Cách nay đúng 73 năm, Hoa kỳ ném quả bom nguyên tử Little
boy xuống Hiroshima ở Nhật.
Ngày 06
tháng 08, 1945
·
1945 – Chiến tranh thế giới thứ hai: Không quân Hoa Kỳ ném bom
nguyên tử Little Boy (hình) xuống Hiroshima, Nhật
Bản, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng tức khắc.
Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima
và Nagasaki
Vụ ném bom
nguyên tử Hiroshima và Nagasaki
Đám
mây nấm từ bom nguyên tử trên bầu trời Hiroshima (trái)và
Nagasaki (phải)
Tham Chiến
Chỉ Huy
Thành Phần Tham Chiến
Tổn Thất
Không
có 90.000–166.000
chết ở Hiroshima, 60.000–80.000 chết ở Nagasaki
|
Vụ ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki là
sự kiện hai quả bom nguyên tử được Quân đội Hoa Kỳ, theo lệnh của Tổng thống Harry S
Truman, sử dụng trong Chiến tranh thế giới lần
thứ hai vào những ngày gần cuối của Chiến tranh thế giới thứ
hai tại Nhật Bản.
Ngày 6 tháng 8 năm 1945, quả bom nguyên tử thứ
nhất mang tên "Little Boy" đã được thả xuống thành phố Hiroshima, Nhật Bản. Sau
đó 3 hôm, ngày 9 tháng
8 năm 1945, quả bom thứ hai mang tên "Fat Man"
đã phát nổ trên bầu trời thành phố Nagasaki.
Harry S. Truman (8 tháng 5 năm 1884 – 26 tháng 12 năm 1972) là Phó tổng thống thứ 34 (1945) và là Tổng thống thứ 33 của Hoa Kỳ
(1945–1953), kế nhiệm Nhà Trắng sau cái
chết của Franklin D.
Roosevelt.
Có nhiều nguyên nhân khiến con số chính xác người thiệt mạng
không thống nhất. Các số liệu khác nhau bởi được thống kê vào các thời điểm
khác nhau. Rất nhiều nạn nhân chết sau nhiều tháng, thậm chí nhiều năm bởi
hậu quả của phóng xạ.
Cũng có những áp lực làm con số bị phóng đại hoặc giảm thiểu vì lý do tuyên
truyền chính trị. Theo ước tính, 140.000 người dân Hiroshima đã chết bởi vụ
nổ cũng như bởi hậu quả của nó. Số người thiệt mạng ở Nagasaki là 74.000. Ở
cả hai thành phố, phần lớn người chết là thường dân.
Vai trò của hai vụ nổ đối với việc nước Nhật đầu hàng, cũng như hậu quả và các
giải thích cho việc thả bom vẫn là chủ đề còn bàn cãi. Ở Mỹ,
quan điểm đa số cho rằng hai quả bom đã chấm dứt chiến tranh sớm
hơn nhiều tháng và hạn chế thiệt hại sinh mạng các bên tham chiến. Ngược lại,
với nước Nhật, dư
luận cho rằng chúng là không cần thiết và hành vi chống lại dân thường là vô
đạo đức. Giới sử học cũng có nhiều tranh cãi rằng việc thả bom nguyên tử có
thực sự khiến Nhật Bản quyết định đầu hàng hay không (bởi nhiều thành phố
Nhật trước đó đã bị bom san phẳng mà Nhật vẫn không đầu hàng), hay đó là do
quyết định tham chiến chống Nhật của Liên Xô khiến Nhật bản không còn phương
án tác chiến khả thi (do phải chiến đấu trên 2 mặt trận cùng lúc).
Ngày 15 tháng 8 năm 1945, Đế quốc Nhật Bản đầu hàng vô điều
kiện Khối Đồng
minh và ký vào văn kiện đầu hàng ngày 2 tháng 9 năm 1945,
chính thức chấm dứt Chiến tranh thế giới thứ
hai.
|
Khởi đầu
Hoa Kỳ, với sự hỗ trợ của Anh và Canada, đã
thiết kế và chế tạo những quả bom nguyên tử đầu tiên trong dự án Manhattan. Dự án ban đầu được khởi động
bởi những nhà khoa học đến từ Châu Âu (có
cả Albert Einstein) và các nhà khoa học Hoa Kỳ,
những người lo ngại nước Đức phát-xít cũng
tiến hành chương trình phát triển vũ khí nguyên tử (chương trình, sau này, được
biết là có tồn tại nhưng với quy mô nhỏ hơn rất nhiều và tiến độ bị người Mỹ bỏ
xa). Riêng dự án thu hút tổng cộng 130.000 người từ hơn 30 tổ chức trên khắp
nước Mỹ ở thời điểm sôi động nhất và tiêu tốn tổng cộng 2 tỷ đô la Mỹ thời
đó, là một trong những dự án nghiên cứu, phát triển vĩ đại nhất và tốn kém nhất
của mọi thời đại.
Quả bom đầu tiên "Gadget"
Khối cầu lửa vụ thử nguyên tử
"Trinity"
Quả bom đầu tiên mang tên "Gadget" được kích nổ trong
chương trình thử nghiệm "Trinity" gần Alamogordo, tiểu bang New
Mexico ngày 16 tháng 7 năm 1945. Các quả bom thả xuống Hiroshima
và Nagasaki là những quả thứ hai và thứ ba được chế tạo và cho đến nay, chúng
vẫn là những vũ khí hạt nhân duy nhất được đưa ra sử
dụng.
New Mexico (phiên âm: Niu Mê-hi-cô, tiếng Tây Ban Nha: Nuevo México [ˈnweβo ˈmexiko]; tiếng Navajo: 'Yootó
Hahoodzo' [jò:txó hàhò:tsò]) hay Tân Mexico là một tiểu bang tọa lạc ở vùng Tây Nam Hoa Kỳ. New Mexico trở thành
bang thứ 47 vào ngày 6 tháng 1 năm 1912.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, hai
phe tham chiến đều theo đuổi chính sách ném bom chiến lượcvà nhằm vào cơ sở hạ tầng dân
sự. Trong rất nhiều trường hợp, ném bom chiến lược cướp đi sinh mạng của vô
số dân thường và gây nhiều tranh cãi. Tại Đức, cuộc tập kích hàng không chiến lược của phe Đồng
Minh vào thành phố Dresden gây
hậu quả là 30.000 người thiệt mạng. Theo cơ quan Lịch sử chiến tranh Nhật Bản,
các cuộc ném bom thành phố Tokyo tháng
3 năm 1945 làm 72.489 người chết. Đến tháng 8 năm 1945, khoảng 60 thành phố của
Nhật đã bị tàn phá trong chiến dịch ném bom ồ ạt. Tokyo và Kobe cũng
hứng chịu các cuộc tập kích bằng bom ồ ạt này.
Tokyo (Nhật: 東京都 (Đông Kinh Đô)/ とうきょうと Tōkyō-to?, nghetrợ giúpchi tiết) là thủ đô và một trong 47 tỉnh của Nhật Bản, thủ đô
Tōkyō nằm ở phía đông của đảo chính Honshū. Trong tiếng Nhật, Tōkyō
hay Toukyou ("Đông Kinh")s20.postimg.ccs20.postimg.cc có nghĩa là "Kinh
đô ở phía đông”
Trong hơn ba năm rưỡi tham chiến trực tiếp ở Chiến tranh thế giới thứ hai, có
khoảng 400.000 người Mỹ thiệt mạng. Khoảng một nửa số đó là trong chiến tranh
với nước Nhật. Cho đến trước hai vụ đánh bom nguyên tử,
trận đánh chiếm đảo Okinawa dẫn đến cái chết của 50 ngàn đến 150
ngàn thường dân, 100 ngàn đến 125 ngàn binh sĩ Nhật. Thương vong phía Hoa Kỳ là
72.000. Con số khác đưa là 107.539 người chết cộng với 23.764 chết trong các
hang kín và được chôn cất bởi phía Nhật. Vì con số trên vượt quá số lượng quân
Nhật trên đảo, phía tình báo quân sự cho rằng có khoảng 42.000 tử vong là dân
thường. Lý do phổ biến cho việc ném bom nguyên tử vào Nhật Bản là việc xâm lược
các đảo chính của Nhật sẽ khiến thương vong gấp nhiều lần con số thiệt hại ở
Okinawa.
Tổng thống tạm quyền Harry S.
Truman không hề biết dự án Manhattan cho đến khi Franklin D. Roosevelt qua đời. Truman đề nghị
Bộ trưởng chiến tranh Hoa Kỳ lúc đó là Henry Lewis Stimson chủ
trì một nhóm các nhân viên xuất sắc gọi là Ủy ban Nội chính bao gồm cả các nhà
khoa học uy tín để cố vấn cho Tổng thống các vấn đề quân sự, chính trị và khoa
học phát sinh từ việc sử dụng bom nguyên tử.
Franklin Delano Roosevelt (phiên âm: Phranh-kơ-lin Đê-la-nô Ru-dơ-ven) (30 tháng 1 năm 1882 – 12 tháng 4 năm 1945, thường được gọi tắt là FDR) là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 32 và là một khuôn mặt trung tâm của các sự kiện thế
giới trong giữa thế kỷ XX.
Ngày 31 tháng 5, Stimson đệ trình các kết luận của ông ta trước
Ủy ban này và nhóm khoa học của Ủy ban. Stimson ủng hộ việc sử dụng bom nguyên
tử, "nhiệm vụ của chúng ta là kết thúc chiến tranh nhanh chóng và
có lợi". Nhưng tiến sĩ Robert Oppenheimer, thành viên của nhóm khoa học,
tuyên bố rằng một quả bom đó thôi cũng có thể giết tới 20 ngàn sinh mạng và nên
hướng vào mục tiêu quân sự chứ không phải dân sự.
