Cách nay đúng 73 năm, Mỹ phá tan hệ thống chỉ huy việc phòng
thủ Okinawa của Nhật.
Ngày 23
tháng 06, 1945
·
1945 – Chiến tranh thế giới thứ hai: Hệ thống
chỉ huy lực lượng phòng thủ của Nhật Bản trong trận
Okinawa hoàn toàn bị tiêu diệt.
Trận Okinawa
Thời gian 1 tháng 4 năm 1945 – 23 tháng 6 năm
1945
Tham chiến
Chỉ huy
Lực lượng
450.000
quân Mỹ 86.000
quân chính quy
98.000
quân Liên Hiệp Anh 20.000
dân quân
(bao
gồm cả hải quân và các lực lượng hỗ trợ) Okinawa
bổ sung Hải quân và không quân phối hợp
Tổn thất
20.195
lính chết (bao gồm 12.520 chết tại trận, 77.166
lính chết
bị
bệnh) 20.000
lính đầu hàng sau khi chiến tranh kết thúc
55.162
người bị thương 16
chiến hạm bị chìm
386
chiến hạm bị hư hại 27
xe tăng
768
máy bay
225
xe tăng
Khoảng
42.000~150.000 dân thường bị chết
Trận Okinawa (tiếng Anh: Battle
of Okinawa, tiếng Nhật: 沖縄戦, Okinawa-sen), hay còn gọi là chiến dịch Iceberg (chiến
dịch Băng Sơn) là trận đánh thuộc mặt trận
Thái Bình Dương trong Chiến
tranh thế giới thứ hai giữa quân Đồng Minh (chủ
lực là Mỹ) và đế quốc Nhật Bản tại đảo Okinawa thuộc quần đảo Ryukyu (Lưu Cầu).
Vị trí tỉnh Okinawa trên bản đồ
Nhật Bản.
Đây cũng là cuộc đổ bộ quân sự lớn nhất tại
mặt trận Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trận đánh kéo dài trong 82 ngày, từ tháng 3
đến tháng 6 1945 với kết quả quân Mỹ chiếm được Okinawa. Đây cũng là
trận đánh có số thương vong cao nhất trong Chiến
tranh Thái Bình Dương: phía
Nhật tổn thất toàn bộ 106.000 quân trên đảo (trong đó tử trận hơn 77.000 quân),
trong khi quân Đồng Minh (chủ
yếu là lính Mỹ) thương vong hơn 75.000 người, trong đó hơn 20.000 người chết
(chưa kể 26.000 lính khác bị ốm hoặc chấn thương tâm lý). Ngoài ra còn một số
lượng lớn dân thường trên đảo lên đến hàng nghìn người chết do bom đạn, bệnh tật và tự sát.
Vị
trí Okinawa và hoàn cảnh trận đánh
Quần đảo Ryukyu (Lưu Cầu) nằm về phía
nam đảo
Kyushu (Cửu Châu), một trong bốn đảo lớn nhất của Nhật
Bản. Okinawa là hòn đảo lớn nhất trong quần đảo Ryukyu, dài gần
100 km nhưng chỉ rộng từ 2 đến 4 km, diện tích 2.255 km2.
Đảo Okinawa rất lý tưởng cho việc thành lập sân bay. Nước
xung quanh cũng rất sâu, thuận lợi để xây dựng các quân cảng. Khí hậu cận nhiệt đới, được
điều hòa bởi 2 dòng hải lưu lớn Kuro Shivo và Ogasa Wara. Độ ẩm cao
quanh năm, mưa nhiều và thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão nhiệt đới vào mùa hè.
Vị trí Okinawa
Okinawa có một vị trí chiến lược quan trọng. Nó nằm trên ngã tư
quốc tế ở Đông Á,
giữa Trung Quốc, Đài
Loan và Nhật
Bản. Năm 1875, Minh Trị Thiên hoàng đã gửi đến đây một lực
lượng chiếm đóng thường trực và 4 năm sau đảo chính thức trở thành một phần
lãnh thổ Nhật Bản.
Hình Thiên hoàng Minh Trị trong sách Tenno
Yondai No Shozo (天皇四代の肖像, Thiên hoàng Tứ đại chi Tiêu tượng), xuất bản bởi Nhà
xuất bản Mainichi (Mainichi Shinbun Sha, 毎日新聞社, Mỗi Nhật Tân văn xã).
Trên nguyên tắc người dân trên đảo bình đẳng về quyền lợi và
nghĩa vụ như người Nhật ở chính quốc nhưng người Nhật vẫn xem
họ như dân thuộc địa. Một điều đặc biệt là đa số dân trên đảo
theo đạo thờ cúng ông bà, rất ít người theo Thần giáo như
Nhật Bản.
