Pulau Penang của Ma Lai Á
Cách nay đúng 232 năm, thuyền trưởng Francis
Light thành lập thuộc địa Penang của Đế quốc Anh, khởi đầu hơn một thế kỷ người Anh can dự tại Malaya.
Ngày 11
tháng 08, 1786
·
1786 – Thuyền trưởng Francis Light thành lập thuộc địa Penang (hình) của Đế quốc Anh, khởi đầu hơn một thế kỷ người Anh can dự
tại Malaya.
Pulau Pinang
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Penang
Pulau Pinang
槟城
பினாங்கு
— Bang —
Pulau
Pinang Pulau Mutiara
Quang
cảnh George Town, Tòa thị chính Penang] & cầu Penang, Khâu công ty, phố bãi biển
& buýt nhanh Rapid
Hiệu kỳ
Huy hiệu
Tên hiệu: Hòn ngọc phương Đông
Tổng
cộng 1.048 km2 (405 mi2)
Tổng
cộng 1.520.143
Mã
bưu chính 10xxx–14xxx
Mã
điện thoại +604
Kedah
nhượng cho người Anh 11 tháng 8 năm 1786
Độc
lập như một phần của Liên bang Malaya 31 tháng 8 năm 1957
Penang (tiếng Mã Lai: Pulau Pinang) là một bang tại Malaysia và
được định danh theo đảo cấu thành nên bang. Bang Penang nằm ở vùng bờ biển tây
bắc của Malaysia bán đảo, sát eo biển Malacca. Penang giáp với Kedah ở
phía bắc và đông, giáp với Perak ở
phía nam. Penang là bang nhỏ thứ hai tại Malaysia về diện tích sau Perlis, và là
bang đông dân thứ tám. Penang gồm hai bộ phận – đảo Penang là nơi đặt trụ sở chính phủ, Seberang
Perai nằm trên bán đảo Mã Lai. Penang là nơi đô thị hóa và công nghiệp hóa cao độ, là
một trong các bang phát triển nhất và quan trọng nhất về mặt kinh tế tại
Malaysia, đồng thời là một điểm đến du lịch phát triển mạnh. Penang có chỉ số phát triển con người cao thứ hai
tại Malaysia, sau Kuala Lumpur.
Penang là bang có dân cư hỗn tạp, đa dạng cao độ về dân tộc, văn hóa, ngôn ngữ,
và tôn giáo.
Tên
gọi
Người Mã Lai trước kia gọi hòn đảo này là Pulau Ka-Satu có
nghĩa là "hòn đảo đầu tiên".
Địa danh "Penang" thì có gốc từ tiếng Mã Lai hiện đại
là Pulau Pinang, có nghĩa là đảo quả cau (Areca
catechu) họ Palmae.
Penang cũng được dùng là tên của thủ phủ George Town của tiểu bang Penang tuy
người Mã Lai thường dùng Tanjung để gọi lỵ sở George Town.
Lịch
sử
Bằng chứng khảo cổ học biểu thị rằng Penang (đảo và lãnh thổ đại
lục) là nơi cư trú của người Semang-Pangan thuộc
huyết thống Juru và Yen, song cả hai được xem là những nền văn hóa đã tuyệt
chủng. Họ là những người săn bắn hái lượm thuộc chủng Negrito, có
tầm vóc thấp và da ngăm đen, bị người Mã Lai phân tán cách nay khoảng 900 năm.
Ghi chép cuối cùng về các dân cư nguyên trú tại Penang là trong thập niên 1920
tại Kubang Semang. Bằng
chứng đầu tiên về khu định cư của người tiền sử tại nơi mà nay là Penang được
phát hiện tại hang Guar Kepah thuộc Seberang Perai vào năm 1860. Dựa trên những
đống vỏ sò và xương người, công cụ bằng đá, mảnh gốm vỡ, và thực phẩm thừa bên
trong, khu định cư được ước tính có từ 3000-4000 năm tuổi. Các công cụ bằng đá
khác được phát hiện tại những địa điểm khác nhau trên đảo Penang chỉ ra sự hiện
diện của các khu định cư thời đại đồ đá mới có niên đại từ 5000 năm
trước.
