Các nay 162 năm, hệ thống xa lộ liên bang ở Mỹ được bắt đầu
xây cất.
Ngày 29
tháng 06, 1956
·
1956 – Đạo
luật Xa lộ Liên bang viện trợ được ký thành luật, chính thức thiết lập Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang tại Hoa Kỳ.
Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang
Hệ thống Xa lộ Quốc phòng và Liên
tiểu bang Quốc gia Dwight D. Eisenhower
Biển dấu Xa lộ Liên tiểu bang 24 và Xa lộ
Thương mại Liên tiểu bang 24 chuẩn
Thông tin về hệ thống
Tên của các xa lộ
Nguyên mẫu Interstate X (Ví dụ Interstate 5)
Viết tắt I-X (Ví dụ I-5)
Liên kết đến hệ thống
Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang
Một đoạn đường vùng quê
thuộc Xa lộ Liên
tiểu bang 5 nằm trong tiểu bang California có hai làn xe mỗi chiều, được phân cách bởi một
dãy đất cỏ rộng. Xe cộ lưu thông băng ngang qua xa lộ được thực hiện bởi những
đường vượt bên trên và bên dưới xa lộ.
Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang (tên tiếng Anh đầy đủ và chính thức là Dwight D. Eisenhower National System
of Interstate and Defense Highways, tạm dịch "Hệ thống Xa lộ Quốc
phòng và Liên tiểu bang Quốc gia Dwight D. Eisenhower") là một hệ thống đường cao tốc hợp thành một phần của Hệ thống
Quốc lộ Hoa Kỳ. Hệ thống xa lộ này
được đặt tên của tổng thống Dwight D. Eisenhower là người tiên phong thúc đẩy việc xây dựng nó để nối liền
209 trong số 237 thành phố có dân số
từ 50.000 người trở lên.
Công việc xây dựng hệ thống xa lộ này được
Đạo luật Liên bang Tài trợ Xa lộ năm 1956 cho phép thực hiện, và phần kế hoạch
ban đầu của hệ thống được hoàn thành 35 năm sau đó.
Khoảng một phần ba tổng số dặm đường được
lái trên toàn Hoa Kỳ là trên hệ thống xa lộ liên tiểu bang (số thống kê năm
2003).
Lịch sử
Kế hoạch
Trước đó Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang đã được các hãng sản xuất
xe hơi vận động hành lang và được tổng thống Dwight D. Eisenhower tiên phong cổ vũ.
Dwight David "Ike"
Eisenhower (phiên âm: Ai-xen-hao; 14
tháng 10 năm 1890 – 28 tháng 3 năm 1969) là một vị tướng 5-sao trong Lục quân Hoa Kỳ và là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 34 từ năm 1953 đến 1961.
Eisenhower bị ảnh hưởng bởi những trải nghiệm khi ông là một sĩ
quan lục quân trẻ cùng đoàn công xa Lục quân Hoa Kỳ băng
ngang nước Mỹ trên Xa lộ Lincoln vào năm 1919, đây là đường bộ đầu tiên chạy
băng ngang nước Mỹ.
Con dấu Bộ Lục quân Hoa Kỳ
Kế hoạch liên bang ban đầu nhằm xây dựng hệ thống xa lộ toàn
quốc đã khởi sự vào năm 1921 khi Văn phòng đặc trách công lộ yêu cầu Lục quân Hoa Kỳ cung
cấp một danh sách những con đường bộ mà lục quân cho rằng cần thiết cho quốc
phòng. Việc này giúp cho ra đời bản đồ Pershing. Thập niên sau đó, các xa lộ như "hệ
thống đường công viên New York" được xây dựng như một phần của những hệ
thống xa lộ tiểu bang và địa phương.
Khi lưu lượng xe hơi gia tăng, các nhà hoạch định nhận thấy một
nhu cầu xây dựng một hệ thống xa lộ liên kết quốc gia để tăng cường cho Hệ thống Quốc lộ số Hoa Kỳ sẵn có mà đa số không phải là đường cao tốc. Cuối thập niên 1930, kế hoạch
được mở rộng thành một hệ thống các siêu xa lộ mới.
Năm 1938, tổng thống Franklin D. Roosevelt trao cho Thomas MacDonald,
trưởng Văn phòng Công lộ, một bản đồ Hoa Kỳ vẽ tay có đánh dấu 8 hành lang siêu
xa lộ để ông nghiên cứu. Năm 1939, trưởng ban thông tin thuộc Văn
phòng đặc trách Công lộ là Herbert S. Fairbank viết một báo cáo có tựa đề là Đường thu phí và đường miễn phí, có
thể coi là "sự diễn tả chính thức đầu tiên về khái niệm mà sau này trở
thành hệ thống xa lộ liên tiểu bang.[6]
Eisenhower đánh giá cao hệ thống Autobahn của Đức như là một phần thiết yếu của một
hệ thống quốc phòng khi ông làm Tư lệnh tối cao các lực lượng đồng minh tại châu Âu trong Chiến tranh thế giới thứ hai.[7] Ông nhận thấy rằng hệ thống được đề nghị
cũng sẽ cung cấp những con đường vận chuyển trên bộ giúp triển khai và tiếp tế
quân đội trong trường hợp có tình trạng khẩn cấp hay bị ngoại xâm.