Ngày 19
tháng 2 1945, lính thủy đánh bộ Mỹ bắt đầu cuộc đổ bộ lên
đảo Iwo Jima. Trận
Iwo Jima kéo dài trong hơn 1 tháng đã kết thúc với thắng lợi thuộc
về người Mỹ. Tuy nhiên, Mỹ đã phải trả một giá đắt với con số thương vong của
lính Mỹ tại Iwo Jima là hơn 20.000 người. Với thắng lợi trên, người Mỹ đã tiến
sát đến hàng rào phòng thủ cuối cùng của Nhật Bản và mục tiêu tiếp theo của họ
là Okinawa. Chiếm được Okinawa, họ sẽ có thêm một căn cứ hải
quân và đặc biệt là không
quân lợi hại phục vụ cho cuộc đổ bộ lên quần đảo Nhật Bản để
kết thúc chiến tranh.
Các
lực lượng tham gia trận đánh
Lục quân
Nhật Bản
Sĩ quan chỉ huy của quân đoàn 32 Nhật Bản tại
Okinawa, tháng 2 năm 1945
Bài quá dài, phải cắt bớt
Chỉ huy trưởng lực lượng phòng thủ trên đảo là trung tướng Mitsuru
Ushijima, tham mưu trưởng là
trung tướng Cho Isamu và
trưởng phòng tác chiến là đại tá Hiromichi Yahara. Chỉ
huy các lực lượng phía bắc đảo là đại tá Takehido Udo. Các
lực lượng lính hải quân Nhật còn lại do chuẩn đô đốc Minoru
Ota chỉ huy.
Ushijima Mitsuru (牛島満 Ushijima Mitsuru?, Ngưu Đảo Mãn) (31 tháng 7 năm 1887 – 22 tháng 6 năm 1945) là một vị tướng của Lục quân Đế quốc Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Ông nổi tiếng qua việc
chỉ huy quân Nhật phòng thủ tại Okinawa chống lại cuộc đổ bộ của quân Mỹ và đã tự
sát sau thất bại của quân Nhật trong trận này.
Ōta Minoru (大田 実 Đại Điền Thực?) (1891–1945) là
một Phó đô đốc Hải quân Đế quốc Nhật Bản trong Thế chiến thứ hai. Ông là người chỉ huy các lực lượng hải quân
Nhật phòng thủ bán đảo Oroku trong Trận Okinawa và đã mổ bụng tự sát khi bán đảo này thất
thủ về tay quân Mỹ.
Tướng Ushijima cho rằng quân Mỹ sẽ đổ bộ lên bờ biển phía tây
ở bãi biển Hagushi. Tuy
nhiên, ông chủ trương không đánh quân Mỹ ngay tại bờ biển mà tập trung quân ở
phía nam đảo, quanh thành phố Naha, thủ
phủ của đảo và các vùng phụ cận. Chế ngự giữa thành phố Naha và thành phố Shuri là dãy núi Shuri. Đây
chính là phòng tuyến chính của quân Nhật. Những hang động, hào sâu và địa đạo
nối liền các ổ kháng cự. Hai sư đoàn 24 và 62 được giao nhiệm vụ giữ phòng
tuyến này. Lữ đoàn hỗn hợp số 44 đóng ở cực Nam đảo cùng với một lực lượng
tương đương một sư đoàn. Ở phía bắc đảo chỉ có hai tiểu đoàn trấn giữ. Đến tháng 3 năm 1945, mọi
sự bố phòng đã được chuẩn bị xong, trong tay tướng Ushijima có hơn 100.000 lính
chuẩn bị sẵn sàng chờ đón cuộc đổ bộ của người Mỹ.
Mỹ
Bản đồ về hoạt động quân Mỹ trong trận đánh
Lực lượng lục quân Mỹ tham gia chiến đấu là Tập đoàn quân số 10 do Trung
tướng Simon Bolivar Buckner chỉ
huy. Tập đoàn quân này gồm 2 quân
đoàn: Quân đoàn đổ bộ III của Thiếu tướng Roy Geiger gồm
2 sư đoàn lính thuỷ đánh bộ 1 và 6, quân đoàn XXIV
của Thiếu tướng John R. Hodge gồm
2 sư đoàn bộ binh 7 và 96. Sư đoàn 2 lính thuỷ đánh bộ là lực lượng dự phòng.
Ngoài ra còn có sư đoàn bộ binh 27 làm nhiệm vụ đồn trú sau này và sư đoàn bộ
binh 77. Tổng cộng Tập đoàn quân có tổng cộng 102.000 lục quân, 88.000 lính
thuỷ đánh bộ và 18.000 lính hải quân.
