài binh bố trận
Đổi mình vào cướp ấn nguyên nhung
Gió mưa sấm sét đùng đùng
Phơi thây trăm họ, nên công một người.
Khi thất thế, tên rơi, đạn lạc
Bãi sa trường, thịt nát, máu rơi
Mênh mông góc bể chân trời
Nắm xương vô chủ biết nơi chốn nào?
Trời thăm thẳm mưa gào, gió thét
Khí âm huyền mờ mịt trước sau
Ngàn mây nội cỏ rầu rầu,
Nào đâu điếu tế, nào đâu chưng thường?
Cũng có kẻ tính đường trí phu
Mình làm mình nhịn, ngủ kém ăn...
Ruột rà không kẻ chí thân
Dẫu làm nên để dành phần cho ai?
Khi nằm xuống, không người nhắn nhủ
Của phù vân, dẫu có như không
Sống thời tiền chảy, bạc ròng
Thác không đem được một đồng nào đi.
Khóc ma mướn, thương gì hàng xóm
Hòm gỗ đa, bó đóm đưa đêm
Nhẩn ngơ một quảng đồng chiêm
Nén hương giọt nước, biết tìm vào đâu?
Cũng có kẻ rắp cầu chữ quý
Dẫn mình vào thành thị lân la
Mấy thu, lìa cửa lìa nhà
Văn chương đã chắc đâu mà trí thân.
Dọc hàng quán gặp tuần mưa nắng
Vợ con nào nuôi nấng khem kiêng
Vội vàng liệm sấp, chôn nghiêng
Anh em thiên hạ, láng giềng người dưng.
Bóng phần tử, xa chừng hương khúc
Bãi tha ma, kẻ dọc, người ngang
Cô hồn nhờ gửi tha phương
Gió trăng hiu hắt, lửa hương lạnh lùng.
Cũng có kẻ vào sông ra bể,
Cánh buồm mây chạy xế gió đông
Gặp cơn giông tố giữa dòng
Đem thân chôn rấp vào lòng kình nghê.
Cũng có kẻ đi về buôn bán
Đòn gánh tre, chín dạn hai vai
Gặp cơn mưa nắng giữa trời
Hồn đường, phách sá, lạc loài nơi nao?
Cũng có kẻ mắc vào khoá lính
Bỏ cửa nhà gồng gánh việc quan
Nước khe, cơm vắt gian nan
Dãi dầu nghìn dẵm, lầm than một đời.
Buổi chiến trận, mạng người như rác
Phận đã đành, đạn lạc tên rơi.
Lập loè ngọn lửa ma trơi
Tiếng oan văng vẳng, tối trời càng thương!
Cũng có kẻ lỡ làng một kiếp
Liều tuổi xanh, buôn nguyệt bán hoa.
Ngẩn ngơ khi trở về già
Ai chồng con ta, biết là cậy ai?
Sống đã chịu một đời phiền não
Thác lại nhờ hớp cháo lá đa.
Đau đớn thay phận đàn bà,
Kiếp sinh ra thế, biết là vì đâu?
Cũng có kẻ, nằm cầu, gối đất
Dõi tháng ngày, hành khất ngược xuôi
Thương thay, cũng một kiếp người
Sống nhờ hàng xứ, chết vùi đường quan.
Cũng có kẻ, mắc oan tù rạc
Gửi mình vào chiếu rách một manh
Nắm xương chôn rấp góc thành
Kiếp nào cởi được oan tình ấy đi?
Kìa những kẻ tiểu nhi tấm bé
Lỗi giờ sinh, lìa mẹ, lìa cha
Lấy ai bồng bế xót xa
U ơ tiếng khóc, thiết tha nỗi lòng.
Kìa những kẻ, chìm sông lạc suối
Cũng có người sẩy cối sa cây
Có người leo giếng đứt dây
Người trôi nước lũ, kẻ lây lửa thành.
Người thì mắc sơn tinh, thủy quái
Người thì sa nanh sói, ngà voi
Có người hay đẻ không nuôi
Có người sa sẩy, có người khốn thương.
Gặp phải lúc đi đường, lỡ bước
Cầu Nại Hà, kẻ trước người sau
Mối người một nghiệp khác nhau
Hồn xiêu phách lạc, biết đâu bây giờ?