Bản đồ năm 1955: các quốc lộ Hoa Kỳ được dự
tính xây dựng xong vào năm 1965 trong kế hoạch phát triển Hệ thống Xa lộ Liên
tiểu bang
Việc phát hành tài liệu Vị trí
tổng thể Hệ thống Quốc gia các Xa lộ Liên tiểu bang vào năm 1955, được biết không chính thức là Yellow Book (có nghĩa Sách Vàng), đã phát họa ra hệ
thống mà sau này trở thành Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang. Người giúp sức lập ra kế hoạch này là Charles Erwin Wilson, khi
đó đang là lãnh đạo công ty General
Motors khi
tổng thống Eisenhower chọn ông làm Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ vào tháng 1 năm 1953.
General Motors Corporation (GM) (OTCBB: GMGMQ/Bản mẫu:Pinksheets) là một hãng sản xuất ô
tô Hoa Kỳ, đóng trụ sở ở Detroit, tiểu bang Michigan, Hoa Kỳ. Đây đã là hãng sản xuất
ô tô lớn thứ nhì thế giới, sau Toyota theo xếp hạng doanh số toàn cầu năm 2008
Xây dựng
Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang được cho phép thực hiện bởi Đạo
luật Liên bang Tài trợ Xa lộ năm 1956.
Ba tiểu bang tuyên bố mình là tiểu bang đầu tiên có xa lộ liên
tiểu bang. Missouri tuyên bố rằng ba hợp đồng đầu tiên của chương trình mới này
được ký tại Missouri vào ngày 2 tháng 8 năm 1956. Hợp đồng đầu tiên được ký là
để xây dựng Quốc lộ Hoa Kỳ 66. Ngày 13 tháng 8 năm 1956, Missouri trao hợp đồng
đầu tiên dựa trên Quỹ xây dựng xa lộ liên tiểu bang mới lập.
Kansas tuyên bố mình là tiểu bang đầu tiên khởi công làm mặt
đường sau khi đạo luật được ký. Công việc xây dựng sơ khởi được thực hiện trước
khi đạo luật được ký và việc làm mặt đường được bắt đầu vào ngày 26 tháng 9 năm
1956. Kansas coi phần Xa lộ Liên tiểu bang 70 là dự án đầu tiên được hoàn tất
dựa theo các điều luật từ Đạo luật Liên bang Tài trợ Xa lộ 1956.
Theo chuyên gia liên lạc thông tin, Richard Weingroff, Hệ thống
Xa lộ thu phí Pennsylvania cũng có
thể được xem là một trong các xa lộ liên tiểu bang đầu. Ngày 1 tháng 10 năm
1940, 162 dặm (261 km) xa lộ mà hiện nay được ghi tên là I-70 và I-76 (I
là chữ viết tắc của từ Interstate, có nghĩa là liên tiểu bang) thông xe giữa Irwin và Carlisle. Thịnh vượng chung Pennsylvania cho rằng xa lộ thu phí này giống như là
"ông" của các xa lộ thu phí khác.
Thịnh vượng chung Pennsylvania (tiếng Anh: Commonwealth of Pennsylvania; IPA: [pɛnsl̩veɪnjə] hoặc [pɛnsl̩veɪniə])
là một tiểu bang phía đông Hoa Kỳ. Là một trong Mười ba Thuộc địa thành lập nên nước Mỹ, nó được biết đến
như là Keystone State, phù
hợp với vị trí trung tâm giữa các thuộc địa nguyên thủy, hay là Quaker State.
Các mốc quan trọng trong việc xây dựng Hệ thống Xa lộ Liên tiểu
bang gồm có:
·
Ngày 17 tháng 10 năm 1974 – Nebraska trở thành tiểu bang đầu
tiên hoàn thành hết tất cả các xa lộ liên tiểu bang chính yếu của họ khi họ
khánh thành phần cuối cùng của Xa lộ Liên tiểu bang 80 đoạn đi qua tiểu bang mình.
·
Ngày 22 tháng 8 năm 1986 – Đoạn cuối cùng của Xa lộ Liên tiểu bang 80 chạy dài từ bờ tây sang bờ đông Hoa Kỳ (từ
thành phố San
Francisco đến Vùng đô thị New York) được khánh thành ở rìa phía
tây Salt Lake City. Đoạn xa lộ này kéo dài từ Đường
Redwood tới ngay phía tây Sân bay quốc tế Thành phố Salt
Lake.