Đúng như dự tính của tướng Ushijima, kế hoạch của người Mỹ là sẽ
đổ bộ lên bãi biển Hagushi nằm về phía tây Okinawa và do quân đoàn XXIV và quân
đoàn đổ bộ 3 thực hiện. Sư đoàn lính thủy đánh bộ số 2 sẽ thực hiện một cuộc
tấn công nghi binh tại bãi biển Minatoga ở
bờ biển phía đông nam để làm bối rối lực lượng phòng thủ về ý định tấn công
chính của người Mỹ.
Hải quân
Mỹ
Tổng lực lượng hạm đội Đồng
Minh tại Okinawa là 1,600 tàu bao gồm 40 hàng
không mẫu hạm, 18 thiết giáp hạm, 32 tuần dương hạm và 200 khu trục hạm. Lực lượng hải quân phải nhận nhiệm vụ bắn
phá dọn bãi cho cuộc đổ bộ đồng thời phải vận chuyển 183.000 quân đổ bộ và
747.000 tấn quân nhu, quân cụ, khí tài. Để vận chuyển hết số lượng người và vật
chất đó, Đồng Minh đã sử dụng 430 tàu vận tải cất
hàng ở nhiều nơi khắp Thái Bình Dương từ Seattle (Mỹ)
hoặc từ đảo Leyte(Philippines).
Hầu hết các lực lượng không quân Mỹ tham gia trận đánh gồm máy bay tiêm kích, máy bay ném bom bổ nhào và máy bay cường kích đều xuất phát từ các hàng
không mẫu hạm ngoài khơi. Để chống lại hạm đội Mỹ, người Nhật đã phải sử dụng
chiến thuật Thần Phong (Kamikaze)
vốn đã bắt đầu từ trận hải chiến vịnh Leyte nhưng
đến trận Okinawa thì đã trở thành một phần của kế hoạch phòng thủ.
Đảo Leyte tại Philippines
Từ khi quân Mỹ bắt đầu đổ bộ từ ngày Lễ Phục sinh 1 tháng
4 cho đến ngày 25
tháng 5, 7 cuộc tấn công Kamikaze bao gồm 1,500 máy bay đã được thực
hiện gây rất nhiều tổn thất cho lực lượng hải quân Mỹ và Đồng Minh.
Khối Thịnh vượng chung Anh
Bài quá dài, phải cắt bớt
Diễn
biến
Chuẩn bị
đổ bộ
Bài quá dài, phải cắt bớt
Những
cuộc hành quân đầu tiên
Quân Mỹ đổ bộ lên quần đảo Kerama
Những người Mỹ đầu tiên đổ bộ lên bờ là sư đoàn bộ binh 77. Nơi
đổ bộ của họ là quần đảo Kerama (Kerama Retto), 15 dặm
(24 km) phía tây Okinawa vào ngày 26
tháng 3 năm 1945.
Kerama được tuyên bố an toàn vào năm ngày sau. Trong cuộc hành quân sơ khởi
này, sư đoàn 77 có 31 người chết và 81 người bị thương trong khi số lính Nhật
chết là 530 người và 121 người bị bắt. Thành công của cuộc hành quân này giúp
cho hạm đội Đồng Minh có thêm một vị trí thả neo chắc chắn và loại trừ mối nguy
hiểm từ các thuyền cảm tử của người Nhật. 1.200 dân thường chết trong cuộc tấn
công và 150 người khác tự sát. Những
người lính Nhật còn sống sót tiếp tục trụ lại tại Tokashiki cho
đến ngày chiến tranh kết thúc.
Ngày 31
tháng 3, lính thủy đánh bộ thuộc tiểu đoàn trinh sát đã đổ bộ lên bờ mà
không gặp phải bất cứ sự kháng cự nào tại Keise Shima, 4 hòn
đảo nhỏ cách 8 dặm (13 km) phía tây thủ phủ Okinawa là Naha.
Pháo 155 mm Long Toms đã
được đưa lên các đảo này để yểm trợ cho cuộc tấn công Okinawa.