Julius Robert Oppenheimer (22 tháng 4 năm 1904 – 18 tháng 2 năm 1967) là một nhà vật lý lý thuyết người Mỹ, giáo sư Đại học California tại
Berkeley.
Một nhà khoa học khác, Tiến sĩ Arthur
Compton, đề nghị rằng nên thả quả bom vào một hòn đảo hoang vu của Nhật
Bản để thị uy đồng thời giảm thiểu thiệt hại sinh mạng thường dân. Nhưng lời đề
nghị này sớm bị từ chối với lý lẽ rằng, nếu phía Nhật biết trước về cuộc tấn
công, máy bay ném bom sẽ bị bắn hạ hoặc quả bom
đầu tiên có thể không phát nổ.
Arthur Compton (10 tháng 9 năm 1892 - 15 tháng 3 năm 1962) là một nhà
vật lý. Ông đoạt Giải Nobel Vật lý năm 1927 cùng với Charles Wilson cho khám phá của ông về hiệu ứng Compton
Đầu tháng 7, trên đường đi dự Hội nghị Potsdam, Truman xem xét một lần nữa
quyết định sử dụng bom nguyên tử. Cuối cùng, ông ra quyết định thả bom nước
Nhật. Ông tuyên bố ý định của việc yêu cầu đánh bom là để nhanh chóng mang lại
giải pháp cho chiến tranh bằng cách gây ra sự tàn phá và gieo rắc kinh hoàng về
những thiệt hại tiếp theo, điều đó đủ làm cho Nhật Bản chấp nhận đầu hàng.
Ngày 26 tháng 7, Truman và các lãnh tụ phe Đồng minh ra
bản Tuyên bố Potsdam, vạch ra điều kiện đầu hàng
cho nước Nhật:
"Chúng tôi kêu gọi
chính phủ Nhật Bản ra tuyên bố đầu hàng vô điều kiện ngay lập tức cho toàn bộ lực
lượng vũ trang Nhật, và đưa ra sự đảm bảo thích đáng và đầy đủ đối với thiện ý
của họ trong hành động như vậy. Sự lựa chọn khác cho Nhật Bản là sự hủy diệt toàn
bộ ngay lập tức."
Ngày hôm sau, các báo chí Nhật nêu rằng, bản tuyên bố, văn bản
được truyền bá và trong những tờ truyền đơn thả xuống Nhật Bản đều bị từ chối.
Những quả bom nguyên tử vẫn được giữ bí mật và không hề đả động trong bản tuyên
bố. Chính phủ Nhật Bản không thể hiện ý định chấp nhận tối hậu thư. Thủ tướng
Nhật Suzuki Kantaro còn
phát biểu tại họp báo rằng Tuyên bố Potsdam chỉ là sự lặp lại của Tuyên bố Cairo và chính phủ của ông
không quan tâm đến nó.
Thiên hoàng Chiêu Hòa, người đang chờ đợi Liên Xô trả
lời những thăm dò về hòa bình, đã không có bất kỳ thay đổi lập trường của chính
phủ. Ngày 31 tháng 7, ông tuyên bố rõ ràng rằng quyền lực của hoàng đế phải
được bảo vệ bằng mọi giá.
Thiên hoàng Chiêu Hòa (昭和天皇 (Chiêu Hòa Thiên hoàng) Shōwa tennō?, 29 tháng 4, 1901 - 7 tháng 1, 1989), tên thật là Hirohito
(裕仁 (Dụ Nhân)? phiên âm tiếng Việt: Hirôhitô), là vị Thiên hoàng thứ 124
của Nhật Bản theo Danh sách Thiên
hoàng truyền thống.
Lựa chọn
mục tiêu
Lược đồ cho thấy vị trí thả hai quả bom
nguyên tử xuống Nhật Bản
Bộ phận lựa chọn mục tiêu ở trung tâm nghiên cứu Los Alamos trong
hai ngày 10 và 11 tháng 5 năm 1945 đề xuất các mục tiêu là Kyoto, Hiroshima, Yokohama và
một xưởng vũ khí tại Kokura. Bộ phận này từ chối việc sử
dụng vũ khí nguyên tử chỉ bó hẹp ở mục tiêu quân sự bởi khả năng để lọt mục
tiêu nhỏ nằm giữa khu dân cư. Đối với ủy ban, tác động tâm lý lên nước Nhật là
rất quan trọng. Họ cũng thống nhất rằng việc sử dụng bom nguyên tử lần đầu cần
phải chuẩn bị kỹ lưỡng bởi vì sự quan trọng của nó sẽ gây tiếng vang quốc tế.
Bộ phận này lựa chọn Kyoto bởi đây là trung tâm văn hiến của Nhật Bản, và có quy mô
dân cư tốt hơn cả để đánh giá hiệu quả của vũ khí. Hiroshima được lựa chọn bởi
đây là thành phố lớn, là cơ sở hậu cần quân sự quan trọng và thành phố được bao
bởi các ngọn đồi – giúp gây ra hiệu ứng hội tụ, làm tăng sức hủy diệt của quả
bom.
Bộ trưởng chiến tranh Henry L. Stimson bất chấp chống đối của
tướng Leslie Groves –
trưởng dự án Manhattan, gạt bỏ Kyoto khỏi danh sách bởi tầm quan trọng về mặt
văn hóa của thành phố. Theo giáo sư Edwin O. Reischauer,
Stimson biết và hâm mộ Kyoto kể từ chuyến đi trăng mật của ông từ nhiều thập kỷ
trước, khi văn hóa ứng xử của thị dân nơi đây mang đến cho ông những cảm giác
khó quên.
Tuy nhiên, cũng có số đông khác tin rằng chính nhà khảo cổ và sử
học nghệ thuật người Mỹ Langdon Warner -
chứ không phải Henry Stimson -
mới là người kêu gọi chính quyền Mỹ không ném bom các thành phố mang nhiều di
sản văn hóa như Kyoto. Thậm chí, ngày nay còn có các tượng đài ghi nhớ công ơn Warner
ở hai thành phố Kyoto và Kamakura của Nhật Bản. Trong
cuốn sách tựa đề "Ném bom nguyên tử Kyoto" xuất bản năm 1995, nhà sử
học Nhật Bản Morio Yoshida lập
luận rằng Langdon Warner chính là vị cứu tinh của Kyoto.
Langdon Warner (1881–1955) was an American archaeologist and art historian
specializing in East Asian art. He was a professor at Harvard and the Curator of Oriental Art at Harvard’s Fogg Museum.
Ngày 25 tháng 7 năm 1945, tướng không quân Carl Andrew Spaatz được
chỉ thị ném bom một trong những mục tiêu: Hiroshima, Kokura, Niigata hoặc Nagasaki và các thành phố khác ngay sau ngày 3 tháng 8 khi thời
tiết cho phép và các vũ khí nguyên tử bổ sung nữa sẵn sàng.
Đầu năm 1945, Mỹ vẫn còn phân vân trong việc chọn mục tiêu ném
bom. Nhà sử học Alex Wellerstein của Viện Công nghệ Stevens (Mỹ) cho rằng ở
thời điểm đó, Mỹ còn đang cân nhắc những câu hỏi như “Mục tiêu có nên là một
thành phố hay là một căn cứ quân sự? Hay là chỉ cần phô trương quả bom mà không
gây thương vong”. Vào
mùa xuân năm 1945, quân đội Mỹ đã triệu tập một ủy ban gồm nhiều sĩ quan và các
nhà khoa học để quyết định xem nên thả bom nguyên tử xuống vị trí nào. Ủy ban
này xác định 2 mục tiêu của vụ thả bom nguyên tử đầu tiên là dọa cho người Nhật
sợ đến mức đầu hàng không điều kiện và gây ấn tượng với cả thế giới về sức mạnh
của loại vũ khí mới.
Nhà vật lý học Edward Teller cho rằng: “Hy vọng duy nhất
là để mọi người thấy thấy được kết quả của những gì chúng ta đã làm. Điều này
có thể giúp thuyết phục mọi người rằng cuộc thế chiến kế tiếp sẽ vô cùng tàn
khốc. Vì mục đích này, việc đem sử dụng (bom nguyên tử) trong chiến trận thực
tế có thể sẽ là lựa chọn tốt nhất”.
Thế là ủy ban mục tiêu đã quyết định những quả bom nguyên tử của
Mỹ không những phải gây thương vong mà còn phải gây ấn tượng mạnh, như xóa sổ
một thành phố ra khỏi bản đồ thế giới. Điều này sẽ rất kinh khủng, nhưng họ lại
muốn nó kinh khủng như vậy để chấm dứt chiến tranh thế giới thứ hai và ngăn
chặn việc sử dụng bom hạt nhân trong tương lai.
Robert Norris, một thành viên Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ và
từng nhiều năm nghiên cứu lịch sử của những vụ ném bom nguyên tử đầu tiên, nhận
định việc Mỹ ném bom hủy diệt Hiroshima "thật sự (khiến thế giới không
còn dám nghĩ đến chiến tranh hạt nhân) nhiều năm sau đó”
Hiroshima
Thành phố
Hiroshima trong Chiến tranh thế giới thứ hai
Tại thời điểm bị đánh bom, Hiroshima là thành phố quan trọng cả
về mặt quân sự và công nghiệp. Một số doanh trại quân sự đóng sát đó bao gồm sở
chỉ huy sư đoàn số 5, sở chỉ huy tập đoàn quân số 2 của Thống chế
Nhật Hata
Shunroku – tư lệnh phòng thủ toàn phần nam Nhật Bản. Hiroshima là
căn cứ hậu cần nhỏ của quân đội Nhật Bản. Thành phố là trung tâm liên lạc, điểm
tàng trữ và lắp ráp cho quân đội. Nó là một trong vài thành phố Nhật mà người
Mỹ, với ý đồ từ sớm, chưa đánh bom, tạo môi trường lý tưởng để kiểm định tính
hủy diệt của vũ khí nguyên tử. Một lý do nữa cho việc lựa chọn Hiroshima là
tướng Spaatz báo cáo rằng đây là thành phố không có tù binh chiến tranh. Với
những lý do trên, Washingtonquyết
định, đây là mục tiêu số một.
