Cách nay 18 năm tổng thống nam Hàn Kim Dae-jung gặp lãnh đạo bắc Hàn là Kim Jong-il tại Bình Nhưỡng
Ngày 13
tháng 06, 2000
·
2000 – Tổng thống Hàn Quốc Kim
Dae-jung (hình) gặp lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il tại thủ đô Bình Nhưỡng của Triều Tiên, khởi đầu hội nghị thượng
đỉnh liên Triều đầu tiên.
Kim Dae-jung
Chức vụ
Tổng thống thứ 8 của Đại Hàn Dân Quốc
Nhiệm kỳ 25 tháng 2 năm
1998 – 25 tháng 2 năm 2003
Thông tin chung
Sinh 3 tháng 12, 1925, Haui-do, Sinan, Jeollanam-do, Triều Tiên thuộc Nhật
(nay là Haui-do, Hàn Quốc)
(nay là Haui-do, Hàn Quốc)
Chữ ký
Giải Nobel Hòa bình (2000)
Romaja quốc ngữ Gim
Daejung
McCune–Reischauer Kim
Taejung
Bút danh
Kim Dae-jung (tiếng Triều Tiên: 김대중, gọi theo tiếng Việt: Kim Tê Chung, âm Hán-Việt Kim
Đại Trung; 3 tháng 12 năm 1925 - 18 tháng 8 năm 2009) là tổng
thống thứ 8 của Hàn Quốc từ 1998 đến 2003, chủ nhân
giải Nobel Hòa bình năm 2000.
Vị trí của Hàn Quốc (xanh đậm) trên thế giới.
Hàn Quốc tuyên bố chủ quyền đối với lãnh thổ Bắc Triều Tiên, nhưng không kiểm soát (xanh nhạt)
Hàn Quốc tuyên bố chủ quyền đối với lãnh thổ Bắc Triều Tiên, nhưng không kiểm soát (xanh nhạt)
Huy chương Giải Nobel
Ông được gọi là "Nelson Mandela của
châu Á" bởi đã dành phần lớn cuộc đời hoạt động chính trị
nhằm đấu tranh chống chế độ độc tài cũng như chính sách Ánh dương ông áp dụng đối với Bắc
Triều Tiên.
Tuổi trẻ và đấu
tranh chống độc tài quân sự
Các văn bản chính thức ghi ngày sinh của Kim Dae-jung là 3 tháng
12 năm 1925, tuy nhiên có nguồn cho rằng ngày sinh thực là 6 tháng 1 năm 1924,
chính Kim đã đổi để tránh bị cưỡng bức tòng quân trong thời kỳ Nhật Bản chiếm
đóng Hàn Quốc. Ông
sinh ra ở huyện Sinan, thuộc
tỉnh Jeolla, nay
là Jeolla Nam.
Vị trí trên Hàn Quốc
Kim tốt nghiệp trường Trung cấp Kinh doanh Mokpo năm 1943 với
thành tích xuất sắc. Sau khi làm thư ký cho một công ty hàng hải của Nhật, ông
trở thành chủ công ty và trở nên giàu có. Ông đào thoát khỏi sự xâm lược của
Bắc Hàn trong Chiến tranh Triều Tiên.
Kim bắt đầu tham gia chính trường từ năm 1954, dưới thời tổng
thống đầu tiên của Hàn Quốc Lý Thừa Vãn.
Lý Thừa Vãn (cũng viết Syngman Rhee, Li Sung-man, Yi
Sung-man, hay I Seung-man, tiếng Triều Tiên: 이승만, 26 tháng 3 năm 1875 – 19 tháng 7 năm 1965) là Tổng thống đầu tiên của Chính phủ lâm thời Đại
Hàn Dân Quốc cũng như sau này là Tổng thống đầu tiên của Đại Hàn Dân Quốc.
Ông đắc cử ghế nghị sĩ tại Quốc hội năm 1961, nhưng kết quả bầu
cử bị một cuộc đảo chính quân sự do Park
Chung Hee lãnh đạo.
Park Chung Hee hay Bak Jeonghui (Chosŏn'gŭl: 박정희; Hanja: 朴正熙; Hán-Việt: Phác
Chính Hy) (14 tháng 11 năm 1917 – 26 tháng 10 năm 1979) là một nhà hoạt động chính trị người Hàn Quốc, Đại
tướng, Thủ lĩnh Đảng Dân chủ Cộng hòa.
Tuy nhiên ông liên tiếp đắc cử các cuộc bầu cử nghị viện năm
1963 và 1967, dần trở thành lãnh tụ phái đối lập. Do đó, ông được phái đối lập
đưa ra tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 1971. Ông gần như đã có thể
đánh bại Park, người đoạt được thắng lợi cuối cùng bằng một chiến dịch truyền
thông đầy thiên vị. Tuy
vậy Kim đã tỏ ra ảnh hưởng mạnh mẽ; đặc biệt ở vùng Jeolla ông
nhận được tới 95% phiếu phổ thông, một kỷ lục hiện vẫn chưa bị phá ở Hàn Quốc.