Cuộc đổ
bộ an toàn
Lính thủy đánh bộ Mỹ đổ bộ lên bờ biển
Okinawa
Ngày đổ bộ tại Okinawa là ngày 1 tháng
4, trùng với ngày lễ Phục sinh và ngày Cá tháng tư trong năm 1945 và
tên chính thức của ngày này là Ngày L. Lực lượng Mỹ tham gia đổ bộ
là quân đoàn XXIV và quân đoàn đổ bộ III và địa
điểm là bãi biển Hagushi.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Cuộc hành
quân Ten-go
Cuộc hành quân Ten-go (Ten-gō sakusen) là trận
đánh cuối cùng của Hải quân Đế quốc Nhật Bản trong
cuộc chiến. Sau thất bại ở Philippines, hải
quân Nhật đã hoàn toàn kiệt quệ và hậu quả là khi quân Mỹ đổ bộ lên Iwo
Jima, không một chiến hạm nào của hải quân Nhật được phái đến yểm
trợ. Nhưng giờ đây khi đến lượt Okinawa bị tấn công thì giới lãnh đạo hải quân
Nhật đã cho hạm đội xuất kích để thực hiện một cuộc hành quân được xem là tự
sát khi so sánh tương quan lực lượng giữa hạm đội Nhật và hạm đội Đồng
Minh. Thật ra chuyến đi này là một nhiệm vụ nhử địch. Theo kế hoạch,
khi các hàng không mẫu hạm Đồng minh đang bận đối phó với hạm đội Nhật thì từ
phi trường Kanoya, nằm ở cực nam Kyushu sẽ
cho xuất kích hàng trăm máy bay Thần
phong tấn công Okinawa.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Chiến
trận tại phía nam đảo
Lính thủy đánh bộ Mỹ hành quân qua một ngôi
làng nhỏ đổ nát với xác lính Nhật trên đường
Sau 1 tuần hành quân chiếm đóng các vị trí xung yếu mà chưa gặp
được đối phương, hai sư đoàn bộ binh 7
và 96 của Mỹ được lệnh tiến xuống phía nam đến chân dãy núi Shuri. Nơi
đây, đảo rộng đến 6 km, có nhiều dãy núi đá vôi đầy
hang động, hẻm sâu và hẹp. Các lực lượng quân Nhật phòng thủ tại đây đang đón
chờ cuộc tấn công của người Mỹ. Kế hoạch phòng thủ của người Nhật là sử dụng sư
đoàn số 62 giữ phòng tuyến chính, trong khi sư đoàn 24 làm lực lượng dự phòng
nếu quân Mỹ đổ bộ về phía nam. Sư đoàn 62 đã chọn được những vị trí chiến đấu
vô cùng thuận lợi với lữ đoàn 63
ở cánh phải và lữ đoàn 64 ở cánh trái.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Trong lúc giao tranh ác liệt đang bắt đầu tại phòng tuyến Shuri,
Bộ tư lệnh tối cao Nhật quyết định mở cuộc tấn công mới vào hạm đội Đồng minh
ngoài khơi Okinawa. 7 giờ 30 phút sáng ngày 13
tháng 4 khi các loa phóng thanh của quân đội Mỹ đồng loạt báo
tin tổng thống Franklin D. Roosevelt đã từ trần chiều hôm qua
thì cũng là lúc 185 máy bay Thần Phong, được 150 chiến đấu cơ Zero và 45 máy bay phóng ngư lôi yểm
trợ tấn công hải quân Mỹ ngoài khơi Okinawa. Đây cũng là lần đầu tiên bom bay
cảm tử OKA của Nhật xuất trận. Một
bom bay đánh trúng khu trục hạm Mannert L. Abele làm
chiếc này bị nổ tung, cắt làm hai và chìm. Các Kamikaze còn đánh chìm 1
tàu LST, làm hư hại nặng 1 thiết giáp hạm, 3 khu trục hạm và 8 hạm tàu khác. Tối hôm ấy, loa
phát thanh Nhật đã kêu gọi:
"Quân đội Thiên hoàng chia buồn cùng quân Mỹ về cái chết
của Tổng thống Roosevelt. Cái chết của ông ấy mở màn tấn thảm kịch của Mỹ và
tấn thảm kịch ấy xảy ra ở đây, ngay đối với bản thân các người. Lực lượng đặc
biệt của Nhật Bản sẽ liên tục đánh chìm tàu bè của các người. Các người sẽ làm
bạn với cây cỏ của đảo này".