Hata Shunroku (Kanji: 畑 俊 六, sinh ngày 26 tháng 7
năm 1879 - mất ngày 10 tháng 5 năm 1962) là một Nguyên soái (Gensui) thuộc Quân đội Hoàng gia Nhật Bản trong Thế chiến II. Ông là sĩ quan quân đội Nhật mang quân hàm nguyên soái
còn sống cuối cùng. Hata đã bị kết án về tội ác chiến tranh và bị kết án tù
chung thân sau chiến tranh.
Trung tâm thành phố có vài công trình bằng bê tông và các cấu
trúc yếu hơn. Ngoài phạm vi trung tâm là khu vực dày đặc các cửa hiệu, nhà ở
bằng gỗ. Số lượng nhỏ nhà máy công nghiệp nằm ở ngoại ô thành phố. Những ngôi
nhà ở đây bằng gỗ mái dốc và rất nhiều nhà xưởng công nghiệp có khung gỗ. Toàn
bộ thành phố rất dễ bị tàn phá bằng lửa.
Đầu chiến tranh, dân số Hiroshima có lúc lên đến 381.000 người,
tuy vậy cho đến trước khi bị ném bom, số dân đã giảm rất nhiều bởi lệnh sơ tán
của chính phủ. Lúc quả bom nguyên tử được ném xuống, ước chừng 255.000 người
trong thành phố. Con số này dựa trên số dân đăng ký cư trú cộng với ước đoán
lượng công nhân bổ sung và quân đội.
Nổ bom
Chiếc B-29 mang tên Enola Gay và phi hành đoàn, những người thả
quả bom nguyên tử "Little Boy" xuống
Hiroshima 1945
Hiroshima là mục tiêu ưu tiên (số hai là Kokura và mục tiêu dự
bị là Nagasaki) của nhiệm vụ tấn công nguyên tử ngày 6 tháng 8 năm 1945.
Chiếc B-29 "Enola Gay" của
phi đoàn 509, cơ trưởng Đại tá Paul Tibbets, xuất
phát từ North Field – căn cứ không quân trên đảo Tinian ở tây Thái Bình Dương, cách Nhật Bản khoảng 6 giờ
bay. Ngày thả bom là 06 tháng 08 bởi trước đó có mây hình thành trên bầu trời
mục tiêu hạn chế tầm quan sát bằng mắt thường từ trên không. Ở thời điểm bom
rơi, thời tiết tốt và phi hành đoàn cùng thiết bị hoạt động trôi chảy.
Paul Warfield Tibbets Jr. (23 February 1915 – 1 November 2007) was a brigadier general in the United States Air
Force. He is best known as the pilot
who flew the Enola
Gay (named after his mother) when it
dropped Little Boy, the first of two atomic bombs used in
warfare, on the Japanese city of Hiroshima.
Đại úy William Sterling Parsons đưa
quả bom "Little Boy" vào tình trạng sẵn sàng sau khi
máy bay cất cánh, trợ tá của ông - Morris R.
Jeppson dỡ các thiết bị an toàn của quả bom 30 phút trước khi tới
mục tiêu. Cuộc tấn công được thực hiện đúng như kế hoạch, quả bom rơi bởi trọng
lực với 60 kg Uranium 235.
Rear Admiral William Sterling "Deak" Parsons
(26 November 1901 – 5 December 1953) was an American naval officer who worked
as an ordnance expert on the Manhattan Project during World War II. He is
best known for being the weaponeer on the Enola Gay, the aircraft which dropped the Little Boy atomic
bomb on Hiroshima, Japan in 1945.
Khoảng 1 giờ trước cuộc tấn công, người Nhật đã phát hiện
bằng radar một số máy bay của Mỹ tiếp cận lãnh thổ phía nam Nhật Bản.
Báo động được phát ra và việc phát thanh ngừng ở nhiều thành phố, bao gồm cả
Hiroshima. Các máy bay tiếp cận bờ biển với cao độ rất lớn. Lúc 8 giờ sáng,
trạm radar ở Hiroshima thấy rằng số lượng máy bay đang tiến vào rất ít – không
hơn 3 chiếc – và bỏ lệnh sẵn sàng đánh chặn bằng không quân (để tiết kiệm nhiên
liệu và gìn giữ lực lượng không quân, người Nhật không đánh chặn những đội hình
máy bay nhỏ).
Hiroshima trước thảm họa
Hiroshima sau thảm họa
Ba chiếc máy bay bị phát hiện đó đều là B-29: chiếc "Enola
Gay" (đặt tên theo mẹ của Thiếu tá Tibbets), chiếc "The
Great Artiste" (Nghệ sĩ vĩ đại) với các thiết bị đo đạc và một
chiếc khác không tên (sau đó được đặt là "Necessary Evil")
là máy bay ghi hình. Cảnh báo ở mức trung bình trên sóng radio tới dân chúng
rằng nên trú ẩn nếu nhìn thấy các máy bay B-29, nhưng người ta cho rằng đây là
một cuộc do thám chứ không có đột kích bằng không quân.
Lúc 8 giờ 15 (giờ Hiroshima), chiếc Enola Gay thả quả bom nguyên
tử "Little Boy" trên bầu trời trung tâm Hiroshima.
Quả bom nổ cách mặt đất khoảng 600 m với đương lượng nổ 13 kiloton (vũ khí
nguyên tử sử dụng U-235 bị coi là không có hiệu năng cao, chỉ có 1,38% khối
lượng của chúng phân hạch), ngay lập tức giết chết ít nhất 90.000 người. Trong
số này, có khoảng 2 ngàn người Mỹ gốc Nhật và từ 800 đến 1.000 người Mỹ khác
mang hậu quả của vụ nổ. Họ là những công dân Mỹ đang theo học ở Nhật và không
thể rời khỏi Nhật Bản khi chiến tranh nổ ra. Có thể có cả hàng trăm tù binh phe
Đồng Minh chết trong lần này. Bán kính bị tàn phá là 1,6 km và cháy trên diện
tích 4,4 km vuông. Ước tính 90% nhà cửa ở Hiroshima bị hủy diệt hoặc hư hại.
Người
Nhật biết về vụ nổ
Kiểm soát viên đài phát thanh ở Tokyo của hãng truyền thông Nhật
Bản phát hiện ra rằng, trạm phát ở Hiroshima đã ngừng phát sóng. Anh ta cố gắng
nối lại chương trình phát sóng ở đó bằng cách sử dụng đường điện thoại nhưng
đều không thành công. Khoảng 20 phút sau, trung tâm điện tín đường
sắt Tokyo cũng nhận ra điện tín ngừng hoạt động kể từ phía bắc Hiroshima trở
xuống. Từ những ga xép trong vòng 16 km ngoài Hiroshima, tin tức không chính
thức và nhầm lẫn về vụ nổ khủng khiếp ở Hiroshima truyền về. Tất cả các tin tức
trên được truyền đến Bộ Tổng tham mưu
Bài quá dài, phải cắt bớt
Thương
vong sau vụ tấn công
Đến tháng 12 năm 1945, hàng ngàn người đã chết bởi vết thương,
nhiễm độc phóng xạ, đưa tổng số tử vong ở Hiroshima trong năm 1945 lên 140
ngàn. Trong thời gian 1950 đến 1990, thống kê ước tính hàng trăm người chết
hàng năm do nhiễm phóng xạ của
hai vụ nổ Hiroshima và Nagasaki.
Những công
trình còn sót lại
Một số công trình bê tông ở
Hiroshima rất vững vàng để chống động đất ở Nhật và cấu trúc của chúng đã không
sụp đổ dù rằng chúng khá gần trung tâm vụ nổ. Quả bom nổ trên cao, sức ép vụ nổ
từ trên xuống chứ không từ ngang thân đã giúp cho một trong những công trình đó
còn tồn tại, đó là Genbaku hay A-bomb Dome (Vòm bom nguyên tử), một kiến
trúc được xây dựng năm 1915 theo thiết kế của kiến trúc sư Jan Letzel người Séc. Công
trình này vốn là nhà trưng bày, chỉ vài mét cách trung tâm của vụ nổ trên mặt
đất chiếu từ trên không xuống. Khu đất quanh phế tích này còn có tên Khu tưởng niệm Hòa bình
Hiroshima và được UNESCO đưa
vào danh sách Di sản thế giới năm 1996 bất chấp phản
đối của Mỹ và Trung Quốc.
Những sự kiện từ
ngày 7 đến 9 tháng 8
Sau vụ nổ ở Hiroshima, Tổng thống Truman tuyên bố, "nếu bây
giờ họ không chấp nhận các điều kiện của chúng ta, họ sẽ phải gánh chịu cơn mưa
tàn phá từ trên trời, những thứ chưa hề được biết đến trên Trái Đất". Ngày
8 tháng 8 năm 1945, những truyền đơn được thả từ trên không, những cảnh báo
phát tới Nhật Bản từ Đài phát thanh trên đảo Saipan (khu vực Nagasaki đã không
nhận được những truyền đơn này cho đến ngày 10 tháng 8 mặc dù chiến dịch rải
truyền đơn trên toàn Nhật Bản đã bắt đầu trước đó cả tháng).