·
Ngày 10 tháng 8 năm 1990 – Đoạn cuối của Xa lộ Liên tiểu bang 10 chạy dài từ bờ tây sang bờ đông Hoa Kỳ (từ Santa Monica, California đến Jacksonville, Florida) được khánh thành. Đoạn này gồm
có Đường hầm cao tốc Papago nằm dưới khu trung tâm thành phố Phoenix,
Arizona. Việc hoàn tất đoạn đường này bị trì trệ vì có sự phản đối của
công chúng chống xa lộ cao tốc khiến phải hủy bỏ phần đường được dự tính ban đầu
là xây trên cao.
·
Ngày 12 tháng 9 năm 1991 – Xa lộ Liên tiểu bang 90 trở thành xa lộ liên tiểu bang cuối cùng đi
từ bờ tây sang bờ đông Hoa Kỳ (từ Seattle đến Boston) được
hoàn thành bằng lễ khánh thành một đoạn đường cầu cạn đi vòng qua thành phố Wallace, Idaho. Đoạn
đường này bị trì trệ sau khi dân chúng tại đây bắt hủy bỏ kế hoạch xây dựng ban
đầu là sẽ phải san bằng phần lớn khu trung tâm thành phố Wallace. Dân chúng thực
hiện việc này bằng cách đưa phần lớn khu trung tâm thành phố vào Sổ bộ Địa danh Lịch sử Quốc gia
Hoa Kỳ; chặn lối vào khu vực thi công làm đường.
·
Ngày 14 tháng 10 năm 1992 – Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang nguyên
thủy được tuyên bố hoàn tất bằng lễ thông xe Xa lộ Liên tiểu bang 70 đi qua Glenwood Canyon. Đoạn
đường này được xem là một kỳ tích kỹ thuật với 12 dặm (19 km) đường gồm 40
cầu và vô số đường hầm, được xem là một trong những xa lộ nông thôn tốn kém nhất
tính theo từng dặm đường.
Ước tính chi phí ban đầu cho hệ thống xa lộ liên tiểu bang này
là $25 tỉ đô la Mỹ kéo dài trong thời gian 12 năm nhưng khi
kết thúc đã tiêu tốn $114 tỷ đô la Mỹ (điều chỉnh lạm phát thì tương đương $425
tỷ đô la của năm 2006) và
mất đến 35 năm.
Từ năm
1992 đến nay
Thêm nhiều đường nối và đường vành đai vẫn còn đang được xây
dựng, ví dụ như Xa lộ Liên tiểu bang 485 tại North
Carolina đang
được xây dựng kể từ thập niên 1980. Một ít đường chính không nằm
trong dự án ban đầu vẫn đang được xây dựng, ví dụ như Xa lộ Liên tiểu bang 22 tại Tennessee, Mississippi, và Alabama cũng như đoạn kéo dài của Xa lộ Liên tiểu bang 69 từ Indiana đến Texas. Các giới chức cũng đã đánh dấu một số hành lanh xa lộ không
thuộc hệ thống liên tiểu bang để đưa vào hệ thống trong tương lai qua việc xây
dựng mới hay nâng cấp các đường sẵn có thành tiêu chuẩn xa lộ liên tiểu
bang.
Vì dự án đường cao tốc Somerset bị hủy bỏ nên Xa lộ Liên tiểu bang 95 bị đứt đoạn tại tiểu bang New
Jersey. Dự án nút giao thông lập thể Xa lộ thu
phí Pennsylvania/Xa lộ Liên tiểu bang 95, được chính phủ liên bang cho
phép vào năm 2004, được dự trù sẽ nối liền hai đoạn riêng biệt của Xa lộ Liên
tiểu bang 95 để tạo thành một xa lộ liên tục, kết thúc phần cuối cùng của dự án
gốc. Công cuộc xây dựng đã khởi sự vào năm 2010.
Tiêu chuẩn
Xa lộ I-94 gần Coloma, Michigan là ví dụ về các tiêu
chuẩn của xa lộ liên tiểu bang gồm có các
dải rung an toàn (rumble safety strip) hai bên lề đường, mặt đường bê
tông với những đường sọc nhỏ song song, biển báo độ cao giới hạn bên dưới các
cầu vượt, biển báo tên cầu vượt nằm ở dải phân cách trung tâm, hệ thống trụ và
dây cáp chặn ngang dải phân cách trung tâm và biển chỉ dẫn lối ra tiếp theo nằm
bên lề phải
Hiệp hội
Quan chức Giao thông và Xa lộ Tiểu bang Mỹ (AASHTO: American
Association of State Highway and Transportation Officials) đã ấn
định ra một bộ tiêu chuẩn cho tất cả các xa lộ liên tiểu bang mới phải tuân thủ
trừ khi được phép của Cơ quan
Xa lộ Liên bang Hoa Kỳ miễn
cho. Tiêu chuẩn gần như tuyệt đối đó là bản chất có kiểm soát đối với các lối
ra vào xa lộ. Với một vài ngoại lệ, đèn giao thông chỉ hạn chế tại các điểm thu
phí giao thông hay các lối vào xa lộ (đèn giao thông ở các lối vào xa lộ chỉ
bật lên vào giờ cao điểm để giúp điều khiển lượng xe vào xa lộ, tránh tình
trạng quá tải giờ cao điểm.).