Thánh đường Kapitan Keling được xây dựng vào
năm 1801.
Một trong những người Anh đầu tiên đến Penang là nhà hàng
hải James Lancaster. Ngày
10 tháng 4 năm 1591, ông chỉ huy Edward Bonadventure căng buồm
từ Plymouth đến Đông Ấn, đến
Penang vào tháng 6 năm 1592, ở lại trên đảo cho đến tháng 9 cùng năm và cướp
phá mọi thuyền mà ông bắt gặp, chỉ trở lại Anh vào tháng 5 năm 1594.
East
Indies
Countries
sometimes included in West Indies
Penang nguyên là bộ phận của Vương quốc Kedah của
người Mã Lai, đảo được Quốc vương Abdullah Mukarram Shah cho Thuyền
trưởng Francis Light thuê,
để đổi lấy sự bảo hộ quân sự trước quân đội Xiêm La và Miến Điện- những thế lực
đang đe dọa Kedah. Đối với Francis Light, Penang là một địa điểm thuận tiện với
mậu dịch và có một vị trí lý tưởng để ngăn chặn ảnh hưởng của Pháp và Hà Lan
trong khu vực.
Captain Francis Light (1740 – 25 October 1794) was the founder of
the Britishcolony of Penang (in modern-day Malaysia) and its capital city
of George Town in 1786.
Ngày 11
tháng 8 năm 1786, Francis Light đổ bộ lên Penang tại nơi mà về sau
gọi là pháo đài Cornwallis và nắm quyền chiếm hữu chính thức với đảo nhân
danh Quốc vương George III và Công ty Đông Ấn Anh, đổi tên đảo thành Prince
of Wales Island nhằm vinh danh người kế vị vương vị của Anh song tên gọi chưa
từng được biết đến nhiều.
Penang là khu định cư đầu tiên của Anh Quốc tại Đông Nam Á, và
là một trong những khu định cư đầu tiên của đế quốc sau khi để mất Mười ba thuộc địa tại Bắc Mỹ. Trong
lịch sử Malaysia, sự kiện đánh dấu việc Anh Quốc tham dự vào Malaya.
Tuy vậy, Toàn quyền mới của Công ty Đông Ấn Anh là Charles Cornwallis thể
hiện rõ rằng mình sẽ không đứng bên Quốc vương Kedah trong tranh chấp với các
quân chủ Mã Lai khác, hoặc hứa bảo hộ Kadah trước Xiêm La và Miến Điện. Francis
Light không cho Quốc vương Abdullah biết về sự việc, và khi Francis Light không
giữ lời hứa bảo hộ, Quốc vương tìm cách tái chiếm đảo vào năm 1790 song bất
thành, và buộc phải nhượng đảo cho công ty với thù lao 6.000 đô la Tây Ban Nha
mỗi năm. Francis Light kiến thiết Penang thành một cảng tự do để lôi kéo các
thương nhân khỏi các thương cảng của Hà Lan nằm lân cận. Mậu dịch tại Penang
tăng trưởng theo cấp số nhân ngay sau khi thành lập, các tàu thuyền đến Penang
tăng từ 85 vào năm 1786 lên 3569 vào năm 1802.
Francis Light cũng khuyến khích dân nhập cư với lời hứa sẽ cấp
cho họ đất đai mà họ có thể khai hoang và theo như tường trình thì bắn những
đồng bạc từ súng thần công trên tàu của ông vào sâu
trong rừng rậm. Nhiều người định cư ban đầu tử vong do mắc sốt rét, kể cả
Francis Light, khiến Penang ban đầu được đặt biệt hiệu "mồ của dân da
trắng".
Thống chế Arthur Wellesley, Công
tước thứ nhất của Wellington (khoảng 1 tháng 5 năm
1769 – 14 tháng 9 năm 1852) là một chiến sĩ người Ireland gốc
Anh trong Quân đội Anh, đồng thời là một chính khách thuộc Đảng bảo thủ Anh.