Chính phủ Nhật Bản vẫn không phản ứng gì với Tuyên bố
Potsdam. Thiên hoàng Chiêu Hòa, chính phủ và Hội đồng chiến
tranh vẫn đang xem xét bốn yêu cầu đổi lấy sự đầu hàng của Nhật: duy trì
kokutai (tổ chức đế quốc và thể chế quốc gia), giao cho các cơ quan đầu não của
đế quốc trách nhiệm giải trừ vũ trang, và giải trừ quân bị, không chiếm đóng
Nhật Bản và ủy quyền cho chính phủ Nhật Bản trừng phạt tội phạm chiến tranh.
Bộ trưởng Ngoại giao Xô viết Vjacheslav Mihajlovich
Molotov ngày 5 tháng 8 thông báo tới Tokyo về việc hủy bỏ Hiệp ước
trung lập Xô-Nhật. Chỉ vài phút sau nửa đêm ngày 8 tháng 8 giờ Tokyo, bộ binh,
thiết giáp và không quân Liên Xô mở cuộc tấn công đội quân Quan Đông ở Mãn Châu. Bốn
giờ sau đó, rạng sáng ngày 9 tháng 8, Tokyo nhận được lời tuyên chiến của chính
phủ Liên Xô. Giới quân sự cấp cao của lục quân Nhật Bản, với sự ủng hộ của Bộ
trưởng chiến tranh Anami Korechika, bắt
đầu chuẩn bị ban hành lệnh thiết quân luật trong cả nước nhằm ngăn chặn bất kỳ
kẻ nào nỗ lực cho hòa bình.
Vyacheslav Mikhailovich
Molotov (tiếng Nga: Вячесла́в Миха́йлович Мо́лотов, Vjačeslav
Michajlovič Molotov; 9 tháng 3 [cũ 25 tháng 2] năm 1890 – 8 tháng 11 năm 1986) là một chính trị gia và nhà ngoại giao Liên xô, một nhân vật nổi bật
trong Chính phủ Liên xô từ thập niên 1920, khi ông nổi lên trở thành người được bảo hộ của Joseph Stalin, đến năm 1957, khi ông bị loại khỏi Đoàn chủ tịch (Bộ
chính trị) Uỷ ban Trung ương bởi Nikita Khrushchev.
Trách nhiệm chuẩn bị cho nổ quả bom thứ hai được giao cho Đại tá
Tibbets, chỉ huy phi đoàn 509 ở Tinian. Dự kiến đánh bom ngày 11 tháng 8 tại
Kokura, trận đột kích chuyển sớm lên để tránh thời gian 5 ngày tiết trời xấu
bắt đầu từ ngày 10 tháng 8. Ba quả bom ở tìnn trạng tháo rời đã được chuyển đến
đảo Tinian với ký hiệu ghi bên ngoài F-31, F-32 và F-33. Ngày 8 tháng 8, việc
kiểm tra lần cuối cùng hoàn thành ở Tinian bởi Thiếu táCharles Sweeney, người
sẽ lái chiếc B-29 Bockscar thả bom. Việc lắp rắp F-33 cho công tác kiểm tra và
F-31 được dùng cho nhiệm vụ ngày 9 tháng 8.
Nagasaki
Nagasaki
trong Chiến tranh thế giới thứ hai
Nagasaki đã từng là thành phố cảng lớn nhất
của miền nam Nhật Bản và có vai trò hải quân rất
quan trọng nhờ hoạt động công nghiệp đa dạng, từ việc sản xuất đạn dược, tàu
bè, thiết bị quân sự đến các vật liệu chiến tranh khác.
Trái với nhiều mặt hiện đại của Hiroshima, số lớn nhà cửa ở đây
được xây theo lối kiến trúc cổ, dùng gỗ hoặc khung gỗ, tường gỗ (có hoặc không
có vữa) và mái dốc. Nhiều cơ sở công nghiệp và kinh doanh đặt trong các ngôi
nhà bằng gỗ hoặc các vật liệu khác không được thiết kế để chịu đựng bom đạn.
Nagasaki trong nhiều năm bị bỏ mặc phát triển không quy hoạch. Trong Thung lũng
công nghiệp tập trung, nhà ở xây dựng gần các nhà máy và sát nhau.
Nagasaki chưa từng bị ném bom quy mô lớn. Tuy vậy, ngày 1 tháng
8 năm 1945, một số quả bom thông thường có sức công phá lớn đã ném xuống thành
phố. Vài quả ném trúng các khu vực có xưởng đóng tàu ở tây nam thành phố, một
vài quả trúng nhà máy thép và
chế tạo vũ khí của Mitsubishi và
sáu quả bom ném xuống bệnh viện của trường y Nagasaki trong đó có 3 quả trúng
các ngôi nhà. Mặc dù thiệt hại tương đối nhỏ, bom đã gây sự lo ngại và nhiều
người – chủ yếu là trẻ em – được sơ tán về vùng nông thôn, nhờ đó mà giảm số
dân trong thành phố ở thời điểm nổ bom nguyên tử.
Ở phía bắc thành phố có trại giam các tù nhân từ Khối Thịnh vượng chung Anh, một
số đang làm việc trong các mỏ than và chỉ biết về vụ nổ khi lên tới mặt đất. Ít
nhất có 8 tù binh chết bởi vụ nổ.
Nổ bom
Nagasaki - trước và sau vụ nổ nguyên tử
Nagasaki sau vụ nổ như một nghĩa địa khổng lồ
không bia mộ
Sáng ngày 9 tháng 8 năm 1945, pháo đài bay B-29 Bock's
Car, cơ trưởng Thiếu tá Charles W. Sweeney mang quả bom nguyên tử "Fat
Man" với mục tiêu số một là Kokura, mục tiêu số hai là Nagasaki. Nhiệm vụ
cho vụ tấn công nguyên tử thứ hai gần tương tự nhiệm vụ ở Hiroshima. Hai chiếc
B-29 bay trước đó 1 giờ để kiểm tra thời tiết và hai chiếc B-29 khác bay
cùng Bock's Car với nhiệm vụ đo đạc và ghi hình. Sweeney cất
cánh với quả bom đã sẵn sàng và thiết bị an toàn vẫn bật.
Quan sát từ hai chiếc máy bay đi trước cho biết thời tiết ở cả
hai thành phố đều tốt. Khi máy bay của Sweeney đến điểm gặp gỡ trên không ngoài
khơi Nhật Bản, chiếc B-29 thứ ba (phi công là sĩ quan chiến dịch của nhóm –
James I. Hopkins, Jr.) có nhiệm vụ ghi hình đã không đến được điểm hẹn
này. Bock's Car và chiếc B-29 cho nhiệm vụ đo đạc đã bay vòng
tròn trong 40 phút mà không gặp Hopkins. Đã chậm 30 phút so với kế hoạch,
Sweeney quyết định bay đi mà không có Hopkins.
Tới lúc đến Kokura khoảng nửa giờ sau, mây che phủ 7/10 thành
phố, ngăn cản tầm nhìn theo yêu cầu. Sau ba lần bay qua thành phố, với nhiên
liệu của chiếc Bock's Car đã giảm do việc bơm nhiên liệu từ
bồn dự trữ không hoạt động sau khi cất cánh, họ bay về mục tiêu thứ hai, Nagasaki.
Tính toán tiêu thụ thực hiện trên đường bay cho thấy rằng chiếc Bock's
Car không đủ nhiên liệu để tới được căn cứ trên đảo Iwo Jima và
như vậy họ phải đổi hướng về đảo Okinawa. Quyết định đưa ra lúc đó là nếu Nagasaki
cũng bị mây che phủ, họ sẽ mang quả bom trở về Okinawa và trả nó xuống biển
trong trường hợp cần thiết. Phi công điều khiển vũ khí Fredrick Ashworth sau đó
quyết định rằng sẽ sử dụng radar để tiếp cận nếu mục tiêu bị che phủ.
Vào lúc 7 giờ 50 phút giờ Nhật Bản, báo động máy bay vang lên ở
Nagasaki nhưng sau đó báo yên lúc 8 giờ 30 phút. Khi chỉ có hai chiếc B-29 bay
đến lúc 10 giờ 53 phút, người Nhật cho rằng đó là những máy bay do thám và
không phát lệnh báo động nữa.
Vài phút sau, lúc 11 giờ, Đại úy Frederick C. Bock thả
các thiết bị được gắn với ba cái dù. Những thiết bị này bao gồm những thông
điệp gửi giáo sư Ryokichi Sagane, nhà vật lý hạt nhân của Đại học Tokyo, người cùng học với ba trong
số các nhà khoa học nghiên cứu vũ khí hạt nhân ở Đại học California tại
Berkeley, thúc giục ông nói với công chúng về nguy hiểm liên quan đến
những vũ khí giết người hàng loạt này. Những thông điệp sau đó được giới quân
sự tìm thấy nhưng không chuyển đến cho giáo sư Sagane.
Lúc 11 giờ 01, vào phút cuối cùng, mây đứt quãng trên bầu trời
Nagasaki cho phép sĩ quan thả bom trên chiếc Bock's Car, Kermit
Beahan, nhìn thấy sân vận động thành phố bằng mắt qua lớp mây mỏng. Quả bom "Fat
Man", mang lõi khoảng 6,4 kg Plutonium 239
được thả xuống Thung lũng công nghiệp của thành phố. 43 giây sau, nó nổ ở 469
mét cách mặt đất, ở giữa xưởng thép và vũ khí của Misubishi ở xưởng thủy lôi
của Misubishi-Urakami. Vụ nổ có đương lượng 21 kiloton, nhiệt độ cao nhất đạt
được là 3.871 °C (7.000° Fahrenheit) và sức gió khoảng 1.000 km/giờ (624
mph).