Tốc độ
giới hạn
Vì là đường cao tốc nên các
xa lộ liên tiểu bang thường có tốc độ giới hạn cao nhất so với các xa lộ khác
tại một nơi nhất định nào đó. Việc ấn định tốc độ giới hạn được từng tiểu bang
quyết định. Từ năm 1974 đến năm 1987, theo luật liên bang, giới hạn tốc độ tối
đa trên bất cứ xa lộ nào tại Hoa Kỳ là 55 dặm Anh một giờ (89 km/h).Hiện
tại, tốc độ giới hạn tại vùng nông thôn thường từ 65 đến 75 dặm Anh một giờ
(105 đến 121 km/h) mặc dù cũng có nhiều đoạn đường của Xa lộ Liên tiểu bang 10 và Xa lộ Liên tiểu bang 20 ở miền quê phía tây Texas cũng như những
đoạn đường của Xa lộ Liên tiểu bang 15 ở vùng nông thôn miền trung Utah có tốc độ
giới hạn là 80 mph (129 km/h). Nói chung, tốc độ giới hạn thấp hơn
được thiết lập tại các tiểu bang có đông dân số hơn ở miền đông bắc Hoa Kỳ trong
khi tốc độ giới hạn cao hơn được thiết lập tại các tiểu bang ít dân số hơn ở
miền tây và nam Hoa Kỳ. Ví dụ, tốc độ giới hạn tối đa là
75 mph (121 km/h) tại tiểu bang Maine, 65 mph (105 km/h) từ tiểu bang New
Hampshire đến
tiểu bang New
Jersey, và 50 mph (80 km/h) tại Đặc khu
Columbia. Tại một số khu vực, tốc độ giới hạn trên
các xa lộ liên tiểu bang có thể bị hạ thấp rất nhiều tại những nơi khá hiểm trở
mà chúng đi qua. Xa lộ Liên tiểu bang 90 có tốc độ giới hạn tối đa là 50 mph
(80 km/h) tại khu trung tâm thành phố Cleveland vì có hai đoạn cong gắt, có gắn biển tốc độ
là 35 mph (56 km/h) tại khu vực đông xe cộ, Xa lộ Liên tiểu bang 70 đi qua thành phố Wheeling, West Virginia có tốc độ giới hạn tối đa là 45 mph
(72 km/h) khi đi qua đường hầm Wheeling và phần lớn khu trung tâm thành phố
Wheeling, và Xa lộ Liên tiểu bang 68 có tốc độ giới hạn tối đa là 40 mph
(64 km/h) khi đi qua Cumberland, Maryland vì có rất nhiều chướng ngại trong đó có các
đoạn cong gắt và làn xe hẹp băng qua thành phố.
Sử dụng
cho các mục đích khác
Là một bộ phận của Hệ thống Quốc lộ Hoa Kỳ, các xa lộ liên tiểu bang giúp
cải thiện sự di chuyển cơ động các binh sĩ quân đội đi và đến các hải cảng, sân
bay, ga xe lửa và các căn cứ quân sự khác. Các xa lộ liên tiểu bang cũng kết
nối với các con lộ khác thuộc một phần của hệ thống xa lộ chiến lược, đây là
một hệ thống đường bộ được cho là rất quan trọng đối với Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.
Hệ thống cũng được dùng để giúp di tản dân cư ra khỏi vùng sắp
bị bão hay các trận thiên tai khác. Một trong các cách thức để gia tăng tối đa
lượng xe cộ trên một xa lộ là đổi chiều dòng lưu thông phía bên kia dải phân
cách để tất cả các làn xe đều trở thành những làn xe cùng đi về một chiều. Cách
thức này đã từng được sử dụng mấy lần trước đây để di tản dân cư đi lánh bão.
Sau khi bị công chúng phàn nàn vì sự di tản vô hiệu quả ở miền nam Louisiana trước khi trận bão Georges kéo đến vào
tháng 9 năm 1998, các giới chức chính phủ đã xem xét đến cách thức đổi chiều
dòng lưu thông để cải thiện thời gian di tản. Tại Savannah,
Georgia, và Charleston, South Carolina, năm
1999, các làn xe của Xa lộ Liên tiểu bang 16 và Xa lộ Liên tiểu bang 26 được dùng theo phương thức đổi chiều dòng
lưu thông khi dự đoán bão Floyd sắp kéo đến.