Kim bị một tai nạn xe hơi nghiêm trọng sau cuộc bầu cử, mà dường
như là một vụ tấn công có chủ đích (để lại thương tật vĩnh viễn cho ông ở
hông). Do đó ông phải rời nước để sang Nhật, nơi ông tiếp tục lãnh đạo phong
trào dân chủ chống độc tài, vốn trở nên càng mạnh mẽ bởi Hiến pháp Duy Tân năm
1972 của Park nhằm thâu tóm quyền lực độc tài. Ngày 8 tháng 8 năm 1973, sau
một cuộc họp với lãnh đạo Đảng Dân chủ Thống Nhất tại Khách sạn Grand Palace
ở Tokyo, ông bị một nhóm đặc vụ Hàn Quốc bắt cóc và dự định thủ tiêu
nhưng sau đó đã được thả ra, điều mà về sau ông còn nhắc lại trong diễn văn
nhận giải Nobel.
Sau đó, ông quyết định trở về Seoul, nhưng
chính quyền quân sự cấm ông hoạt động chính trị và năm 1976 đã bắt giam, kết án
ông 5 năm tù vì tham gia một quốc biểu tình chống chính quyền, từ
năm 1978 án giảm xuống thành quản thúc tại gia dưới
sức ép của cộng đồng quốc tế.
Vị trí Seoul
trên bản đồ Hàn Quốc
Sau vụ ám sát Park Chung Hee năm
1979, Kim được trao trả tự do hoàn toàn. Nhưng chỉ một năm sau, 1980, Chun
Doo-hwan tiến hành đảo chính và sau đó đàn áp dã man Phong trào dân chủ Gwangju.
Jeon Du-hwan hay Chun Doo-hwan (Hangul: 전두환 (âm Việt: Chon Đu Hoan, chữ Hán: 全斗煥 (âm Hán Việt: Toàn Đẩu
Hoán), sinh ngày 18 tháng 1 năm 1931 là một tướng lĩnh và chính khách Hàn Quốc.
Trong làn sóng bắt bớ thanh trừng sau đó, ông bị tuyên án tử
hình với tội nổi loạn và gián điệp. Nhiều
tổ chức nhân quyền và quốc gia dân chủ đã vận động bãi bỏ án quyết này, trong
đó Giáo hoàng Gioan Phaolô II có
gửi thư cho Chun xin ân xá cho Kim.
Gioan Phaolô II (hay Gioan Phaolô Đệ Nhị, Latinh: Ioannes Paulus
II; tên sinh Karol
Józef Wojtyłatrợ giúpchi tiết; 18 tháng 5 năm 1920 – 2 tháng 4 năm 2005) là vị giáo hoàng thứ 264
của Giáo hội Công giáo
Rôma và là người lãnh đạo tối cao của
Vatican kể từ ngày 16 tháng 10 năm 1978
Trong lúc sắp bị hành hình (bằng cách bị trói đưa lên trực thăng
và quăng xuống biển), sự can thiệp muộn màng nhưng hữu ích của chính phủ Hoa Kỳ đã
tỏ ra hiệu quả: án quyết giảm xuống còn 20 năm tù, và về sau trở thành trục
xuất sang Hoa Kỳ. Kim Dae-jung sang cư trú tại Boston và
giảng dạy với tư cách giáo sư thỉnh giảng ở Trung tâm Sự vụ Quốc tế của Đại học Harvard. Trong
thời kỳ này ông đã viết nhiều bài chỉ trích chính quyền quân sự trên các tạp
chí uy tín. Vào năm 1985, ông quyết định trở về quê hương.
Xây dựng nền dân chủ
mới
Trở lại Seoul, Kim lập tức đối mặt với lệnh quản thúc, nhưng
tiếp tục đóng vai trò lãnh đạo phe đối lập. Năm 1987, Chun Doo-hwan nhìn nhận
sự phản đối độc tài của người dân, đồng ý từ chức và tổ chức cuộc bầu cử tổng
thống công bằng đầu tiên ở Hàn Quốc. Phe đối lập đã không tìm được tiếng nói
thống nhất, số phiếu của họ bị phân chia giữa Kim Dae-jung (27%) và Kim
Young-sam (28%), khiến cho ứng viên Roh
Tae-woo - một cựu tướng lĩnh được Chun đỡ đầu - chiến thắng chỉ
với 36.5 % phiếu phổ thông.
Kim Young-sam (tiếng Triều Tiên: 김영삼; Hanja: 金泳三; phát âm tiếng Triều
Tiên: [kim jʌŋsʰam]; Hán-Việt: Kim Vịnh
Tam, 20 tháng 12 năm 1927 – 22 tháng 11 năm 2015)
Roh Tae-woo hay No Tae-u (tiếng Hàn: 노태우; Hán-Việt: Lô Thái
Ngu) sinh ngày 04 tháng 12 năm 1932 là một tổng thống của Đại Hàn Dân Quốc. Ông làm
tổng thống từ 25 tháng 2 năm 1988 đến 25 tháng 2 năm 1993.
