Thấy vậy… nhưng không phải vậy! (2/2)

http://chinhhoiuc.blogspot.com/2016/08/thay-vay-nhung-khong-phai-vay-2.html

Thấy vậy… nhưng không phải vậy!

Hiện tượng họa sĩ “siêu thực” Oleg Shuplyak rõ ràng là một nét mới lạ trong hội họa thế giới ngày nay. Tranh của Oleg, ngoài kỹ thuật tân kỳ còn đòi hỏi một óc tưởng tượng phong phú của người vẽ. Về phía người thưởng ngoạn, những bức tranh gợi một cái nhìn riêng của mỗi người hay còn gọi là “optical illusion”, xin tạm dịch là “ảo giác”.

Điều đặc biệt (và cũng là nét riêng của Oleg) người họa sĩ vẽ những hình ảnh rất đời thường để phác họa chân dung những nhân vật nổi tiếng thế giới. Người xem tranh bỗng cảm thấy thú vị khi tự mình khám phá ra những ý nghĩa ẩn dấu qua nét vẽ để rồi tự nhủ với mình… “Thấy vậy… nhưng không phải vậy”.

***

Ở Việt Nam vào thế kỷ thứ 16 có “Sấm Trạng Trình” với 487 câu tiên đoán của ông Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585). Đó là những lời tiên tri về các biến cố chính của dân tộc, kéo dài trong khoảng 500 năm, từ năm 1509 đến khoảng năm 2019.

Sau Việt Nam, ở bên trời Âu cũng có nhà tiên tri người Pháp, Nostradamus (1503-1566). Năm 1555 ông xuất bản cuốn “Les Propheties” (Những lời tiên tri) dưới dạng những câu thơ tứ tuyệt, tiên đoán những sự việc xảy ra từ giữa thế kỷ 16 cho đến ngày tận thế, theo ông là vào năm 3797.

Họa sĩ Oleg đã đưa Nostradamus vào hội họa qua một bức chân dung với những hình ảnh mang nặng màu sắc tôn giáo và chiêm tinh học. Người xem gần như bị lạc vào thế giới thần bí với hình ảnh vũ trụ đầy thiên hà và các vị thiên thần trong bầu trời bí hiểm.

Chân dung Nostradamus

Chân dung William Shakespeare (1564-1616), nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng người Anh, được Oleg nhìn qua hình ảnh một nữ diễn viên tóc vàng trên sân khấu kịch nghệ và mái tóc của Shakespeare chính là hai bức màn của sân khấu với những sợi dây kéo màn. Người xem tranh lại nhớ đến câu “All the world's a stage…” (Thế giới này là một sân khấu…) trong vở kịch “As You Like it” của ông.

Chân dung William Shakespeare

Chủ đề về âm nhạc cũng xuất hiện trong tranh của Oleg. Điển hình là gương mặt của John Lennon (1940-1980), nhạc sĩ đồng thời là ca sĩ người Anh đã sáng lập ban nhạc huyền thoại “The Beatles”, được coi là một hiện tượng độc đáo của thế kỷ 20.

Trong bức chân dung Lennon, Oleg đã chọn bản nhạc “Imagine”, xuất hiện năm 1971, với những lời kêu gọi hòa bình trên toàn thế giới bằng óc tưởng tượng không có địa ngục phía dưới mà chỉ có bầu trời trên cao đối với mọi người: “Imagine there's no heaven / It's easy if you try / No hell below us / Above us only sky / Imagine all the people / Living for today...”.

Chân dung John Lennon

Cây đàn của người nghệ sĩ cũng đã xuất hiện trong tác phẩm của Oleg. Bức tranh dưới đây là chân dung nhìn nghiêng của một nhạc sĩ, cái mũi của ông lại chính là cánh tay của người nghệ sĩ đang say mê kéo vĩ cầm. Chúng ta có hình ảnh của hai nhạc sĩ nhưng khuôn mặt của cả hai chỉ là một người!

Nhạc sĩ vĩ cầm

Lãnh vực hội họa cũng được khai thác trong tranh Oleg qua những bức chân dung về các thiên tài họa sĩ của thế giới. Trước nhất là bức họa Mona Lisa, còn có tên La Joconde, được Leonardo da Vinci (1452-1519) vẽ bằng sơn dầu trong thời kỳ Phục hưng tại Ý vào thế kỷ thứ 16. Oleg vẽ lại Mona Lisa, người phụ nữ có khuôn mặt bí ẩn và đặc biệt, nếu quan sát kỹ, chúng ta sẽ thấy bàn tay phải là một con chim bồ câu trên nền áo là những cây lúa mềm mại.

Chân dung Mona Lisa theo cách nhìn của Oleg

Họa sĩ người Hòa Lan theo trường phái ấn tượng (impressionism), Vincent van Gogh (1853-1890), có một công trình nghệ thuật với hơn 2000 tác phẩm, trong đó có khoảng 900 bức họa hoàn chỉnh và 1100 bức phác thảo.

Chân dung Van Gogh được vẽ theo đúng phong cách dùng những gam màu sáng của ông và Oleg đã dùng óc sáng tạo của mình qua sự kết hợp của một Van Gogh thứ hai trên mũi, đôi mắt là hai căn nhà và cái tai chính là chiếc nón rộng vành của một cô gái.

Chân dung Vincent van Gogh

Phụ nữ cũng xuất hiện trong tranh của Oleg theo cách diễn tả riêng của người họa sĩ. Chỉ cần một bình hoa cúc trắng cũng đủ để giới thiệu chân dung một thiếu nữ xinh đẹp mà đôi mắt tạo thành bởi những chiếc lá và mũi của người đẹp lại chính là chiếc bình cắm hoa.

Thiếu nữ và hoa cúc

Ở một bức tranh khác, người thưởng ngoạn thấy rõ một phụ nữ với thân hình vệ nữ đang bay trên cây chổi nhưng nếu ngắm kỹ, đùi của nàng lại chính là chiếc mũi của bức chân dung một bóng người với cái đầu là quả địa cầu giữa những vì sao.

Vệ nữ và cây chổi

Cuối cùng, Oleg khai thác mảng tranh thiên nhiên trong đó chỉ có lá và chim khiến người xem phải sửng sốt về những khám phá của chính mình. Thoạt nhìn, chỉ thấy một chú chim trên cành nhưng nhìn lâu hơn lại thấy một chú nữa được tạo ra từ những chiếc lá xanh và vàng!

Đôi chim

Trong tranh dưới đây cũng là một chú chim xuất hiện rõ ràng phía bên dưới. Khi quan sát kỹ hơn, ta thấy ẩn trong đám lá vàng đang bay theo gió là một chú chim thứ hai trông còn đẹp hơn chú chim phía dưới.

Lá và chim

Hội họa đem đến cho con người cách thưởng ngoạn qua trực giác nhưng cũng có những họa sĩ như Oleg Shuplyak lại mở ra một trường phái mới thông qua ảo giác. Đó không phải là sự đánh lừa mà là sự khám phá của mỗi người đứng trước bức tranh.

Thế cho nên nhiều người phải thốt lên: “Thấy vậy… nhưng không phải vậy!”