Năm 1800, Phó Thống đốc George Leith chiếm được một dải đất ở
bên kia eo biển để làm vùng đệm chống lại các cuộc tiến công và đặt tên cho
lãnh thổ đó là tỉnh Wellesley (nay là Seberang Prai). Sau sự kiện này, số tiền
phải trả mỗi năm cho Quốc vương Kedah tăng lên đến 10.000 đô la Tây Ban Nha.
Hiện nay, mỗi năm chính phủ bang Penang vẫn trả 18.800 Ringgit cho Quốc vương
Kedah.
Năm 1796, một khu định cư hình sự được thành lập tại Penang khi
700 phạm nhân được chuyển tới từ quần đảo Andaman.
Location of
the Andaman Islands.
Năm 1805, Penang trở thành một khu quản hạt riêng biệt (đồng
hạng với Bombay và Madras). Năm
1826, Penang hợp nhất với Singapore và Malacca thành Các khu định cư Eo biển thuộc Ấn Độ thuộc Anh, Penang là nơi đặt trị sở của
chính phủ thuộc địa. Năm 1829, Penang không còn là một khu quản hạt, và tám năm
sau đó vị thế thủ phủ của Các khu định cư Eo biển chuyển sang cho Singapore.
Năm 1867, Các khu định cư Eo biển được lập làm một thuộc địa vương thất, nằm
dưới quyền cai trị trực tiếp của Anh Quốc, trong đó có Penang.
Penang thuộc địa thịnh vượng nhờ mậu dịch hạt tiêu và các loại
gia vị, tấm vải Ấn Độ, quả trầu không, thiếc, thuốc phiện, và gạo. Sự phát
triển của kinh tế gia vị thúc đẩy phong trào những người Hoa tiên phong đến
đảo, việc này được Anh Quốc tích cực khuyến khích. Tuy nhiên, tính ưu việt ban
đầu của bến cảng sau đó bị Singapore vượt qua do nơi này có vị trí địa lý đắc
địa hơn. Hiện tượng thay thế thuyền buồm bằng thuyền hơi nước vào giữa thế kỷ
19 củng cố tầm quan trọng thứ cấp của Penang sau Singapore. Các đối tác mậu
dịch quan trọng nhất của Penang là Trung Quốc, Ấn Độ, Xiêm La, Sumatra, Java, Anh Quốc,
cũng như các lãnh thổ khác thuộc Các khu định cư Eo biển.
Do kinh tế phát triển, dân số Penang tăng trưởng nhanh chóng,
song tạo ra nhiều vấn đề như điều kiện vệ sinh, thiếu cơ sở hạ tầng đô thị,
giao thông, và y tế công cộng. Các đường phố chính được mở rộng từ thủ phủ đến
các trang trại phì nhiêu canh tác cây gia vị sâu hơn trong nội lục. Tuy nhiên,
nhằm giải quyết tình trạng thiếu lao động trầm trọng trong các công trình công
cộng, chính phủ bắt đầu tiến hành sử dụng các lao động phạm nhân người Ấn Độ
với chi phí thấp. Một số lượng lớn trong số đó làm việc trên các đường phố của
Penang, tiêu nước cho các đầm lầy và phát quang rừng, xây dựng mương thoát nước,
và lắp đặt các đường ống nước sạch.
Trong mười ngày vào tháng 8 năm 1867, Penang trải qua bất ổn dân
sự do đấu tranh giữa các bang hội Kiến Đức đường (Đại Bá công hội), do Khâu
Thiên Đức liên hiệp Hồng kỳ đảng kháng cự Nghĩa Hưng công ty liên hiệp Bạch kỳ
đảng, Phó Thống đốc Edward Anson sử dụng lính sepoy tăng cường để dập
tắt bất ổn.
Thời điểm chuyển giao giữa hai thế kỷ, do là nơi có dân số người
Hoa nhập cư lớn nên Penang là một địa điểm mà Tôn Trung Sơn gây quỹ cho các nỗ lực
cách mạng chống nhà
Thanh của ông. Hội nghị Penang năm 1910 với sự tham gia của Tôn
Trung Sơn và các đồng chí của ông đã mở đường cho chiến thắng cuối cùng
là Khởi nghĩa Vũ Xương lật đổ nhà Thanh.