Năm 2004, việc đổi chiều dòng lưu thông cũng được thực hiện trước
cơn bão Charley tại khu vực thành phố Tampa,
Florida và trên
khu vực bờ vịnh trước khi bão Ivan ập đến; tuy nhiên, những lần di tản ở đó so với
những hoạt động di tản trước kia thì không khá hơn bao nhiêu. Các kỷ sư bắt đầu
áp dụng những bài học đã học bằng cách phân tích các hoạt động đổi chiều dòng
lưu thông trước đó bao gồm giới hạn các lối ra, loại bỏ lực lượng cảnh sát trên
xa lộ (để dòng lưu thông được liên tục thay vì người lái xe phải dừng lại chờ
hướng dẫn của cảnh sát xa lộ), và cải tiến việc phổ biến thông tin công cộng.
Kết quả là cuộc di tản New
Orleans, Louisiana vào năm
2005 trước bão
Katrina diễn ra
khá êm xuôi.
Có một giai thoại thành thị được phổ biến khá rộng rải cho rằng
cứ 5 dặm đường của Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang thì có một dặm được xây dựng
bằng phẳng và ngay thẳng để cho các phi cơ có thể sử dụng trong thời chiến. Tuy
nhiên, trái ngược với truyền thuyết dân gian vừa kể, các xa lộ liên tiểu bang
không phải được thiết kế để phục vụ như các đường băng.
Hệ thống mã số xa lộ
liên tiểu bang
Xa lộ Liên tiểu bang 78 và Quốc lộ
Hoa Kỳ 22 tại Quận Berks, Pennsylvania
Các xa lộ
chính yếu (mang 1 và 2 chữ số)
Kế hoạch mã số cho Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang đã được Hiệp hội
Quan chức Giao thông và Xa lộ Tiểu bang Mỹ phát triển vào năm 1957. Cách sắp xếp mã số
hiện nay của hiệp hội có nguồn gốc bắt đầu vào ngày 10 tháng 8 năm 1973.Bên
trong Hoa Kỳ Lục địa, các xa lộ liên tiểu bang ban
đầu – cũng còn được gọi là các xa lộ chính yếu hay các xa lộ liên tiểu
bang 2 chữ số – được đặt số nhỏ hơn 100.
Theo kế hoạch mã số, các xa lộ chạy theo hướng đông-tây được đặt
số chẵn và các xa lộ chạy theo hướng bắc-nam được đặt số lẻ. Mã số xa lộ lẻ gia
tăng từ tây sang đông, và mã số xa lộ chẵn gia tăng từ nam lên bắc (để trách
nhầm lẫn với các quốc lộ Hoa Kỳ có số tăng từ đông sang tây và từ bắc xuống
nam), mặc dù cũng có những trường hợp ngoại lệ cho cả hai nguyên tắc vừa nói
tại một số nơi. Các số chia hết cho 5 có chiều hướng trở thành các trục lộ then
chốt trong số các xa lộ liên tiểu bang chính yếu có chiều dài lớn. Các xa lộ liên tiểu bang chính yếu chạy
theo hướng bắc-nam có thứ tự mã số gia tăng lên từ I-5 (I là
chữ tắc của từ Interstate có nghĩa là liên
tiểu bang và số 5
là mã số của xa lộ) giữa Canada và México chạy dọc Tây Duyên hải Hoa Kỳ đến I-95 giữa
Canada và Miami chạy dọc theo Đông Duyên hải Hoa Kỳ. Các xa lộ liên tiểu bang
chính yếu chạy theo hướng tây-đông có thứ tự mã số gia tăng lên từ I-10 giữa Santa Monica, California và Jacksonville, Florida đến I-90 giữa Seattle,
Washington, và Boston, Massachusetts. Tuy
nhiên, không có Xa lộ Liên tiểu bang 50 hay Xa lộ Liên tiểu bang 60 vì những xa
lộ liên tiểu bang mang số như thế có khả năng đi qua các tiểu bang mà hiện tại
có các Quốc lộ Hoa Kỳ mang
cùng các số đó. Điều này không được cho phép trong sách chỉ dẫn quản lý xa lộ
của Hoa Kỳ. Các xa lộ liên tiểu bang mang 2-số tại tiểu
bang Hawaii cũng như các xa lộ liên tiểu bang trên
"giấy" của Alaska và Puerto
Rico được
đánh số một loạt liên tục theo thứ tự được cấp quỹ mà không theo quy định số
chẵn lẻ.