Hoặc là ẩn ngang bờ dọc bụi
Hoặc là nương ngọn suối chân mây
Hoặc là điếm cỏ bóng cây
Hoặc là quán nọ cầu này bơ vơ
Hoặc là nương thần từ, Phật tự
Hoặc là nhờ đầu chợ cuối sông
Hoặc là trong quãng đồng không
Hoặc nơi gò đống, hoặc vùng lau tre
Sống đã chịu một bề thảm thiết
Ruột héo khô, dạ rét căm căm
Dãi dầu trong mấy mươi năm
Thở than dưới đất, ăn nằm trên sương.
Nghe gà gáy, tìm đường lánh ẩn
Tắt mặt trời lẩn thẩn tìm ra
Lôi thôi, bồng trẻ, dắt già
Có khôn thiêng nhẻ, lại mà nghe kinh.
Nhờ phép Phật, siêu sinh, tinh độ
Phóng hào quang, cứu khổ, độ u
Rắp hoà tứ hải, quần chu
Não phiền trút sạch, oán thù rửa không.
Nhờ đức Phật thần thông quảng đại
Chuyển pháp luân tam giới, thập phương.
Nhơn nhơn Tiêu Diện đại vương
Linh kỳ một lá, dẫn đường chúng sinh.
Nhờ phép Phật uy linh dũng mãnh
Trong giấc mê, khua tỉnh chiêm bao
Mười loài là những loài nào?
Gái, trai, già, trẻ, đều vào nghe kinh.
Kiếp phù sinh, như hình, như ảnh
Có chữ rằng: "Vạn cảnh giai không"
Ai ơi lấy Phật làm lòng
Tự nhiên siêu thoát khỏi trong luân hồi.
Đàn chẩn tế, vâng lời Phật giáo
Của có khi bát cháo, nén nhang
Gọi là manh áo, thoi vàng
Giúp cho làm của ăn đường thăng thiên.
Ai ơi đến đây, dưới trên ngồi lại
Của làm duyên, chớ ngại bao nhiêu.
Phép thiêng biến ít thành nhiều
Trên nhờ Tôn Giả, chia đều chúng sanh.
Phật hữu tình, từ bi phổ độ
Chớ ngại rằng: có có không không.
Nam mô chư Phật, Pháp, Tăng
Độ cho nhất thiết siêu thăng thượng đài.
(Nguyễn Du)
Tiết tháng bảy mưa dầm sùi sụt,
Toát hơi may, lạnh buốt xương khô.
Não người thay buổi chiều thu,
Nghìn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng...
Đường bạch dương, bóng chiều man mác,
Dịp đường lê lác đác mưa sa.
Lòng nào lòng chẳng thiết tha,
Cõi dương còn thế nữa là cõi âm.
Trong trường dạ tối tăm trời đất,
Có khôn thiêng phảng phất u minh...
Thương thay thập loại chúng sinh,
Hồn đơn, phách chiếc, lênh đênh quê người.
Hương lửa đã không nơi nương tựa.
Hồn mồ côi lần lữa bấy niên...
Còn chi ai khá ai hèn,
Còn chi mà nói ai hèn ai ngu!
Tiết đầu thu lập đàn giải thoát.
Nước tĩnh đàn sái hạt dương chi
Muôn nhờ đức Phật từ bi
Giải oan cứu khổ, độ về tây phương.
Cũng có kẻ tính đường kiêu hãnh
Chí những lăm cất gánh non sông.
Nói chi những buổi tranh hùng,
Tưởng khi thế khuất, vận cùng mà đau!
Bỗng phút đâu, mưa sa ngói lở
Khôn đem mình làm đứa thất phu.
Giàu sang càng nặng oán thù,
Máu tươi lai láng xương khô rụng rời.
Đoàn vô tự, lạc loài nheo nhóc,
Qủy không đầu đứng khóc đêm mưa.
Cho hay thành bại là cơ,
Mà cô hồn biết bao giờ cho tan.
Cũng có kẻ màn loan trướng huệ
Những cậy mình cung quế Hằng Nga.
Một phen thay đổi sơn hà,
Mảnh thân chiếc lá biết là về đâu?
Trên lầu cao, dưới dòng nước chảy
Phận đã đành trâm gãy bình rơi
Khi sao đông đúc vui cười,
Mà khi nhắm mắt không người nhặt xương?
Đau đớn nhẽ không hương không khói
Hồn ngẩn ngơ dòng suối rừng sim.