Tôn Trung Sơn (chữ Hán: 孫中山; 12 tháng 11 năm 1866 – 12 tháng 3 năm 1925), nguyên danh là Tôn Văn (孫文), tự Tải Chi (載之), hiệu Nhật Tân (日新), Dật Tiên
(逸仙) là nhà cách mạng Trung Quốc, người đóng vai trò quan trọng trong cuộc Cách mạng Tân Hợi năm 1911 lật đổ triều đại Mãn Thanh và khai
sinh ra Trung Hoa Dân Quốc.
Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, trận Penang diễn
ra vào tháng 10 năm 1914 khi tàu tuần dương Đức SMS Emden bí
mật đi đến Penang và đánh chìm hai chiếm hạm của Đồng Minh ở ngoài khơi bờ biển
của lãnh thổ – tàu tuần dương Nga Zhemchug, và tàu phóng ngư lôi
Pháp Mosquet.
Giữa hai thế chiến và trong Đại khủng hoảng, tầng lớp tinh hoa thương
nghiệp tại Penang chịu nhiều thử thách song cũng chứng kiện sự nổi lên của
những bạo phát hộ như Lâm Liên Đăng. Xay xát gạo, cung ứng thuốc phiện, và cầm
đồ nằm trong số những ngành kinh doanh sinh lợi nhất. Năm 1922, Thân vương
Wales (sau là Quốc vương Edward VIII) đến thăm Penang.
Edward VIII (Edward Albert Christian George Andrew Patrick David; 23 tháng 6 năm 1894 – 28 tháng 5 năm 1972) là Vua của nước Anh thống
nhất và tất cả các thuộc địa của Đế quốc Anh, và Hoàng đế Ấn Độ, từ ngày 20 tháng 1 năm 1936 cho đến lúc thoái vị ngày 11 tháng 12 cùng năm.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai,
Penang bị quân Nhật oanh kích và cuối cùng thất thủ vào ngày 19 tháng 12 năm
1941 khi Anh Quốc triệt thoái đến Singapore sau khi tuyên bố George Town là
một thành thị mở. Penang
cũng đóng vai trò là một căn cứ U-boat cho
các tàu Monsun của Đức trong chiến tranh. Việc
Đồng Minh oanh kích phá hủy tòa nhà văn phòng Penang gây mất mát rất nhiều phần
trong số những ghi chép của Anh Quốc và Nhật Bản về đảo, gây khó khăn rất lớn
trong việc biên soạn một lịch sử toàn diện của Penang.
Sau khi Nhật Bản đầu hàng, vào ngày 21 tháng 8 năm
1945 Penang Shimbun công bố phát biểu đầu hàng của Thiên hoàng. Đoàn quan chức Anh Quốc đến Penang vào
ngày 1 tháng 9. Một nghi lễ chính thức nhằm đánh dấu việc Anh Quốc tái chiếm
hữu Penang được tiến hành tại Swettenham Pier vào ngày 5 tháng 9 năm 1945.
Anh Quốc muốn hợp nhất quyền lực tại các thuộc địa của họ tại
Malaya thành một thực thể hành chính thống nhất gọi là Liên bang Malaya, song đương thời thanh thế và
hình ảnh vô địch của Anh Quốc đã bị sứt mẻ nghiêm trọng. Liên bang Malaya bị
nhân dân kịch liệt bác bỏ, và để thay thế thì đến năm 1948, Liên hiệp bang Malaya được
hình thành từ liên hiệp các
quốc gia Mã lai liên bang, các
quốc gia Mã Lai phi liên bang, và Các khu định cư Eo biển
vốn gồm cả Penang. Độc lập có vẻ là một kết thúc không thể tránh khỏi, tuy thế
ý tưởng về việc sáp nhập thuộc địa Penang vào nội lục Mã Lai rộng lớn khiến cho
một số bộ phận dân cư địa phương lo ngại. Phong trào ly khai Penang (hoạt động
từ năm 1948 đến năm 1951) được hình thành nhằm ngăn cản việc hợp nhất Penang
với Malaya, song cuối cùng không thành công do Anh Quốc không tán thành. Những
người ly khai còn thực hiện nỗ lực khác nhằm gia nhập Singapore với địa vị
thuộc địa vương thất, song cũng thất bại.