Một vài con số gồm 2-chữ số được dùng chung cho hai xa lộ nằm ở
hai đầu đối ngược nhau (đó là I-76, I-84, I-86, và I-88, mỗi con số vừa kể được dùng chung cho hai xa lộ ở đầu phía
đông và đầu phía tây gặp nhau ở một điểm nhất định nào đó). Một số trường hợp
như thế xảy ra vì có sự thay đổi trong hệ thống mã số theo chính sách mới được
áp dụng vào năm 1973. Trước kia, các con số có mẫu tự đi kèm được dùng cho đoạn
xa lộ phụ kéo dài nhưng đi lệch hướng của xa lộ chính yếu; Ví dụ, xa lộ I-84 Tây
trước đây là I-80N (N là viết tắc của từ North, có nghĩa là xa lộ đi về hướng
bắc) vì nó đi về hướng bắc từ I-80. Chính sách mới nói rằng, "Không có con số chia tách mới
nào (Ví dụ như I-35W và I-35E) sẽ
được sử dụng nữa." Chính sách mới cũng khuyến cáo nên loại bỏ các con số
chia tách hiện có sớm như có thể được; tuy nhiên, xa lộ I-35W và I-35E vẫn còn tồn tại trong Vùng đô thị Dallas–Fort
Worth của Texas. Tương tự I-35W và I-35E chạy qua thành phố Minneapolis và Saint Paul, Minnesota vẫn còn tồn tại.
Chính sách của Hiệp hội
Quan chức Giao thông và Xa lộ Tiểu bang Mỹ có cho phép mã số đôi (thậm chí đa mã số)
để tạo sự liên tục giữa một đoạn đường trùng nhau của hai (hay nhiều) xa lộ.. Ví
dụ, I-75 và I-85 có
chung một đoạn đường tại thành phố Atlanta; đoạn
đường 7,4 dặm (11,9 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ], được
gọi là "Downtown Connector" (đoạn nối khu trung tâm thành phố),
được ghi cả hai tên là I-75 và I-85. Mã số đôi hay đa mã số cũng được sử dụng
giữa xa lộ liên tiểu bang và Quốc lộ Hoa Kỳ miễn
sao chiều dài của đoạn trùng nhau chính đáng. Trong một số trường hợp ví dụ hiếm có, hai
xa lộ trùng nhau trên một đoạn đường nhưng được ghi biển chỉ dẫn là di chuyển
theo hai chiều ngược nhau; một trong những đoạn đường trùng nhau nhưng nghịch
chiều như đã nói là đoạn đường giữa Wytheville và Fort Chiswell, Virginia. Tại
đây I-81 đi
hướng bắc và I-77 đi
hướng nam.
Các xa lộ
liên tiểu bang phụ trợ (mang 3 chữ số)
Các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ là các xa lộ hình cung, xa lộ hình tròn,
hay xa lộ nhánh ngắn (spur), chủ yếu được dùng để phục vụ khu vực đô
thị. Những loại xa lộ liên tiểu bang như thế là các xa lộ có mã số gồm 3 chữ số
trong đó có 1 chữ số đầu duy nhất đi kèm với 2 chữ số của xa lộ liên tiểu bang
chính lân cận. Xa lộ nhánh ngắn là xa lộ tách ra từ xa lộ mẹ và không quay trở
lại; những xa lộ này có chữ số đầu tiên là số lẻ. Các xa lộ hình cung hay hình
tròn chạy tách ra và rồi quay trở lại các xa lộ liên tiểu bang chính và có chữ
số đầu tiên là số chẵn. Vì có rất nhiều xa lộ như thế nên số của những xa lộ
phụ trợ này có thể bị trùng nhau tại các tiểu bang khác nhau dọc theo cùng xa
lộ liên tiểu bang chính. Ví dụ I-405 là mã số của các xa lộ phụ trợ ở khu vực
các thành phố Los Angeles
của tiểu bang California, Portland
của tiểu bang Oregon và Seattle của tiểu bang Washington vì xa lộ chính là Xa lộ Liên tiểu bang 5 chạy ngang qua cả ba tiểu bang (2 chữ số
cuối cùng 05 là lấy từ I-5). Tuy nhiên cũng có một số xa lộ liên tiểu
bang không theo quy định hướng dẫn này.
Trong ví dụ hình ở trên, thành phố A (City A) có xa lộ
hình cung mang 1 chữ số đầu là chẵn. Thành phố B (City B) có một xa lộ
hình tròn mang chữ số đầu là chẵn và một xa lộ nhánh mang chữ số đầu là lẻ.
Thành phố C (City C) có một xa lộ hình cung mang chữ số đầu là chẵn và
một xa lộ nhánh mang chữ số đầu là lẻ. Vì cả ba thành phố A, B, và C đều nằm
trong cùng tiểu bang nên mỗi xa lộ đều mang số có 3 chữ số khác nhau. Các xa lộ
hình cung, hình tròn và xa lộ nhánh vừa kể đều có chung xa lộ mẹ là Xa lộ Liên tiểu bang 10 (I-10).