Chiến sự phía bắc Okinawa
Lính Mỹ đổ bộ lên Ie Shima
Trong khi ở phía nam quân Mỹ dần bị sa lầy thì ở phía bắc họ lại
tiến lên dễ dàng. Sư đoàn lính thủy đánh bộ 6 tiến đến eo đất Ishikawa, một
khu vực rừng núi với lực lượng phòng thủ của Nhật chỉ có hai tiểu đoàn đóng tại đỉnh núi Yae-Take cao
400m trên bán đảo Motobu. Địa
hình rừng núi hiểm trở đã khiến cho việc sử dụng xe thiết giáp là
không khả thi. Lính thủy đánh bộ Mỹ bắt đầu tấn công vào ngày 14
tháng 4 và trận đánh tại đây đã kéo dài 4 ngày cho đến khi lính
thủy đánh bộ Mỹ chiếm được bán đảo ngày 18
tháng 4. Quân Mỹ đã đếm được xác 700 lính Nhật, trong khi số lính Nhật
còn lại chạy về phía nam hoặc tiếp tục lẩn trốn trong rừng núi thực hiện chiến
tranh du kích. Nhiều cư dân Okinawa do ảnh hưởng của bộ máy tuyên truyền Nhật
Bản cũng đã tham gia chiến đấu cùng lính Nhật và phá hoại các cơ sở của quân
Mỹ. Cuối cùng, sư đoàn bộ binh 27 Mỹ đã đến thay sư đoàn lính thủy đánh bộ 6
tiếp tục chiến đấu ở bắc đảo ngày 4 tháng
5. Tổng cộng, sư đoàn 6 lính thủy đánh bộ thương vong 1.837
người. Sư đoàn 27 tiếp tục tiêu diệt các ổ kháng cự của quân Nhật trong tháng 5
và đầu tháng 6 trước khi tuyên bố khu vực này an toàn vào ngày 4 tháng
8.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Quân Mỹ
đánh chiếm phòng tuyến Shuri
Sau hai tuần giao tranh, quân đoàn 32 Nhật thiệt hại 7.000 người
nhưng phòng tuyến dãy đồi Shuri vẫn được giữ vững. Từ ngày 14
tháng 4 người Mỹ đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc tấn công vào phòng
tuyến Shuri, nơi có 65.000 quân Nhật đang trú phòng. Sư đoàn 62 Nhật giữ việc
phòng thủ trên toàn phòng tuyến, lữ đoàn 64 đào hào quanh khu vực trung tâm và
phía tây còn lữ đoàn 63 đồn trú ở phía đông, chủ yếu quanh Urasoe-Mura và Tanabaru. Trung tướng John Hodge, tư
lệnh quân
đoàn XXIV dự đoán cuộc chiến sẽ ác liệt và quân Mỹ phải tiến
từng bước một.
Sư đoàn 27 thực hiện cuộc tấn công sơ bộ vào đêm ngày 18
tháng 4, bí mật xây một chiếc cầu băng ngang vịnh Machinato nối
liên Uchitomari và Machinato tại
bờ biển phía tây. Cuộc tấn công chính thức bắt đầu lúc 06.40 ngày 19
tháng 4 (tài liệu khác ghi là 5:40 ngày 20 tháng 4) bằng hỏa lực
từ hải pháo từ các chiến hạm Mỹ và 27 tiểu đoàn pháo binh. Ngoài ra người Mỹ
còn sử dụng cả không
quân yểm trợ. Trong cuộc bắn pháo chuẩn bị này, quân Mỹ đã bắn
tổng cộng 19.000 đạn trái phá. Sau đó, sư đoàn 7 tấn công ở mặt đông, sư đoàn
96 ở phần giữa và sư đoàn 27 tấn công vùng núi yên ngựa ở phía tây phòng tuyến
Nhật.
Mặc dù bị pháo kích mãnh liệt nhưng quân Nhật vẫn không thiệt
hại bao nhiêu và ra sức chống cự quyết liệt. Sư đoàn 7 nhắm thẳng mục tiêu là
đỉnh Skyline án ngữ phía đông phòng tuyến nhưng tiến lên không được bao nhiêu.
Sư đoàn 96 cũng không khá hơn trong cuộc tấn công vào giữa 2 đỉnh núi Tombstone
và Nishibaru. Sư đoàn 27 đạt được một số thành công tại Urasoe-Mura nhưng thất
bại trong cuộc tấn công lên đỉnh Kakazu khiến cho tiểu đoàn tăng 93 mất
22 xe tăng. Suốt bốn ngày chiến đấu ác liệt, quân Mỹ
không tiến được bao nhiêu, nơi sâu nhất chỉ 900 m. Tổng cộng quân đoàn XXIV tổn
thất 720 người.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Cuộc phản công của người Nhật
Sau một tháng chiến đấu, ngày 1 tháng
5, một cuộc họp quan trọng của quân Nhật tại Okinawa được triệu
tập trong hang động dưới chân lâu đài
Shuri. Trong cuộc họp có mặt tư lệnh Mitsuru
Ushijima, Tham mưu trưởng là thiếu
tá Isamu Cho,
trưởng phòng tác chiến đại tá Hiromichi Yahara và
các đơn vị trưởng từ cấp lữ đoàn trở
lên. Trong buổi họp này đã diễn ra cuộc tranh cãi gay gắt. Tướng tư lệnh
Ushijima quyết giữ vững lập trường không tổ chức phản công quyết tử và kéo dài
cuộc kháng cự. Ý kiến này của ông đã được đại tá Yahara ủng hộ. Tuy nhiên tướng
Cho và một số chỉ huy sư đoàn, lữ đoàn hiếu chiến khác lại nhất quyết đòi mở
một cuộc phản công. Cuối cùng hai bên đi đến một thỏa hiệp là sẽ tổng tiến công
nhưng phải đợi 2 ngày nữa mới có thời gian lập kế hoạch.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Phòng
tuyến Shuri sụp đổ
Lính Mỹ thuộc sư đoàn bộ binh 77 đang lắng
nghe tin Đức Quốc xã đầu
hàng Đồng Minh ở Châu Âu vào ngày 8 tháng 5 năm 1945
Bài quá dài, phải cắt bớt
Tuy nhiên phải đợi đến 4 ngày sau lính thủy đánh bộ mới quét
sạch được lính Nhật trong khu vực. Sư đoàn 6 lính thủy đánh bộ sau trận đánh
tại đồi Sugar Loaf đã phải chịu thương vong 2.662 người cùng với 1.289 người
khác ở trong tình trạng kiệt quệ. Mục tiêu tiếp theo của họ là Naha, thành
phố thủ phủ của Okinawa.