Penang là một bộ phận của Malaya độc lập vào năm 1957, và sau đó
trở thành một bang của Malaysia vào năm 1963. Vương
Bảo Ni của Công hội người Hoa Malaysia (MCA)
là thủ tịch bộ trưởng đầu tiên của Penang.
Tình trạng là bến cảng tự do của Penang bị chính phủ liên bang
đột ngột bãi bỏ vào năm 1969. Bất
chấp trở ngại đột ngội này, từ thập niên 1970 đến cuối thấp niên 1990, chính
phủ của Thủ tịch bộ trưởng Lâm Thương Hựu kiến thiết một trong các cơ sở chế
tạo điện tử lớn nhất tại châu Á là khu thương mại tự do Bayan Lepas nằm tại
phần đông nam của đảo.
Ngày 7 tháng 7 năm 2008, thủ phủ lịch sử của Penang là George Town chính thức trở thành một Di sản thế giới, cùng với Malacca. Địa danh
được chính thức công nhận là có "phong cảnh đô thị độc đáo về kiến trúc và
văn hóa mà không tương tự như bất cứ nơi nào tại Đông và Đông Nam Á".
Động đất Ấn Độ Dương năm
2004 tấn công bờ biển đảo Penang, khiến 52 người thiệt mạng (trong khi toàn
quốc có 68 người thiệt mạng), bờ biển phía tây chịu thiệt hại nặng nề nhất.[30]
Địa
lý
Năm huyện của bang Penang.
Về phương diện địa lý, Penang được chia thành hai khu vực:
·
Seberang Perai: một dải
nội lục hẹp có diện tích 753 km2 (291 sq mi)
trên bán đảo Mã Lai, cách đảo Penang qua một eo biển hẹp có chiều rộng nhỏ nhất
là 4 km (2,5 mi). Dải đất này giáp Kedah ở
phía đông và phía bắc, và giáp Perak ở
phía nam.
Vùng biển giữa đảo Penang và Seberang Perai gồm có North Channel
ở phía bắc của George Town và South Channel ở phía nam của nó.
Đảo Penang có hình dạng không đều, vùng nội địa granit, nhiều đồi và hầu như
được rừng bao phủ. Các đồng bằng duyên hải hẹp, rộng nhất trong số đó là tại
đông bắc. Về tổng thể, đảo có thể được phân thành năm khu vực:
·
Các đồng bằng phía đông bắc tạo thành một mũi đất hình tam giác,
tại đây có thủ phủ của bang. Đây là khu vực nội thị có mật độ dân số cao, là
trung tâm hành chính, thương mại, và văn hóa của Penang.
·
Phần đông nam từng có các cánh đồng lúa và cây đước, song hiện
hoàn toàn bị biến đổi thành các khu đô thị và công nghiệp.
·
Phần tây bắc gồm có các bãi biển ven rìa, có các khách sạn và
dinh thự nghỉ dưỡng.
·
Phần tây nam gồm có những vùng quanh cảnh nông thôn rộng lớn duy
nhất với các làng chài, vườn cây ăn quả, và đước.
·
Dãy đồi trung tâm có đỉnh cao nhất là Western Hill với cao độ
830 mét trên mực nước biển.
Seberang Perai chiếm hơn một nửa diện tích của Penang, có địa
hình chủ yếu là bằng phẳng ngoại trừ đô thị Bukit Mertajam. Khu
vực có đường bờ biển dài, phần lớn có rừng ngập mặn. Butterworth là
đô thị chính tại Seberang Perai, nằm dọc cửa sông Perai và
đối diện với George Town với khoảng cách 3 km (1,9 mi) qua eo biển.