Lúc bom nổ, có khoảng 200 ngàn người trong thành phố. Quả bom
thả vội vàng đã nổ ở đoạn giữa hai mục tiêu chính, xưởng thép và vũ khí ở phía
bắc và xưởng thủy lôi ở phía nam. Nếu bom rơi chếch về phía nam, vùng thương
mại và dân cư của thành phố có thể bị thiệt hại nặng nề hơn nhiều. Đây là yếu
tố chủ yếu lý giải vì sao quả bom này với đương lượng nổ lớn hơn quả
"Little Boy" ở Hiroshima nhưng gây thiệt hại ít trầm trọng hơn.
Theo một số nguồn ước tính, 70.000 người trên tổng số 240.000
dân cư Nagasaki chết ngay và 60.000 người khác bị thương. Bán kính vụ nổ là 1,6
km, những đám cháy trải dài từ phần bắc của thành phố cho đến 3,2 km cách vụ nổ
về phía nam. Một số lượng không tính toán được những người sống sót từ vụ nổ ở
Hiroshima sơ tán đến Nagasaki và lại bị đánh bom ở đây.
Những phương án tiếp
tục tấn công nguyên tử vào Nhật Bản
Hoa Kỳ dự tính có một quả bom nữa vào tuần thứ ba tháng 8, ba
quả nữa tháng 9 và ba quả tháng 10. Mục tiêu thứ 3 này được tin là Tokyo và
có thể là cung điện Nhật hoàng Hirohito. Ngày
10 tháng 8, tướng Leslie Groves, giám đốc quân sự dự án Manhattan, viết trong
một bản ghi nhớ gửi tướng George
Marshall, tham mưu trưởng lục quân Mỹ, "quả bom tiếp theo... sẽ
sẵn sàng sau ngày 17 hoăc 18 tháng 8". Cùng ngày, tướng Marshall bút
phê vào bản ghi nhớ "chúng sẽ không được thả xuống Nhật Bản mà không có
lệnh chính thức của Tổng thống". Có một cuộc thảo luận ở văn phòng
chiến tranh về việc duy trì chế tạo bom cho đến Chiến dịch Downfall, chiến
dịch xâm lược lãnh thổ Nhật Bản bắt đầu.
Sự đầu hàng của nước
Nhật và chiếm đóng của Mỹ
Cho tới ngày 9 tháng 8, Hội đồng chiến tranh của Nhật vẫn giữ 4
điều kiện đổi lấy việc đầu hàng. Cùng ngày đó, Thiên hoàng Chiêu Hòa ra lệnh
cho cố vấn Kido Koichi "nhanh
chóng kiểm soát tình hình" "bởi Liên Xô đã tuyên chiến với chúng
ta". Ông chủ trì cuộc họp trong đó ông ủy quyền cho Bộ trưởng Ngoại
giao Togo Shigenori thông
báo cho phe Đồng Minh rằng Nhật Bản chấp nhận những điều kiện của họ với một
điều kiện là việc tuyên bố đầu hàng "không có một yêu cầu nào xâm hại đến
quyền của Thiên hoàng".
Ngày 12 tháng 8, Thiên hoàng thông báo với hoàng gia về quyết
định đầu hàng của ông. Một người chú của ông, hoàng tử Asaka, hỏi liệu chiến
tranh có thể tiếp tục nếu thể chế quốc gia không còn giữ được. Chiêu Hòa chỉ
đơn giản trả lời "tất nhiên". Bởi các điều kiện của phe Đồng Minh có vẻ
không động chạm đến nguyên tắc bảo tồn Hoàng quyền, Chiêu Hòa ghi âm lời tuyên
bố đầu hàng ngày 14 tháng 8 để thông báo rộng rãi toàn nước Nhật mặc dù có một
sự nổi loạn ngắn ngủi của những người hiếu chiến chống lại lệnh đầu hàng.
Trong những năm sau chiến tranh, có khoảng 40.000 binh lính Mỹ
chiếm đóng Hiroshima và 27.000 tại Nagasaki.
Những người chịu hậu
quả trực tiếp
Những người sống sót qua thảm họa được gọi là Hibakusha (tiếng
Nhật: 被爆者), từ trong tiếng Nhật để chỉ "những
người bị ảnh hưởng bởi vụ nổ nguyên tử". Nỗi đau thương bởi hai vụ nổ
nguyên tử là một trong những nguồn gốc của sự yêu chuộng hòa bình ở
nước Nhật sau chiến tranh. Đến năm 2005, vẫn còn 266 ngàn hibakusha ở
Nhật.
Trong chiến tranh, Nhật Bản cưỡng bách nhiều người Triều Tiên đến Hiroshima và Nagasaki
lao động. Theo các ước tính gần đây, khoảng 20 ngàn người Triều Tiên thiệt mạng
ở Hiroshima và 2 ngàn ở Nagasaki. Như vậy cứ 7 nạn nhân ở Hiroshima thì có một
người gốc Triều Tiên. Cho đến nay, họ vẫn không được thừa nhận là nạn nhân của
hai vụ nổ nguyên tử và bị từ chối các quyền lợi về sức khỏe. Mặc dù được đề cập
trong những năm gần đây, nhưng việc được thừa nhận xem ra còn nhiều chông gai
cho dù hơn 60 năm đã qua đi.
Bất đồng quanh hai
vụ nổ nguyên tử
Ý kiến
bất đồng
Những ý kiến phản đối việc thả bom nguyên tử chủ yếu ở hai điểm:
1.
Việc thả bom gây thương vong số lượng lớn nhằm vào dân thường
đương nhiên là hành vi trái với đạo đức.
2.
Việc thả bom đứng về mặt chiến thuật quân sự là không cần thiết
và không thể biện minh.
Hành vi
trái đạo đức truyền thống
Một số cá nhân và tổ chức chỉ trích việc ném bom, nhiều người
trong số họ cho rằng đó là tội ác chiến tranh hoặc tội ác chống lại loài người. Hai
nhân vật tiêu biểu là Albert
Einstein và Leó
Szilárd, những người trước đó cùng ký tên vào bức thư gửi Tổng thống
Roosevelt, cổ vũ công việc nghiên cứu, phát triển bom nguyên tử năm 1939.
Szilárd, người đã tham gia tích cực trong Dự án Manhattan, lý luận:
"Hãy để tôi đề cập chủ
yếu về vấn đề đạo đức: Giả sử nước Đức phát triển thành công hai quả bom nguyên
tử trước chúng ta. Và giả sử nước Đức thả hai qua bom đó, ví dụ, xuống
Rochester và Buffalo (hai quận nhỏ ở tiểu bang New York, Hoa Kỳ), rồi sau đó họ bại trận. Liệu có ai băn khoăn không
khi chúng ta cho đó là tội ác chiến tranh và sẽ kết tội người Đức về hành vi đó
trước tòa án Nürnberg rồi treo cổ họ?"
Một số nhà khoa học làm việc cho dự án bom nguyên tử đã chống
lại việc sử dụng chúng. Bảy nhà khoa học, đứng đầu là Tiến sĩ James
Franck, đệ trình một bản báo cáo lên Ủy ban Nội chính của tổng thống
Truman tháng 5 năm 1945, rằng:
"Nếu Hoa Kỳ là quốc
gia đầu tiên sử dụng những vũ khí hủy diệt bừa bãi này, nó sẽ đánh mất sự ủng hộ
của công chúng trên toàn thế giới, khích động chạy đua vũ trang và ngăn cản khả
năng đạt được thỏa thuận quốc tế về kiểm soát loại vũ khí này trong tương
lai."
Ngày 8 tháng 8 năm 1945, tác giả người Pháp Albert
Camus viết về thảm họa ở Hiroshima trên một ấn bản tiếng Pháp là
Chiến trận (Combat):
"Xã hội cơ khí đã đạt
đến giai đoạn đỉnh cao của sự man rợ. Trong tương lai gần, chúng ta sẽ phải lựa
chọn giữa tự sát tập thể và việc sử dụng sáng suốt những thành tựu khoa học
[...] Điều này không chỉ đơn thuần là một lời cầu mong nữa; nó phải trở thành một
mệnh lệnh chuyển đến các chính phủ từ quần chúng nhân dân, mệnh lệnh cho lựa chọn
rõ ràng giữa lý trí và địa ngục."
Năm 1946, trong một bản báo cáo của Tổ chức nhà thờ liên bang
với tên Chiến tranh nguyên tử và niềm tin Thiên chúa có một
đoạn như sau:
"Là những người Thiên
chúa Hoa Kỳ, chúng ta hối tiếc về sự lạm dụng thiếu trách nhiệm vũ khí nguyên tử.
Chúng ta đều đồng cảm rằng, trên nguyên tắc, dù là sự nhìn nhận của bất kỳ người
nào đối với chiến tranh, việc ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki là
không thể biện hộ được về mặt đạo đức."
Năm 1963, hành vi ném bom nguyên tử là đối tượng xem xét của
phán quyết tại Tòa án Hiến pháp trong vụ xử Ryuichi Shimoda et al. v.