Mốc đếm
dặm đường và số lối ra
Trên các xa lộ liên tiểu bang mang 1 hay 2 chữ số, mốc đếm dặm
phần lớn luôn bắt đầu từ đường ranh giới phía nam của tiểu bang (đối với các xa
lộ liên tiểu bang chạy theo hướng bắc-nam) hoặc từ đường ranh giới phía tây của
tiểu bang (đối với các xa lộ liên tiểu bang chạy theo hướng đông-tây). Lưu ý
rằng mỗi tiểu bang có mốc điếm dặm riêng cho đoạn đường xa lộ đi qua địa phận
của mình và các mốc đếm dặm này được cắm cứ mỗi dặm đường. Nếu một xa lộ liên tiểu bang bắt đầu
từ bên trong một tiểu bang thì số dặm được đếm từ nơi xa lộ bắt đầu ở phía nam
hay phía tây. Có những ngoại lệ vẫn còn tồn tại đối với các xa lộ liên tiểu
bang sử dụng một đoạn đường từng được xây dựng trước khi có bản hướng dẫn Tiêu chuẩn xa lộ liên tiểu
bang được
hợp thức hóa.
Các xa lộ 3 chữ số và có chữ số đầu chẵn mà hợp thành hình cung
đi tránh một thành phố thì có mốc đếm dặm, theo chiều kim đồng hồ, bắt đầu ở
phía tây của một xa lộ liên tiểu bang đi cắt qua nó và gần một điểm cực nam.
Số của lối ra được đánh theo trình tự liên tục và thường trùng
với số của mốc đếm dặm gần nhất. Ví dụ, EXIT 5 (lối ra số 5) chính là lối ra ở
vị trí dặm số 5 tính từ ranh giới cận tây hay cận nam nhất mà xa lộ chạy trong
một tiểu bang nào đó. Nếu như trong một đoạn đường ngắn hơn 1
dặm, thường là trong một thành phố lớn, có nhiều lối ra thì các mẫu tự được sử
dụng đi sau các số lối ra. Ví dụ, tại đoạn đường nằm gần mốc dặm thứ 100 có đến
3 lối ra thì lối ra thứ nhất mang số EXIT 100A, lối ra thứ hai mang số EXIT
100B, và tiếp theo là EXIT 100C.
Các xa lộ
thương mại
Hiệp hội
Quan chức Giao thông và Xa lộ Tiểu bang Mỹ định nghĩa một nhóm xa lộ đặc biệt, khác
biệt các loại xa lộ liên tiểu bang chính và phụ trợ. Các xa lộ này không phải
tuân theo tiêu chuẩn xây dựng của các xa lộ liên tiểu bang nhưng là các xa lộ
có thể được xem tương tự và được chấp nhận bởi hiệp hội. Chính sách chung về
đặt số xa lộ được áp dụng cho cả hai loại Quốc lộ Hoa Kỳ mang số
và các xa lộ liên tiểu bang; tuy nhiên, các quy định cho xa lộ thương mại đôi khi
được sử dụng cho xa lộ liên tiểu bang. Các xa lộ được gọi là Business Loop và Business
Spur chủ yếu
đi qua phạm vi giới hạn của một thành phố và xuyên qua khu trung tâm thương mai
của một thành phố. Xa lộ thương mại thường
được dùng khi xa lộ chính quy bị đổi hướng đi quanh để tránh thành phố.
Alaska,
Hawaii, và Puerto Rico
Bản đồ các xa lộ tại Puerto Rico được tài trợ
từ chương trình xa lộ liên tiểu bang nhưng không có gắn biển chỉ dẫn như xa lộ
liên tiểu bang
Hệ thống xa lộ liên tiểu bang cũng được mở rộng đến tiểu bang Alaska, tiểu
bang Hawaii, và
thịnh vượng chung Puerto
Rico mặc dù
chúng không có đường kết nối trực tiếp vào đất liền với các tiểu bang khác. Các
xa lộ liên tiểu bang tại Hawaii, tất cả đều nằm trên đảo đông dân Oahu, mang chữ cái đầu là H (Ví dụ, H-1), kết nối các căn cứ quân sự
cũng như một vài cộng đồng quanh đảo. Cả Alaska và Puerto
Rico có các
công lộ nhận tiền tài trợ từ chương trình xa lộ liên tiểu bang mặc dù các xa lộ
này được gắn biển chỉ dẫn là xa lộ địa phương, không phải biển chỉ dẫn cho xa
lộ liên tiểu bang chuẩn. Các xa lộ này không được thiết kế và cũng không được
xây theo tiêu chuẩn chính thức của xa lộ liên tiểu bang.
Biển dấu
xa lộ liên tiểu bang
Các biển dấu xa lộ liên tiểu bang theo chuẩn
Xa lộ liên tiểu bang được biểu thị bằng một con số đặt trên một
con dấu hình mộc màu đỏ, trắng và xanh nước biển được bảo chứng thương hiệu. Trong
mẫu thiết kế ban đầu, tên tiểu bang được đặt phía trên của con số xa lộ nhưng
tại nhiều tiểu bang phần này được bỏ trống. Con dấu thường có chiều cao 36 inch
(91 cm) và rộng 36 inch (91 cm) đối với các xa lộ liên tiểu bang có 2
chữ số hay 45 inch (110 cm) đối với xa lộ liên tiểu bang có 3 chữ số.