Đảo Penang gồm có hai huyện:
Seberang Perai gồm có ba huyện:
Do thiếu đất đai để phát triển, một vài dự án cải tạo đất được
tiến hành nhằm tạo ra vùng đất thấp phù hợp tại các khu vực có nhu cầu cao như
Tanjung Tokong, Jelutong và Queensbay. Các dự án này ảnh hưởng đến biến đổi
dòng thủy chiều dọc theo các khu vực duyên hải của đảo Penang và gây ra sự lắng
bùng của Gurney Drive sau khi cải tạo Tanjung Tokong.[31]
Các sông chính tại Penang gồm có sông Pinang, Air Itam, Gelugor,
Dondang, Teluk Bahang, Tukun, Betung, và Prai. Sông Muda tách
biệt Penang với Kedah ở phía bắc, trong khi sông Kerian tạo
thành ranh giới giữa Penang, Kedah, và Perak. Sông
Kerian nổi tiếng với những bầy đom đóm.[32]
Giống như phần còn lại của Malaysia, Penang có khí hậu nhiệt
đới, chính xác hơn là khí hậu rừng mưa nhiệt đới tiếp giáp với khí hậu
nhiệt đới gió mùa, song Penang trải qua điều kiện hơi khô hơn từ tháng 12 đến
tháng 2. Khí hậu chịu ảnh hưởng lớn từ vùng biển xung quanh và chế độ gió. Do
nằm gần Sumatra, Indonesia nên Penang dễ bị ảnh hưởng từ
các hạt bụi do gió mang đến từ các đám cháy rừng, tạo nên một hiện tượng gọi
là khói mù].[33]
Nhân
khẩu
Penang là bang có mật độ dân số cao nhất tại Malaysia với
1.450,5 người/km². Dân
số Penang là 1.520.143 vào năm 2010.[35]
Lịch sử dân số Penang
Điều tra Dân
số
1786 dưới
100
1812 26.107
1820 35.035
1842 40.499
1860 124.772
1871 133.230
1881 188.245
1891 232.003
1901 248.207
1911 278.000
1921 292.484
1931 340.259
1941 419.047
1947 446.321
1957 572.100
1970 776.124
1980 900.772
1991 1.064.166
2000 1.313.449
2010 1.520.143
|
tôn giáo
|
tỷ lệ
|
|||
|
|
44.6%
|
|||
|
|
35.6%
|
|||
|
|
8.7%
|
|||
|
|
5.1%
|
|||
|
Tôn giáo
dân gian Trung Hoa
|
|
4.6%
|
||
|
Khác
|
|
1.0%
|
||
|
Không tôn
giáo
|
|
0.4%
|
||
·
Đảo Penang có dân số là 704.376 vào năm 2010 và mật độ dân số là
2.372 người/km². Đảo Penang là đảo đông dân nhất tại Malaysia, và
cũng là một đảo có mật độ dân số cao nhất quốc gia.
·
Seberang Perai là
phần lục địa của bang Penang, có dân số là 815.767 người theo điều tra năm
2010, và mật độ dân số là 1.086 người/km².
·
Khác: 0,4%
Penang có khoảng 70.000 đến 80.000 công nhân nhập cư, đặc biệt
là từ Indonesia, Myanmar, Việt
Nam, Thái
Lan, và các quốc gia Nam Á, hầu
hết họ làm việc giúp việc gia đình, dịch vụ, chế tạo, xây dựng, đồn điền, và
nông nghiệp.[46]
Penang thời thực dân là một nơi toàn cầu chủ nghĩa, ngoài những
người Âu và các cư dân đa sắc tộc tại địa phương, nơi này còn có các cộng đồng
người Xiêm, người Miến, người Philippines, người Ceylon người Âu-Á, người Nhật,
người Sumatra, người Ả Rập, người Armenia, người Bái Hỏa giáo.[47][48][49] Một
cộng đồng người Đức cũng tồn tại ở Penang, có quy mô nhỏ song quan trọng về
thương mại.[50] Mặc
dù hiện nay hầu hết các cộng đồng này không còn tồn tại, song di sản của họ vẫn
còn thông qua tên các đường phố và địa điểm. Có một khu Do Thái tại Penang
trước Chiến tranh thế giới thứ hai.[51][52] Penang
hiện có một lượng khá lớn cư dân tha hương, đặc biệt là từ Nhật Bản, các quốc
gia châu Á khác và Anh Quốc, nhiều người trong số họ định cư tại Penang sau khi
nghỉ hưu theo Chương trình "Malaysia Quê hương thứ hai của tôi".[53]
Peranakan
Một nhà hàng phục vụ ẩm thực Baba-Nyonya.