Đồi Sugar Loaf vào năm 1945
Bài quá dài, phải cắt bớt
Chiến
công của các Thần phong
Ngày 25
tháng 5, phối hợp với cuộc rút quân ở phòng tuyến Shuri, người Nhật đã cho xuất kích đợt tấn công thứ 7
của các máy bay Thần
phong (Kamikaze). Chiến thuật Kamikaze ra đời từ trận hải chiến vịnh Leyte nhưng khi đến trận
Okinawa nó đã trở thành quốc sách và là một phần của chiến lược, chiến thuật trong trận đánh. Trong ngày này, suốt
12 giờ liền, 176 máy bay Thần phong chia làm nhiều đợt từ Nhật
Bản bay đến Okinawa lao mình xuống hạm đội Mỹ. USS LSM-135 chìm,
4 chiến hạm khác bị cháy và hư hại nặng. Chuẩn đô đốc C.R.Brown có mặt trong hạm đội Mỹ tại
Okinawa đã viết như sau:
Thật là một cảnh tượng kì lạ đối với triết lý phương Tây chúng
ta khi chứng kiến một chiếc máy bay Kamikaze lao thẳng vào ta. Có những pháo
thủ đầy kinh nghiệm, nhưng khi thấy một Kamikaze lao vào tàu họ tự nhiên miệng
há hốc ra, tay quên xiết cò. Tựa như là anh ta bị lôi cuốn bởi trò chơi quái ác
đó. Thực tình mà nói, người trên tàu, mục tiêu của Kamikaze, lúc ấy không còn
nghĩ đến mình nữa mà lại nghĩ lo cho người đang ngồi trên máy bay kia.
Cùng ngày hôm đó, 5 chiếc máy bay hai động cơ từ
Nhật bay đến đã xuyên qua hệ thống phòng không, len lỏi vào không phận sân
bay Youtan ở giữa đảo. Bốn
chiếc bị bắn rơi, một chiếc từ từ hạ cánh xuống đường băng. Máy bay vừa dừng lại thì lực lượng cảm tử
quân Nhật ùa ra chạy đến bãi đậu máy bay và bồn chứa nguyên liệu của Mỹ. Họ
dùng bộc phá, lựu đạn và tiểu liên phá hủy 7 máy bay Mỹ, làm hư hại 26 chiếc
khác và làm cháy 2 bồn chứa 70.000 gallon xăng
máy bay.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Trận đánh
kết thúc
Sau khi phòng tuyến Shuri sụp đổ, tướng Mitsuru
Ushijima ra lệnh lui về phía nam 15 km, đến một dãy núi cao
thẳng đứng xuống biển. Đây là tuyến phòng thủ cuối cùng của quân Nhật, đằng sau
họ là biển Đông Hải.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Ngày 4 tháng
6, quân đoàn 32 Nhật Bản chỉ còn khoảng 30.000 người trong tình
trạng thiếu hụt vũ khí (phần
lớn vũ khí hạng nặng và
cả vũ khí cá nhân đã bị mất trong cuộc rút quân), trong đó có 20% là những cựu
binh. Chiều ngày 15
tháng 6, trong một hang động lớn, đại tá Kanayama,
trung đoàn trưởng trung đoàn 27 bộ binh tập hợp 102 người còn lại của trung
đoàn. Ông ta làm lễ đốt quân kì trung
đoàn và nói:
Đoạn ông ta rút gươm mổ bụng tự sát. Đại úy Sato
chặt đứt đầu đại tá Kanayama theo đúng nghi thức rồi hô to Tennōheika
banzai! (Thiên
Hoàng vạn tuế) rồi chĩa súng lục vào đầu bóp cò tự sát. Ngày 18
tháng 6, bốn ngày trước khi trận đánh kết thúc, tướng Simon Bolivar Buckner, tư
lệnh quân Mỹ tại Okinawa đang trên đường hành quân thì bị quân Nhật phục kích
bằng súng cối. Đạn nổ văng mảnh vào người làm ông chết
trước giờ thắng lợi cuối cùng. Buckner là sĩ quan quân đội Mỹ có quân
hàm cao nhất chết trong khi chiến đấu trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Ngày
hôm sau, đến lượt tướng Claudius M. Easley cũng
bị giết chết bởi đạn súng
máy. 17 giờ ngày 21
tháng 6, Okinawa được người Mỹ tuyên bố an toàn mặc dù một số nơi quân
Nhật vẫn còn đang chiến đấu, trong đó có thị trưởng tương lai của Okinawa, Masahide Ota.