Các xa lộ
thương mại liên tiểu bang và xa
lộ nhánh ngắn sử dụng biển dấu đặc biệt. Trên biển dấu của các xa lộ này, màu
đỏ và xanh nước biển bị thay thế bằng màu xanh lá, từ "BUSINESS" (thương
mại) xuất hiện trên biển dấu thay cho từ "INTERSTATE" (liên
tiểu bang), và đi cùng với từ "SPUR" (xa lộ nhánh) hay
"LOOP" (xa lộ vòng cung), thường được thấy phía trên của con
số. Biển dấu màu xanh lá được dùng để đánh dấu
một xa lộ quan trọng đi xuyên qua khu trung tâm thương mại, giao cắt xa lộ liên
tiểu bang đồng nhiệm tại một nhánh (spur) hay tại cả hai điểm vòng cung (loop)
của xa lộ thương mại. Xa lộ thường chạy băng qua thông lộ của khu vực trung tâm
thành phố hay khu vực thương mại chính khác. Một thành phố có thể có hơn một xa lộ
thương mại liên tiểu bang, tùy thuộc vào con số xa lộ liên tiểu bang
đi qua thành phố và con số các khu thương mại nổi bật ở đó.
Một số mẫu đề nghị cho thiết kế biển dấu xa
lộ liên tiểu bang được Bộ đặc trách Xa lộ Texas đệ trình
Theo thời gian, mẫu thiết kế biển dấu xa lộ liên tiểu bang có nhiều
thay đổi. Năm 1957, biển dấu xa lộ liên tiểu bang do nhân viên Bộ đặc trách xa
lộ Texas, Richard Oliver, thiết kế được trình làng. Đây là biển dấu thắng giải
cuộc thi chọn mẫu thiết kế có sự tham dự của khoảng 100 mẫu thiết kế[40]. Vào
lúc đó, màu của biển dấu là màu xanh hải quân đậm và chỉ rộng 17 inch
(43 cm).[41] Biển dấu này sau đó được sửa đổi và chuẩn
hóa vào năm 1961,[42] 1971,[43] và 1978[44].
Thống kê
Lượng xe cộ
·
Lượng xe nhiều nhất:
390.000 xe mỗi ngày: I-405 tại Los
Angeles, California (ước
tính năm 2006 [45]).
Độ cao
·
Cao nhất: 11.158 foot (3.401 m): I-70 tại Đường hầm Eisenhower ở Đường phân thủy trên Rặng Thạch Sơn thuộc
tiểu bang Colorado.[46]
Chiều dài
·
Dài nhất: 3.020,54 dặm
(4.861,09 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ]: I-90 từ Seattle,
Washington đến Boston,
Massachusetts.[47][48]
·
Dài nhất (theo hướng bắc–nam): 1.920 mi
(3.090 km): I-95 từ biên
giới Canada đến Miami,
Florida, không tính chỗ gián đoạn tại New
Jersey sẽ được
hoàn thành vào năm 2017.[47]
·
Đoạn dài nhất giữa ranh giới tiểu bang: 879 mi
(1.415 km): I-10 tại Texas từ ranh
giới tiểu bang New
Mexico nằm gần
thành phố El Paso đến ranh giới tiểu bang Louisiana gần thành phố Orange.[49]
·
Đoạn đường trùng dài nhất:
278,4 mi (448,0 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ]: I-80 và I-90 trùng
nhau từ Gary, Indiana đến Elyria,
Ohio.[50]
·
Đoạn đường ngắn
nhất giữa ranh giới tiểu
bang: 453 ft (138 m): I-95 (Capital
Beltway) trên cầu Woodrow Wilson bắt ngang sông
Potomac là nơi
nó băng ngang mũi cực nam của Washington,
D.C. giữa đường
ranh với tiểu bang Maryland và Virginia.[48]
·
Ngắn nhất (xa lộ 2-chữ số): 17,62 mi
(28,36 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ]: I-97 từ Annapolis đến Baltimore thuộc Maryland.[48]
Các tiểu bang
·
Một xa lộ liên tiểu bang phục vụ nhiều tiểu
bang nhất: 15 tiểu bang cộng Đặc khu
Columbia: I-95 chạy
qua Florida, Georgia, South
Carolina, North
Carolina, Virginia, Đặc khu
Columbia, Maryland, Delaware, Pennsylvania, New
Jersey, tiểu bang New York, Connecticut, Rhode
Island, Massachusetts, New
Hampshire, và Maine.[47]
·
Nhiều xa lộ liên tiểu bang nhất nằm trong một
tiểu bang: 29 xa lộ liên tiểu bang nằm trong New York, tổng số
1.674,73 mi (2.695,22 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ].[47]
·
Có nhiều dặm xa lộ liên tiểu bang nhất
trong một tiểu bang: tiểu bang Texas có tổng cộng 3.233,45 mi
(5.203,73 km)[Chuyển đổi: Số không hợp lệ] trong 17 xa lộ liên tiểu bang.[47]
No comments:
Post a Comment