Peranakan, cũng được gọi là người Hoa Eo biển hay
Baba-Nyonya, là hậu duệ của những người Hoa nhập cư sớm đến Penang, Malacca và
Singapore.[54] Họ
tiếp nhận một phần phong tục Mã Lai và nói một ngôn ngữ bồi Hoa-Mã Lai, nhiều
từ trong đó đóng góp vào từ vựng của tiếng Phúc Kiến Penang. Cộng đồng
Peranakan có bản sắc riêng biệt về thực phẩm, y phục, nghi lễ, thủ công nghiệp
và văn hóa. Hầu hết người Peranakan thực hành một dạng chiến trung của thờ cúng
tổ tiên và tôn giáo Trung Hoa, và một số là tín hữu Ki-tô giáo.[55] Họ kiêu hãnh rằng bản
thân biết nói tiếng Anh và phân biệt mình với những người Hoa mới đến. Người
Peranakan có một văn hóa sinh hoạt, song hiện gần như đã mai một do họ bị tái
hấp thu và cộng đồng người Hoa chủ đạo, hoặc bị Tây hóa. Tuy nhiên, di sản của
họ vẫn tồn tại trong kiến trúc, ẩm thực, y phục nyonya
kebaya tỉ mỉ và thủ công nghiệp tinh tế.[56][57]
Ngôn ngữ
Các ngôn ngữ chung tại Penang, tùy thuộc theo tầng lớp xã hội,
phạm vi xã hội, bối cảnh dân tộc là tiếng Mã Lai, Quan thoại, tiếng Anh, tiếng
Phúc Kiến Penang, và tiếng Tamil. Quan thoại được giảng dạy tại các trường
tiếng Hoa, và ngày càng có nhiều người nói.[58]
Tiếng Phúc Kiến Penang là một biến thể của tiếng Mân Nam và được nói rộng rãi bởi
một tỷ lệ đáng kể dân cư Penang. Nhiều sĩ quan cảnh sát cũng tham gia một khóa
học tiếng Phúc Kiến.[59] Nó
có sự tương đồng cao với ngôn ngữ của những người Hoa sống tại thành phố Medan của
Indonesia và dựa trên phương ngữ Mân Nam tại Chương Châu, Phúc Kiến. Hầu hết người nói tiếng Phúc
Kiến Penang không biết viết tiếng Phúc Kiến mà chỉ biết đọc và viết Quan thoại,
tiếng Anh và/hoặc tiếng Mã Lai.[60] Các phương ngữ tiếng Hoa
khác, gồm có tiếng Khách Gia, tiếng Quảng Đông, và tiếng Triều Châu.
Tiếng Mã Lai là ngôn ngữ của dân cư bản địa, cũng
là ngôn ngữ chính thức của bang, là phương tiện giảng dạy trong các trường học
quốc gia. Tiếng Mã Lai tại Penang thuộc phương ngữ miền bắc, có những từ đặc
trưng như "hang", "depa", và "kupang". Âm tiết
kết thúc bằng "a" được nhấn mạnh.
Tiếng Anh là một di sản từ thời thực dân, là một ngôn ngữ làm
việc được sử dụng rộng rãi trong thương mại, giáo dục, và nghệ thuật. Tiếng Anh
được sử dụng trong bối cảnh chính thức chủ yếu là tiếng Anh-Anh. Tiếng Anh khẩu
ngữ thường là một dạng tiếng bồi gọi là Manglish.
Kinh
tế
Tháp KOMTAR 64 tầng tại George Town là tòa
nhà cao nhất tại Penang.