The State. Trong đúng ngày tròn 22 năm sự kiện tấn công Trân Châu Cảng, tòa
án hạt Tokyo đã từ chối xét xử tính hợp pháp nói chung của việc sử dụng vũ khí
hạt nhân, nhưng phán quyết rằng "vụ tấn công Hiroshima và Nagasaki đã gây
ra những thiệt hại nặng nề và không phân biệt quân đội và dân thường, theo
nghĩa đó chúng đã vi phạm những nguyên tắc cơ bản nhất khi tiến hành chiến
tranh".
Cũng theo một ý kiến của tòa, hành vi ném bom nguyên tử vào các
thành phố được điều tiết bởi luật pháp quốc tế tại Công ước Hague về
chiến tranh trên bộ năm 1907 và Dự thảo công ước Hague về chiến tranh đường
không năm 1922-1923 và theo đó là không hợp pháp.
Với việc sử dụng vũ khí hạt nhân đầu tiên, việc ném bom xuống
hai thành phố Hiroshima và Nagasaki thể hiện sự vi phạm những cấm cản tối
thiểu, Peter Kurznick, giám đốc viện Nghiên cứu hạt nhân tại Đại học
châu Mỹ tại Washington viết về Tổng thống Truman:
"Ông ta biết rằng ông
ta đã bắt đầu một quá trình hủy diệt sự sống. Đó không chỉ là tội ác chiến
tranh; đó là tội ác chống lại loài người."
Kurznick là một trong các nhà quan sát tin rằng động lực khiến
Hoa Kỳ thực hiện việc ném bom là ý muốn thể hiện quyền năng của loại vũ khí mới
trước Liên Xô. Nhà sử học Mark Selden của Đại học Cornell cho rằng "gây ấn
tượng với người Nga còn quan trọng hơn là kết thúc chiến tranh với Nhật
Bản".
Takashi Hiraoka, thị trưởng thành phố Hiroshima, người ủng hộ
giải trừ vũ khí hạt nhân, nói trong phiên thẩm vấn của Tòa án
Công lý Quốc tế Hague:
"Một điều rõ ràng là
việc sử dụng vũ khí hạt nhân, thứ vũ khí giết người hàng loạt và mù quáng để lại
hậu quả trên những người sống sốt hàng nhiều thập kỷ sau đó là sự xâm phạm pháp
luật quốc tế."
"hậu duệ của những
người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử sẽ còn phải được theo dõi để nhận biết
đầy đủ ảnh hưởng di truyền, điều đó có nghĩa là những thế hệ này sống với nỗi
lo âu trong nhiều thập kỷ tới [...] với năng lượng khủng khiếp cùng khả năng
tàn sát và hủy diệt của chúng, vũ khí hạt nhân không phân biệt binh lính với
dân thường, không phân biệt công trình quân sự và dân sự [...] Việc sử dụng vũ
khí hạt nhân [...] do đó là một sự xâm phạm hiển nhiên luật pháp quốc tế."
John Bolton,
cựu đại sứ Hoa
Kỳ tại Liên hiệp quốc lấy Hiroshima và Nagasaki
làm những ví dụ cho thấy vì sao Mỹ không nên tham gia Tòa án tội phạm quốc tế:
"Ví dụ, việc xem xét
công bằng hiệp ước Hiệp ước Roma về Tòa án tội phạm quốc tế, khiến một nhà quan
sát khách quan không thể tự tin trả lời rằng liệu Hoa Kỳ đã phạm những tội ác
chiến tranh chưa khi ném bom xuống Đức và Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới
thứ hai. Thực vậy, nếu giải thích thẳng thắn lời lẽ của hiệp ước có thể chỉ ra
rằng tòa án sẽ qui kết nước Mỹ đã phạm tội. Hơn nữa, những điều khoản ở đây dường
như ám chỉ rằng Hoa Kỳ đã phạm vào tội ác chiến tranh khi thả bom nguyên tử xuống
Hiroshima và Nagasaki. Điều này (tức ngôn từ của Hiệp ước) là không thể chấp nhận
được và không thể để tồn tại."
Tuy rằng hành vi ném bom nguyên tử chưa thể gọi là tội diệt chủng, một số người cho rằng định nghĩa diệt
chủng quá chặt và nên coi hành vi ném bom đó là sự diệt chủng. Ví dụ, nhà sử
học Bruce Cunnings của Đại học Chicago tuyên bố rằng có sự đồng
thuận giữa các nhà sử học với quan điểm của Martin Sherwin: "ném bom
Nagasaki, với cái nhìn bao dung nhất, là không cần thiết; với cái nhìn nghiêm
khắc nhất, là hành vi diệt chủng."
Không cần
thiết về mặt quân sự
Những người lập luận rằng việc ném bom là không cần thiết về mặt
quân sự giữ quan điểm rằng Nhật Bản lúc đó đã bị đánh bại và sẵn sàng đầu hàng.
Một trong những nhân vật nổi tiếng nhất ở thời đó có quan điểm
này là Đại tướng Dwight D. Eisenhower. Ông viết trong hồi ký The
White House Years (Những năm ở Nhà trắng):
"Năm 1945, Bộ trưởng
Chiến tranh Stimpson, khi đó đến thăm tổng hành dinh của tôi ở Đức, thông báo
cho tôi rằng chính phủ chúng ta đang chuẩn bị thả bom nguyên tử xuống Nhật. Tôi
là một trong những người cảm thấy rằng có những lý do vững vàng để nghi vấn sự
sáng suốt của hành động đó. Trong khi ông ta kể về những sự việc liên quan, tôi
cảm thấy buồn chán và đã nói với ông ta về những sự hoài nghi của tôi, thứ nhất,
tôi tin rằng Nhật Bản thực sự đã bị đánh bại và việc ném bom là không hoàn toàn
cần thiết, và thứ hai, tôi cho rằng việc sử dụng vũ khí đó là không bắt buộc nhằm
hạn chế thương vong cho lính Mỹ bởi đất nước chúng ta nên tránh một ý tưởng làm
thế giới rung chuyển bằng cách sử dụng vũ khí đó."
Các tướng lĩnh khác của quân đội Hoa Kỳ không đồng ý với sự cần
thiết của việc ném bom gồm Đại tướng Douglas
MacArthur (tướng lĩnh cao cấp nhất của Chiến trường Thái Bình
Dương), Đô đốc Hạm đội William D. Leahy (quan
chức cao cấp nhất của văn phòng điều hành của Tổng thống), Đại tướng Carl Spaatz (tư
lệnh không quân chiến lược Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương), Trung tướng Carter Clarke
(sĩ quan tình báo quân sự), và một số người khác.
"Nhật Bản trước đó đã
đề nghị hòa bình. Từ quan điểm quân sự thuần túy, bom nguyên tử không có vai
trò quyết định đánh bại nước Nhật" -- theo lời Đô đốc hạm đội Chester W. Nimitz, tư lệnh Hạm đội Thái
Bình Dương.
"Việc sử dụng bom
nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki không hỗ trợ về mặt vật chất cho cuộc chiến của
chúng ta với nước Nhật. Người Nhật đã thực sự bại trận và sẵn sàng đầu
hàng" -- ý kiến của Đô đốc Hạm đội William D. Leahy.
Cuộc nghiên cứu về ném bom chiến lược Hoa Kỳ, đã phỏng vấn hàng
trăm lãnh đạo dân sự và quân sự Nhật Bản sau khi nước Nhật đầu hàng, báo cáo:
"Dựa trên cuộc điều
tra chi tiết thực tế, và với lời khai của các quan chức Nhật Bản liên quan, ý
kiến tin chắc rằng nước Nhật sẽ đầu hàng trước ngày 31 tháng 12 và có khả năng
trước ngày 1 tháng 11 năm 1945 mà không cần đến nổ bom nguyên tử, thậm chí là
không cần Liên Xô tham chiến, và cũng không cần một cuộc đổ bộ nào."
Nhiều người, trong đó có Đại tướng MacAthur đồng ý rằng Nhật Bản
sẽ đầu hàng trước khi bị ném bom nguyên tử nếu Hoa Kỳ cho họ biết rằng Thiên
hoàng Chiêu Hòa sẽ vẫn là người đứng đầu Nhật Bản trên danh nghĩa, điều kiện
này sau đó vẫn được chấp nhận khi Nhật ký văn bản đầu hàng. Giới lãnh đạo Hoa
Kỳ đã biết được mong muốn của Nhật Bản khi giải mã những bức điện tín của Nhật
Bản, nhưng từ chối thể hiện rõ thiện chí chấp nhận điều kiện này. Trước khi bị
ném bom, lập trường của giới lãnh đạo Nhật Bản đã có sự phân hóa. Một số nhà
ngoại giao ủng hộ đầu hàng, trong khi các lãnh đạo quân sự cam kết chiến đấu
cho một "trận chiến quyết định" trên đảo
Kyushu, hi vọng có được điều kiện tốt hơn để đình chiến sau đó. Chính
phủ Nhật Bản khi đó chưa quyết định điều kiện nào có thể nhượng bộ trừ yêu cầu
giữ lại biểu tượng hoàng gia. Chỉ khi có sự can thiệp của Thiên hoàng, bất đồng
mới chấm dứt. Sau đó, như đã nói ở trên, có một cuộc nổi loạn nhỏ của giới quân
sự không chấp nhận đầu hàng.
Ngày 06 tháng 8 năm 1945, Đại nguyên soái Liên Xô là Stalin là
một trong những người đầu tiên được báo cáo rằng Mỹ đã thả xuống Hiroshimamột
quả bom nguyên tử. Sau đó, Stalin thốt lên những
lời cảm thông về số phận của những thường dân Nhật bị bom nguyên tử giết hại
hàng loạt: "Chiến tranh là một điều man rợ, nhưng việc sử dụng bom
nguyên tử - nó là sự điên cuồng! Hơn nữa, nó là không cần thiết. Nhật Bản đã
cam chịu thất bại rồi".