Cũng trong ngày 21 tháng 6, trong chỉ huy sở của mình tại Mabumi, tướng Ushijima và mọi
người đều hớt tóc, cạo râu. Sau đó ông viết thư trình lên Thiên hoàng Hiro
Hito báo cáo về tình hình chiến sự tại Okinawa và tạ tội không
giữ được đảo. Thư được điện về Bộ tổng tham mưu quân đội Hoàng gia tại Tokyo.
Cuối cùng, ông nói với đại tá Yahara:
Yahara do đó là sĩ quan cao cấp bên phía Nhật sống sót sau trận
đánh và về sau ông đã cho xuất bản cuốn sách mang tựa đề Trận đánh vì Okinawa.
Chiều ngày 22 tháng 6, tướng Ushijima và tướng Cho quỳ
gối hướng về phía bắc (hướng Hoàng cung) vái ba vái và tiến hành lễ tự sát. Tướng
Cho đưa cổ cho đại úy Sakaguchi chém đầu. Tướng Ushijima lấy gươm tự mổ bụng,
tiếp theo đó bảy sĩ quan tham mưu cùng tự sát. Ngày 2 tháng
7, trận Okinawa chính thức chấm dứt.
Kết
quả
Một nhóm tù binh Nhật Bản đang chờ bị thẩm
vấn bởi các sĩ quan Mĩ. Okinawa là nơi duy nhất số tù binh Nhật lên đến con số
hàng ngàn
Sau trận đánh kéo dài gần 3 tháng, thắng lợi cuối cùng đã thuộc
về người Mỹ. Cả hai phía Nhật và Mĩ đều phải chịu những tổn thất nặng nề. Phía
Mĩ chịu thương vong hơn 75.000 người, trong đó riêng lính thủy đánh bộ chết và mất tích 2.938
người, 16.017 người bị thương. Lục
quân chết và mất tích 4.675 người, bị thương 18.099 người trong
khi hải quân sau những cuộc tấn công của các máy bay Thần
phong cũng chết 4.907 người và 4.824 người bị thương. Okinawa vì
thế là chiến trường tại Thái Bình Dương mà quân Mĩ chịu thương vong
nặng nhất, và là trận đánh có số thương vong cao thứ hai trong Chiến tranh thế giới thứ hai của
quân Mĩ, chỉ sau trận Bulge ở Châu Âu. Ngoài
ra quân Mĩ còn mất 225 xe tăng,
763 máy bay và 36 tàu bị chìm. Hạm đội Anh (TF 57)
có 4 tàu bị thương, mất 98 máy bay với 62 người chết và 82 người bị thương.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Ý
nghĩa
Đài tưởng niệm Cornerstone
of Peace với tên của tất cả quân lính và dân
thường chết trong trận đánh, cả người Nhật và người nước ngoài
Với việc người Mỹ chiếm được Okinawa, hàng
rào phòng thủ cuối cùng vào Nhật
Bản đã bị chọc thủng. Giờ đây quân Mỹ đã có một căn cứ hải và
không quân quan trọng chỉ cách đảo
Kyushu hơn 500 km. Một dự án xây dựng khổng lồ đã được triển
khai trên đảo huy động 87.000 công
binh để xây dựng 22 sân bay cho Tập
đoàn không quân số 8 từ châu Âu chuyển qua và cho cả lực lượng không quân của
lính thủy đánh bộ và hải quân Mỹ. Kể từ đây những cuộc không kích vào lãnh thổ
Nhật Bản đã gia tăng cường độ rất nhiều. Một căn cứ hải quân đã được thiết lập
tại Baten Ko tại
cực nam vịnh Buckner (đổi
tên từ Nakagusuku Wan) để kiểm soát các cảng tại Naha, Chimu
Wan, Nago Wan và Katchin Hanto. Hai
trận bão khủng
khiếp vào tháng 9 và tháng 10 đã gây nhiều tàn phá trên đảo khiến cho căn cứ
hải quân phải dời về cực đông nam bán đảo Katchin, nơi
bây giờ vẫn còn được gọi là Bãi biển Trắng (White Beach). Okinawa đã trở thành
nơi lính thủy đánh bộ và lục quân Mỹ chuẩn bị
cho chiến dịch Downfall, chiến
dịch đổ bộ vào nước Nhật kết thúc chiến tranh.