Penang là nền kinh tế lớn nhất trong số các bang tại Malaysia.[61] Penang
là bang có GDP đầu người cao nhất tại Malaysia vào năm 2010 với 33.456 RM
(10.893 USD)[62] Chế
tạo là bộ phận quan trọng nhất trong kinh tế Penang, đóng góp 45,9% vào GDP của
bang (2000). Phần phía nam của đảo Penang được công nghiệp hóa cao độ với các
nhà máy điện tử công nghệ cao (như của Dell, Intel, AMD, Altera, Motorola, Agilent, Renesas, Osram, Plexus Corporation, Boschvà Seagate) trong khu công nghiệp tự do Bayan Lepas –
tạo cho Penang biệt danh đảo Silicon.[63]
Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Penang suy giảm dần
trong những năm gần đây do các yếu tố như chi phí lao động rẻ hơn tại Ấn Độ và
Trung Quốc.[64][65] Năm
2010, Penang có tổng đầu tư tư bản cao nhất toàn quốc, bang thu hút 12,2 tỷ RM
giá trị đầu tư, chiếm 26% tổng vốn đầu tư toàn quốc trong năm.[66]
Mậu dịch trung chuyển suy giảm rất lớn, một phần là do Penang bị
mất địa vị cảng tự do và do sự phát triển tích cực của cảng Klang gần
thủ đô Kuala Lumpur. Tuy nhiên, có một ga đầu cuối container
tại Butterworth, tiếp
tục phục vụ khu vực vực bắc bộ của Malaysia bán đảo. Trong số các lĩnh vực quan
trọng khác trong kinh tế Penang, có du lịch, tài chính, hàng hải. Penang hiện
vẫn là một trung tâm ngân hàng với các chi nhánh của Citibank, United Overseas Bank, Bank of
China và Bank Negara Malaysia (ngân
hàng trung ương Malaysia)cùng với các ngân hàng địa phương.
Năm 2008, đất nông nghiệp tại Penang được sử dụng cho dầu cọ
(13.504 ha), ruộng (12.782), cao su (10.838), cây ăn quả (7.009), dừa (1.966),
rau (489), cây công nghiệp (198),
gia vị (197), cacao (9), và các loại cây khác (41).[67] Hai
sản phẩm địa phương mà Penang nổi tiếng là sầu riêng và nhục đậu khấu. Chăn nuôi chủ yếu là gia cầm
và lợn. Các lĩnh vực khác là ngư nghiệp và nuôi trồng thủy sản, và các ngành
mới nổi như nuôi cá cảnh hay trồng hoa.[68] Do
diện tích đất hạn chế và tính chất công nghiệp hóa cao độ của kinh tế Penang,
nông nghiệp ít được nhấn mạnh. Trên thực tế, nông nghiệp là lĩnh vực duy nhất
tăng trưởng âm trong bang, chỉ đóng góp 1,3% GDP vào năm 2000.[68]
Giao
thông
Đảo Penang kết nối với đại lục qua cầu
Penang được hoàn thành vào năm 1985 với chiều dài 13,5 km
(8,4 mi), có ba làn đường mỗi chiều. Cầu Sultan Abdul Halim Muadzam
Shah dài 24 km kết nối Batu Maung ở phần đông nam của đảo
với Batu Kawan tại đại lục, được khánh thành vào đầu năm 2014. Xa lộ Nam-Bắc
dài 966 km đi qua Seberang Perai, xa lộ kết nối các thành thị lớn ở phía
tây Malaysia bán đảo.
Sân bay quốc tế Penang (PEN) nằm tại Bayan Lepas
ở phía nam của đảo. Sân bay đóng vai trò là cửa ngõ phía bắc của Malaysia và là
trung tâm hàng không thứ cấp. Sân bay có chuyến bay trực tiếp đến các thành phố
khác của Malaysia, có kết nối thường xuyên với các thành phố lớn của châu Á như
Bangkok, Jakarta, Singapore, Hồng Kông, Đài Bắc và Quảng Châu.
Dịch vụ phà vượt biển duy nhất do Penang Ferry Service cung cấp,
kết nối George Town với Butterworth, và là liên kết duy nhất giữa đảo và đại
lục cho đến khi cầu Penang khánh thành vào năm 1985.[69] Hàng
ngày cũng có các tuyến phà cao tốc đến đảo nghỉ dưỡng Langkawi ở Kedah hay
đến Medan. Cảng
Penang giữa vai trò hàng đầu trong ngành hàng hải toàn quốc, kết nối Penang với
trên 200 cảng toàn cầu.
No comments:
Post a Comment