Sử gia Tsuyoshi Hasegawa có
nghiên cứu đưa đến kết luận rằng những quả bom không phải phải là lý do chủ yếu
của sự đầu hàng. Ông cho rằng, lý do chính là những chiến thắng nhanh chóng và
to lớn của quân đội Liên Xô ở Mãn Châu.
Ý kiến
ủng hộ
Những người ủng hộ việc ném bom, nói chung khẳng định rằng hai
vụ nổ đã kết thúc chiến tranh sớm nhiều tháng, vì vậy đã cứu sống nhiều sinh
mạng. Họ cho rằng với cuộc tấn công của Liên Xô sẽ không thể đánh bại được Nhật
Bản vì Nhật là một đảo quốc, với tiềm lực yếu kém của Hải quân Liên Xô
(tải trọng Hạm đội 125.000 tấn so với 1.300.000 tấn của Nhật, lại tập trung ở
châu Âu) thì không thể thực hiện một cuộc vượt biển quy mô lớn sang đánh Nhật
được.
Tổng số lính Nhật trên bốn hòn đảo chính quốc khi chiến tranh
kết thúc là 4,335,500 người, gồm 2,372,700 thuộc Lục quân và 1,962,800 lính
thuộc Hải quân. Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi các Tham mưu
trưởng Liên quân vào tháng Tư, con số thương vong khi thực hiện chiến dịch
Olympic 90 ngày sẽ có tổn thất 456.000 thương vong, trong đó có 109.000 người
chết hoặc mất tích. Nếu thực hiện chiến dịch Coronet mất thêm 90 ngày, tổn thất
kết hợp sẽ là 1.200.000 thương vong, với 267.000 ca tử vong, cao hơn gấp nhiều
lần số người thiệt mạng vì bom nguyên tử.
Hai quả bom nguyên tử đã đánh sập hoàn toàn tinh thần của người
Nhật hai ngày trước cuộc tấn công của Liên Xô. Họ cũng cho rằng nếu Chiến dịch Olympic (giai
đoạn thứ nhất của chiến dịch Downfall) đổ bộ quân Mỹ vào Nhật Bản ngày
1/10/1945 được tiến hành và sau đó là giai đoạn hai - Chiến dịch Coronet, sẽ có
thương vong lớn cho cả hai bên, dự đoán là khoảng nửa triệu quân Mỹ (gấp đôi số
người chết do bom nguyên tử) và hàng triệu lính Nhật khác. Thậm
chí là dù việc đổ bộ được trì hoãn thì những thiệt hại bởi ném bom thông thường
và việc người Nhật vẫn chiếm đóng những vùng châu Á cũng gây nhiều đổ máu. Quân
đội Nhật Bản còn trên 7 triệu binh sĩ, trong đó hơn 4 triệu đóng trên lãnh thổ
Nhật[, do đó
việc Liên Xô đánh bại 1 triệu quân Nhật ở Mãn Châu cũng không có ý nghĩa gì
đáng kể[cần dẫn nguồn].
Giới quân sự Nhật thống nhất chống lại bất kỳ nhượng bộ nào
trước khi bom nguyên tử được sử dụng. Chủ nghĩa quân phiệt Nhật thức tỉnh cùng
cuộc Đại khủng hoảng đã thủ tiêu rất nhiều nhà
cải cách, những người tìm cách kiểm soát quyền lực của giới quân sự, tiêu biểu
trong số này là Takahashi Korekiyo, Saito Makoto và Inukai Tsuyoshi, tạo
ra một môi trường mà bất kỳ sự phản đối chiến tranh nào đều đồng nghĩa với sự
đe dọa tính mạng.
Trong khi giới lãnh đạo dân sự sử dụng những kênh ngoại giao bí
mật cho nỗ lực đàm phán hòa bình, họ không thể đàm phán đầu hàng hoặc chỉ là
ngừng bắn. Đế quốc Nhật Bản, quốc gia quân chủ lập hiến, chỉ tiến hành đàm phán khi có
sự thống nhất của toàn bộ nội các. Vào mùa hè 1945, Hội đồng chiến tranh tối
cao Nhật Bản, bao gồm các đại diện của lục quân và hải quân cùng chính phủ dân
sự, đã không có được số đông ủng hộ để công việc thoả hiệp được bắt đầu.
Bế tắc chính trị hình thành giữa giới lãnh đạo quân sự và lãnh
đạo dân sự của Nhật. Quân đội càng lúc càng nâng cao quyết tâm kháng cự bằng
mọi giá trong khi giới lãnh đạo dân sự tìm giải pháp thỏa hiệp kết thúc chiến
tranh. Quyết định càng trở nên phức tạp khi mà đại diện quân đội Thiên Hoàng phải
có mặt trong thành phần chính phủ. Điều này có nghĩa là giới quân sự có thể
phản đối bất kỳ quyết định nào bằng cách phế truất bộ trưởng chiến tranh, vì
thế mà quân đội là thế lực lớn nhất trong Hội đồng chiến tranh tối cao. Đầu
tháng 8 năm 1945, trong nội các đã có tình hình khá cân bằng giữa những người
phản đối và những người ủng hộ việc đầu hàng. Phe chủ chiến gồm Bộ trưởng chiến
tranh - tướng Anami Korechika,
tướng Umezu Yoshijiro và
Đô đốc Toyoda Teijiro, đứng đầu là Bộ trưởng Anami. Phe hoà bình gồm Thủ
tướng Suzuki Kantaro, Bộ
trưởng Hải quân Yonai Mitsumasa và
Bộ trưởng ngoại giao Togo Shigenori, đứng
đầu là Bộ trưởng Togo.
Phe chủ hòa, coi hai quả bom là biện minh cho sự đầu hàng. Kido Koichi, một
trong những cố vấn thân cận của Nhật hoàng Hirohito đưa ra "chúng ta, phe
mong muốn hòa bình có sự góp phần của quả bom nguyên tử để vận động chấm dứt
chiến tranh". Sakomizu Hisatsune, thành
viên nội các năm 1945 gọi sự kiện ném bom nguyên tử là "cơ hội bằng vàng
trời ban cho nước Nhật để ra khỏi chiến tranh". Giới lãnh đạo dân sự chủ
hòa giờ đây có thể dùng cảnh điêu tàn của Hiroshima và Nagasaki để thuyết phục
phe quân sự rằng không lòng can đảm nào, không tài năng nào, và không trận
chiến dũng cảm có thể giúp Nhật đối phó với một cường quốc có vũ khí nguyên tử.
Bộ máy lãnh đạo đã có được quyết định thống nhất đầu hàng và chấp nhận những
điều kiện của Tuyên bố Potsdam.
Những người ủng hộ việc ném bom cũng chỉ ra rằng, kéo dài thời
gian chờ nước Nhật đầu hàng chẳng phải là lựa chọn không có mất mát – chiến
tranh cướp đi 200 ngàn sinh mạng không phải binh lính trên toàn Châu Á mỗi
tháng. Từ tháng 2 năm 1945, ném bom thông thường giết hơn 100 ngàn người ở Nhật
trực tiếp và gián tiếp. Và việc ném bom này sẽ tiếp diễn cho đến lúc quân Mỹ đổ
bộ vào Nhật. Chiến dịch Starvation phong
tỏa bằng tàu ngầm và thủy lôi, đã o
bế hiệu quả việc vận chuyển hàng hóa về Nhật Bản. Chiến dịch phá hoại hoạt
động đường sắt của Nhật cũng chuẩn bị được triển
khai, ngăn cách các thành phố trên đảo
Honshu với những vùng trồng lương thực khác. Nhà sử học Irokawa
Daikichi ghi lại "ngay sau ngừng bắn, có khoảng 10 triệu người sắp chết
đói". Cùng lúc đó, chiến sự vẫn tiếp diễn ở Philippines, Tân
Guinea và Borneo. Các
cuộc tấn công chuẩn bị nổ ra trong tháng 9 ở miền nam Trung Quốc và bán đảo Mã Lai.
Nước Mỹ lường trước được sẽ có tổn thất rất lớn về người nếu đưa
quân vào Nhật Bản mặc dù số lượng thương vong dự kiến vẫn còn bàn cãi. Thương
vong còn phụ thuộc vào sức kháng cự của người Nhật và kịch bản đổ bộ chỉ
vào đảo Kyushu tháng 11 năm 1945 hay cả
vào gần Tokyotháng 3 năm 1946. Nhiều
năm sau chiến tranh, cựu Bộ trưởng ngoại giao James Byrnes cho
rằng có thể nước Mỹ sẽ mất thêm 500 ngàn sinh mạng nữa trong mùa hè 1945. Những
nhà hoạch định Mỹ dự kiến 20.000 đến 110.000 lính tử trận nếu triển khai đổ bộ
lên lãnh thổ Nhật Bản tháng 11 năm 1945 và số bị thương từ ba đến bốn lần con
số trên. Nên nhớ, tổng số lính Mỹ chết trận trên tất cả các mặt trận trong gần
bốn năm tham chiến là 292.000.
Bom nguyên tử đưa Chiến tranh thế giới thứ hai ở Châu Á nhanh
chóng chấm dứt, giải thoát hàng triệu con người trong những vùng bị chiếm đóng
bao gồm nhiều ngàn người phương Tây. Hơn nữa, quân đội Nhật đã tiến hành giết
người hàng loạt, con số lên đến hàng triệu bằng vũ khí hóa họcvà vũ khí vi trùng. Chiến tranh sớm kết thúc cũng
có nghĩa là không còn những đổ máu tương tự.