Thương thay chân yếu tay mềm,
Càng năm càng héo, một đêm một dài.
Kìa những kẻ mũ cao áo rộng,
Ngọn bút son, sống thác ở tay
Kinh luân găm một túi đầy
Đã đêm Quản Nhạc, lại ngày Y Chu.
Thịnh mãn lắm, oán thù càng lắm,
Trăm loài ma, mồ nấm chung quanh
Ngàn vàng khôn đổi được mình
Lầu ca viện hát tan tành còn đâu?
Kẻ thân thích vắng sau, vắng trước
Biết lấy ai bát nước, nén nhang?
Cô hồn thất thểu dọc ngang
Nặng oan khôn nhẽ tìm đường hoá sinh?
Kìa những kẻ bài binh bố trận
Đổi mình vào cướp ấn nguyên nhung
Gió mưa sấm sét đùng đùng
Phơi thây trăm họ, nên công một người.
Khi thất thế, tên rơi, đạn lạc
Bãi sa trường, thịt nát, máu rơi
Mênh mông góc bể chân trời
Nắm xương vô chủ biết nơi chốn nào?
Trời thăm thẳm mưa gào, gió thét
Khí âm huyền mờ mịt trước sau
Ngàn mây nội cỏ rầu rầu,
Nào đâu điếu tế, nào đâu chưng thường?
Cũng có kẻ tính đường trí phu
Mình làm mình nhịn, ngủ kém ăn...
Ruột rà không kẻ chí thân
Dẫu làm nên để dành phần cho ai?
Khi nằm xuống, không người nhắn nhủ
Của phù vân, dẫu có như không
Sống thời tiền chảy, bạc ròng
Thác không đem được một đồng nào đi.
Khóc ma mướn, thương gì hàng xóm
Hòm gỗ đa, bó đóm đưa đêm
Nhẩn ngơ một quảng đồng chiêm
Nén hương giọt nước, biết tìm vào đâu?
Cũng có kẻ rắp cầu chữ quý
Dẫn mình vào thành thị lân la
Mấy thu, lìa cửa lìa nhà
Văn chương đã chắc đâu mà trí thân.
Dọc hàng quán gặp tuần mưa nắng
Vợ con nào nuôi nấng khem kiêng
Vội vàng liệm sấp, chôn nghiêng
Anh em thiên hạ, láng giềng người dưng.
Bóng phần tử, xa chừng hương khúc
Bãi tha ma, kẻ dọc, người ngang
Cô hồn nhờ gửi tha phương
Gió trăng hiu hắt, lửa hương lạnh lùng.
Cũng có kẻ vào sông ra bể,
Cánh buồm mây chạy xế gió đông
Gặp cơn giông tố giữa dòng
Đem thân chôn rấp vào lòng kình nghê.
Cũng có kẻ đi về buôn bán
Đòn gánh tre, chín dạn hai vai
Gặp cơn mưa nắng giữa trời
Hồn đường, phách sá, lạc loài nơi nao?
Cũng có kẻ mắc vào khoá lính
Bỏ cửa nhà gồng gánh việc quan
Nước khe, cơm vắt gian nan
Dãi dầu nghìn dẵm, lầm than một đời.
Buổi chiến trận, mạng người như rác
Phận đã đành, đạn lạc tên rơi.
Lập loè ngọn lửa ma trơi
Tiếng oan văng vẳng, tối trời càng thương!
Cũng có kẻ lỡ làng một kiếp
Liều tuổi xanh, buôn nguyệt bán hoa.
Ngẩn ngơ khi trở về già
Ai chồng con ta, biết là cậy ai?
Sống đã chịu một đời phiền não
Thác lại nhờ hớp cháo lá đa.
Đau đớn thay phận đàn bà,
Kiếp sinh ra thế, biết là vì đâu?
Cũng có kẻ, nằm cầu, gối đất
Dõi tháng ngày, hành khất ngược xuôi
Thương thay, cũng một kiếp người
Sống nhờ hàng xứ, chết vùi đường quan.
Cũng có kẻ, mắc oan tù rạc
Gửi mình vào chiếu rách một manh
Nắm xương chôn rấp góc thành
Kiếp nào cởi được oan tình ấy đi?
Kìa những kẻ tiểu nhi tấm bé
Lỗi giờ sinh, lìa mẹ, lìa cha
Lấy ai bồng bế xót xa
U ơ tiếng khóc, thiết tha nỗi lòng.