Sự kiện Mỹ ném
hai quả bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki đã
khiến cho chiến tranh kết thúc và kế hoạch Downfall đã không bao giờ được thực
hiện. Trong Chiến tranh Triều Tiên (1950 - 53) và Chiến tranh Việt Nam (1965 - 73) sau này,
Okinawa đã trở thành một căn cứ quan trọng về hậu cần cho lục quân Mỹ và căn cứ
hành quân cho hải quân Mỹ. Trong khi đó, không quân Mỹ lại biến sân bay Kadena thành căn cứ chủ
yếu. Đây là nơi xuất phát của các máy bay B29 đi oanh tạc Bắc Triều Tiên hay B52 đi ném bom miền Bắc Việt
Nam. Ngày nay, Kadena vẫn là căn cứ không quân lớn nhất của Mỹ
tại Châu Á. Ngoài ra, các máy bay trinh sát của
Mỹ xuất phát từ Okinawa còn thực hiện các phi vụ do thám khắp châu Á.
Okinawa nằm dưới quyền quản lý của chính quyền quân sự Mỹ từ
năm 1945 đến
năm 1972. Bằng
những điều khoản trong hòa ước sau
chiến tranh, các chủ đất trên đảo phải cho quân đội Mỹ thuê đất. Từ
đầu thập niên 70, học
sinh, sinh
viên và những người dân tộc cực đoan đã tổ chức biểu tình, phản
đối không chỉ cuộc Chiến tranh Việt Nam mà còn cả việc kiểm soát Okinawa của
quân đội Mỹ. Họ yêu cầu quân Mỹ rút toàn bộ khỏi đảo mặc dù người Mỹ đem lại
70% lợi tức cho đảo. Cuối cùng, vào ngày 15
tháng 3 1972, chủ quyền hòn đảo đã chính thức trở về tay Nhật
Bản và vịnh Buckner phải đổi trở lại tên cũ là Nakagusuku Wan.
Tuy nhiên các căn cứ quân sự của quân Mỹ trên hòn đảo vẫn được giữ nguyên, một
số căn cứ được chia sẻ chung với Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Tháng
9 năm 1995, sự
kiện lính Mỹ cưỡng hiếp một bé gái 12 tuổi đã làm dấy lại phong trào phản đối
sự có mặt của quân Mỹ và nhiều chủ đất đã từ chối cho quân Mỹ thuê đất tiếp.
Tháng 4 năm 1996, Mỹ đã phải đồng ý trả lại cho Nhật Bản 20% diện dích đảo mà họ
chiếm đóng, vào khoảng 4,900 hectares trong vòng 7 năm.
Ngoài ra, một số sử gia còn cho rằng chính trận Okinawa với tính
chất ác liệt của nó đã dẫn đến việc người Mỹ phải sử dụng bom nguyên tử tại Hiroshima và Nagasaki để
kết thúc chiến tranh mà không cần đổ bộ lên nước Nhật. Một trong những sử gia
nổi tiếng ủng hộ cho ý kiến này là Victor Davis Hanson. Trong
cuốn sách Ripples of Battle của mình, ông đã viết rằng do quân
đội và cả thường dân Nhật tại Okinawa chiến đấu quá kiên cường nên buộc lòng
người Mỹ phải tìm một giải pháp khác để kết thúc chiến tranh thay cho việc đổ
bộ lên đất Nhật. Và với việc sử dụng hai quả bom nguyên tử, người Mỹ đã chứng
minh được sức mạnh của mình, buộc nước Nhật phải đầu hàng.
Năm 1995, chính quyền Okinawa đã cho xây dựng một đài tưởng niệm mang
tên "Nền móng cho Hòa bình" (Cornerstone of Peace)
tại Mabumi, nơi từng là chỉ huy sở
cuối cùng của quân Nhật trong trận đánh. Tại
đài tưởng niệm này có danh sách tất cả những người đã được biết đến là chết
trong các trận đánh, bao gồm dân thường và quân lính, cả người Nhật và người
nước ngoài. Đến tháng 6/ 2008, bản
danh sách này đã có 240.734 cái tên.
Phim
Trận Okinawa đã được dựng thành phim và xuất hiện ở phần 9 trong
Series phim The Pacific do Tom
Hanks và Steven
Spielberg làm nhà sản xuất.
No comments:
Post a Comment