Trong một mệnh lệnh của Bộ chiến tranh Nhật Bản ngày 1 tháng 8
năm 1944, tất cả tù binh phe Đồng
minh, lên đến hơn 100 ngàn người, sẽ bị hành quyết nếu chiến sự xảy
ra trên lãnh thổ Nhật Bản.
Những người ủng hộ vũ khí nguyên tử lý luận tiếp, chính phủ Nhật
Bản đã huy động một cuộc chiến tranh tổng lực, thường dân gồm cả phụ nữ và trẻ
em phải làm việc trong các nhà máy, cơ sở quân sự và phải chiến đấu chống lại
lực lượng đổ bộ. Linh mục John A. Siemens, giáo sư triết họchiện
đại ở Đại học Thiên chúa Tokyo và
là một nhân chứng của vụ nổ nguyên tử ở Hiroshima viết:
"Chúng tôi đã tranh
luận với nhau về tính đạo đức của việc sử dụng vũ khí này. Một số người cho rằng
nó cũng tương tự như sử dụng khí độc chống lại dân thường. Một số khác có quan
điểm rằng trong cuộc chiến tranh tổng lực mà nước Nhật thực hiện, không có khác
biệt giữa dân thường và binh lính, và quả bom tự nó là công cụ hiệu quả chấm dứt
đổ máu, buộc nước Nhật đầu hàng và nhờ đó tránh được sự tàn phá khủng khiếp. Điều
đó có vẻ hợp lý theo tôi – người ủng hộ lý luận rằng về nguyên tắc, chiến tranh
không thể coi là chống lại dân thường khi đó là chiến tranh tổng lực".
Một số người còn nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của
Hiroshima là tổng hành dinh của tư lệnh Tập đoàn quân số 2, và Nagasaki – trung
tâm sản xuất đạn được chủ chốt.
Nhà sử học của
Mỹ Richard B Frank đưa
ra trong cuốn sách Downfall phát hành năm 1999. Ông khẳng định:
"Sẽ chỉ là ảo tưởng nếu
cho rằng chiến tranh có thể kết thúc trước khi Mỹ dùng tới bom nguyên tử".
David McCullough lại
muốn tìm một sự giải thích thực tế đối với động cơ của Truman.
"Làm thế nào mà một vị tổng thống, hoặc những người có trách nhiệm, có thể trả lời nhân dân Mỹ...
nếu sau khi mất một biển máu để xâm chiếm Nhật Bản, người Mỹ mới biết rằng
thứ vũ khí có khả năng chấm dứt cuộc
chiến đã được chế tạo xong từ giữa mùa hè và không được sử dụng?".
Trong tuyên bố Nhật Bản đầu hàng, Nhật Hoàng Hirohito nói
rằng sự xuất hiện của thứ vũ khí mới cũng là một trong các nguyên nhân thúc đẩy
ông ra lệnh đầu hàng:
Hơn nữa, đối phương bây giờ đã
có một loại vũ khí mới và khủng khiếp với sức mạnh để tiêu diệt nhiều sinh mạng
vô tội và làm thiệt hại khôn lường. Nếu chúng ta tiếp tục chiến đấu, không chỉ
nó sẽ dẫn đến kết quả là một sự sụp đổ cuối cùng và xóa bỏ quốc gia Nhật Bản mà
còn có thể dẫn đến sự diệt vong hoàn toàn nền văn minh nhân loại...Đây là lý do
vì sao chúng tôi đã ra lệnh chấp nhận các quy định trong Tuyên bố chung của các
cường quốc (tuyên bố Postdam buộc
Nhật đầu hàng vô điều kiện).[
Phân tích lý do Nhật
Bản đầu hàng
Theo nghiên cứu năm 2013 của Ward Wilson thì
việc Nhật Bản đầu hàng có nguyên nhân chính là từ Chiến dịch Mãn Châu của Liên Xô chứ không
phải do 2 quả bom nguyên tử của Mỹ. Quyết định đầu
hàng của Hội đồng Tối cao Nhật Bản được quyết định vào ngày 9 tháng 8 (giờ
Nhật Bản), trong khi vụ ném bom Nagasaki diễn
ra vào cuối buổi sáng ngày 9 tháng 8, sau khi Hội đồng Tối cao đã bắt đầu họp
bàn chuyện đầu hàng. Vụ ném bom Hiroshima cũng không phải là lý do Nhật đầu
hàng, vì báo cáo sơ bộ của nhóm điều tra Lục quân Nhật về vụ ném bom Hiroshima
đã không được trình nộp cho đến ngày 10 tháng
8. Nói cách khác, Nhật Bản đã quyết định đầu hàng từ
trước khi lãnh đạo của họ nhận ra sự tàn phá của bom nguyên tử đối với Hiroshima và
Nagasaki.
Theo Ward Wilson các nhà lãnh đạo Nhật từ lâu đã kết luận: có
thể đánh một trận quyết định chống lại một đại cường quốc tiến công từ một
hướng, song không thể nào đánh lui hai đại cường quốc tiến công từ hai hướng
khác nhau. Trong một cuộc họp của Hội đồng Tối cao vào tháng 6 năm 1945, họ đã
nói rằng sự tham gia của Liên Xô vào cuộc chiến “sẽ quyết định số phận
của cả Đế quốc”. Cũng trong cuộc họp đó, Phó Tổng Tham mưu Lục quân Kawabe
đã nói rằng “Duy trì tuyệt đối hòa bình trong quan hệ của chúng ta với
Liên Xô là hết sức quan trọng nếu muốn tiếp tục cuộc chiến”. Theo Ward
Wilson thì Chiến dịch Mãn Châu của Liên Xô đã làm tan
biến mọi hy vọng kháng cự của Nhật Bản, dù họ còn chưa biết về việc Mỹ ném bom
nguyên tử. Đây là nhận định sai vì ngay trong ngày 6-8-1945, sau khi ném bom
nguyên tử ở Hiroshima, Tổng thống Mỹ Harry S. Truman lại lên sóng phát thanh
kêu gọi đầu hàng của Nhật Bản. Tổng thống Truman nói về bom nguyên tử và đe dọa
nếu Nhật Bản không đầu hàng thì những tai họa như Hiroshima sẽ tiếp tục. Và
thông báo của Truman đã được Hoàng thân Koichi Kido chuyển cho Nhật hoàng lúc
13h30 phút ngày 7-8, trước cả cuộc tấn công của Liên Xô. Do đó lập luận của
Ward Wilson khi cho rằng Nhật Bản còn chưa biết về việc Mỹ ném bom nguyên tử
trước khi Liên Xô tấn công là không đúng.[
Theo quan điểm của Ward Wilson, chiến dịch của Liên Xô mới thực
sự có ý nghĩa chiến lược quyết định khiến Nhật Bản đầu hàng, còn việc ném bom
nguyên tử của Mỹ thì không[.
Theo quan điểm của Ward Wilson trong bài viết đăng trên tạp chí
Foreignpolicy thì động cơ khiến Đế quốc Nhật Bản đầu hàng không phải từ việc
bị Hoa Kỳ ném bom nguyên tử mà thực chất do những tác động của
việc Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản. Điều này
được củng cố bởi các luận điểm như:
2/ Việc Nhật Bản đưa ra tuyên bố đầu hàng
sau khi Hoa Kỳ ném bom thực chất chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên.
3/ Báo cáo sơ bộ của nhóm điều tra của Lục
quân Đế quốc Nhật Bản về vụ ném bom Hiroshima, bản báo cáo rất chi tiết về chuyện
đã xảy ra ở đó, đã không được trình nộp cho đến ngày 10 tháng 8. Do đó, tác động
về mặt tâm lý của bom nguyên tử lên quyết định đầu hàng là không có, vì ngày
9/8, các chỉ huy tối cao của Nhật vẫn chưa biết gì về việc bom nguyên tử đã được
sử dụng.
4/ Phía Đế quốc Nhật Bản lúc đó không có kiến
thức về bom nguyên tử, đặc biệt là sức mạnh của nó. Do vậy, cuộc họp của Hội đồng
Tối cao Đế quốc Nhật Bản về vụ ném bom tại Hiroshima bị hủy, chứng tỏ các thành
viên Hội đồng không coi vụ ném bom này là nghiêm trọng hơn những vụ trước đó.
5/ Quy mô phá hủy ngay lập tức của quả bom
nguyên tử được ném xuống Hiroshima không lớn hơn các vụ ném bom thông thường của
Hoa Kỳ xuống Nhật Bản trước đó
6/ Nhật Bản lựa chọn đầu hàng với hy vọng
Liên Xô sẽ bảo vệ mình trước sức ép của quân Đồng Minh về việc phải nhận trách
nhiệm về tội ác chiến tranh
7/ Nhật Bản vẫn quyết tâm gây thương vong lớn
nhất có thể cho Hoa Kỳ nếu Hoa Kỳ đổ bộ lên lãnh thổ Nhật Bản. Nhưng việc Liên
Xô đã tuyên chiến với Nhật Bản, đổ bộ lên Kuril và đang đổ bộ rất nhanh, Nhật Bản
không kịp ứng phó nên đầu hàng Liên Xô là giải pháp tránh thương vong và giữ được
quyền cai trị của Thiên hoàng.
8/ Việc đổ lỗi thất bại bởi bom nguyên tử sẽ
giúp Thiên hoàng bảo vệ uy tín và danh dự của mình cũng như thu hút được sự cảm
thông quốc tế
9/ Việc đổ lỗi thất bại bởi bom nguyên tử sẽ
giúp Hoa Kỳ hài lòng và đối xử với Nhật Bản với một thái độ thiện chí[
Xem thêm
1/ Hibakusha
No comments:
Post a Comment