Kìa những kẻ, chìm sông lạc suối
Cũng có người sẩy cối sa cây
Có người leo giếng đứt dây
Người trôi nước lũ, kẻ lây lửa thành.
Người thì mắc sơn tinh, thủy quái
Người thì sa nanh sói, ngà voi
Có người hay đẻ không nuôi
Có người sa sẩy, có người khốn thương.
Gặp phải lúc đi đường, lỡ bước
Cầu Nại Hà, kẻ trước người sau
Mối người một nghiệp khác nhau
Hồn xiêu phách lạc, biết đâu bây giờ?
Hoặc là ẩn ngang bờ dọc bụi
Hoặc là nương ngọn suối chân mây
Hoặc là điếm cỏ bóng cây
Hoặc là quán nọ cầu này bơ vơ
Hoặc là nương thần từ, Phật tự
Hoặc là nhờ đầu chợ cuối sông
Hoặc là trong quãng đồng không
Hoặc nơi gò đống, hoặc vùng lau tre
Sống đã chịu một bề thảm thiết
Ruột héo khô, dạ rét căm căm
Dãi dầu trong mấy mươi năm
Thở than dưới đất, ăn nằm trên sương.
Nghe gà gáy, tìm đường lánh ẩn
Tắt mặt trời lẩn thẩn tìm ra
Lôi thôi, bồng trẻ, dắt già
Có khôn thiêng nhẻ, lại mà nghe kinh.
Nhờ phép Phật, siêu sinh, tinh độ
Phóng hào quang, cứu khổ, độ u
Rắp hoà tứ hải, quần chu
Não phiền trút sạch, oán thù rửa không.
Nhờ đức Phật thần thông quảng đại
Chuyển pháp luân tam giới, thập phương.
Nhơn nhơn Tiêu Diện đại vương
Linh kỳ một lá, dẫn đường chúng sinh.
Nhờ phép Phật uy linh dũng mãnh
Trong giấc mê, khua tỉnh chiêm bao
Mười loài là những loài nào?
Gái, trai, già, trẻ, đều vào nghe kinh.
Kiếp phù sinh, như hình, như ảnh
Có chữ rằng: "Vạn cảnh giai không"
Ai ơi lấy Phật làm lòng
Tự nhiên siêu thoát khỏi trong luân hồi.
Đàn chẩn tế, vâng lời Phật giáo
Của có khi bát cháo, nén nhang
Gọi là manh áo, thoi vàng
Giúp cho làm của ăn đường thăng thiên.
Ai ơi đến đây, dưới trên ngồi lại
Của làm duyên, chớ ngại bao nhiêu.
Phép thiêng biến ít thành nhiều
Trên nhờ Tôn Giả, chia đều chúng sanh.
Phật hữu tình, từ bi phổ độ
Chớ ngại rằng: có có không không.
Nam mô chư Phật, Pháp, Tăng
Độ cho nhất thiết siêu thăng thượng đài.
Cầu Nại Hà: Theo sách Phật, cầu này ở phiá đông
của Thập Điện (mười tầng địa ngục).
Sông Nại hà là con sông ở địa ngục, nó có ba cái thác nhỏ. Linh hồn các tội nhân khi đến đây, phải hỏi xem nơi nào cạn có thể lội qua được để khỏi bị trầm luân.
Nguyên nghĩa nại hà = làm sao đây?, chỗ nào đây?
Quản Nhạc, Y Chu: Y Doãn giúp vua nhà Thương. Quản Nhạc (Quản Trọng và NHạc Nghị thời Xuân Thu chiến quốc.
Trích từ Sài-Gòn Nhỏ số 243, ngày 29, tháng 7, 2005.
Sông Nại hà là con sông ở địa ngục, nó có ba cái thác nhỏ. Linh hồn các tội nhân khi đến đây, phải hỏi xem nơi nào cạn có thể lội qua được để khỏi bị trầm luân.
Nguyên nghĩa nại hà = làm sao đây?, chỗ nào đây?
Quản Nhạc, Y Chu: Y Doãn giúp vua nhà Thương. Quản Nhạc (Quản Trọng và NHạc Nghị thời Xuân Thu chiến quốc.
Trích từ Sài-Gòn Nhỏ số 243, ngày 29, tháng 7, 2005.
No comments:
Post a Comment