Năm 1992, ông lại một lần nữa thất bại trong cuộc bầu cử tổng
thống, lần này là cuộc đối đầu trực tiếp với Kim Young-sam, người sáp nhập đảng
của mình với Đảng Dân chủ Công lý đương quyền để lập nên Đảng Đại Dân tộc. Nhiều
người tin rằng sự nghiệp chính trị của Kim Dae-jung đã kết thúc khi ông rời bỏ
chính trường, sang Anh và nhận một vị trí tại Clare Hall thuộc Đại học Cambridge]. Tuy
nhiên, năm 1995 ông đã tuyên bố quay lại và tham gia vào cuộc bầu cử tổng thống
lần thứ tư của mình.
Và lần này, tình thế có phần thuận lợi hơn cho ông khi công
chúng đang phản đối chính sách của chính phủ trong việc vực dậy nền kinh tế
khỏi cú sốc của cuộc Khủng hoảng tài chính châu
Á 1997 bùng nổ chỉ ít ngày trước ngày bầu cử. Kết quả là trong
cuộc bầu cử ngày 18 tháng 12 năm 1997, liên danh với ứng viên phó tổng
thống Kim Jong-pil ông đã đánh bại Lee
Hoi-chang-ứng cử viên được Kim Young-sam hậu thuẫn.
Kim Jong-pil (hangul: 김종필, 7 tháng 1 năm 1926) là một quân nhân, tướng lĩnh và chính trị gia Hàn Quốc.
Lee Hoi-chang(Tiếng Triều Tiên: 이회창/ 李會昌 *; 2 tháng 6 năm 1935 -), là Thủ tướng của Đại Hàn Dân Quốc 1993 - 1994. Ông có bí
danh là Kyunssa(경사).
Thắng lợi ông cũng đến một phần từ sự chia rẽ của đảng đối lập,
cho phép ông đắc cử với chỉ 40.3% phiếu phổ thông. Ông
tuyên thệ làm Tổng thống thứ 8 của Đại Hàn Dân Quốc ngày 25 tháng 2 năm 1998,
đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc một đảng cầm quyền chuyển giao
quyền lực hòa bình cho người đối lập chiến thắng trong một cuộc bầu cử dân chủ
Tổng thống Hàn Quốc
Đón tiếp Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton (bên
trái) tại hội nghị APEC ở Auckland, 12 tháng 12 năm 1999
Khi Kim Dae-jung mới nhậm chức, đã có những ngờ vực về khả năng
điều hành của ông, người được biết tới như một nhà hoạt động dân chủ nhiều hơn
là một nhà quản lý. Tuy nhiên ông đã tỏ ra xuất sắc trong vị trí của mình.
Đáp lại cú sốc của cuộc khủng hoảng tài chính (kinh tế tăng
trưởng âm -5.8% năm 1998), Tổng thống Kim đã tiến hành những cuộc cải cách mạnh
mẽ nhằm tái cấu trúc nền kinh tế. Ông
tìm cách giảm bớt những ưu đãi cho các chaebol (các
tập đoàn lớn ở Hàn Quốc như Hyundai hay Samsung có quan hệ mật thiết chính quyền)
trong khi tăng cường minh bạch tài chính.
Tập đoàn Hyundai (tiếng Hàn: 현대 자동차 그룹(Hyeondae jadongcha
geurub), Hanja: 現代 自動車 그룹 ("Hiện đại Tự động
xa Tập đoàn"); tiếng Anh: Hyundai Motor Group; tiếng Trung: 现代集团 (Hiện đại Tập đoàn)) là tập đoàn đa quốc gia của Hàn
Quốc có trụ sở chính tại Seoul.
Tập đoàn Samsung (tiếng Hàn: 삼성 (Romaja: "Samseong", phiên âm chuẩn:
"Xam-xâng"); Hanja: 三星; âm Hán Việt: "Tam
Tinh" -nghĩa là "3 ngôi sao"), là một tập đoàn đa quốc gia
của Hàn Quốc có tổng
hành dinh đặt tại Samsung Town, Seoul.
Năm 1999, nền kinh tế tăng trưởng trở lại 10.2 % và tiếp
tục duy trì tốc độ những năm sau đó. Ông
cũng vận động để đưa thành luật dẫn đến sự hình thành chế độ phúc lợi xã hội
đương đại ở Hàn Quốc; trong
nhiệm kỳ của ông Hàn Quốc đã đồng tổ chức (cùng với Nhật Bản) thành công World Cup 2002. Ông
cũng tỏ ra khoan dung với những lãnh đạo của chế độ cũ đã từng bắt giữ và tuyên
án tử hình mình.
Đối với Bắc Triều Tiên, chính
quyền Kim Dae-jung thực hiện một đường lối ngoại giao mềm dẻo được biết dưới
tên Chính sách Ánh dương. Trong khi lên án các hành
động khiêu khích quân sự của Bình Nhưỡng, Hàn Quốc tuyên bố không có ý định tái
chiếm miền Bắc bằng bất kỳ cách thức nào và tìm cách cường hợp tác giữa hai
miền, tránh xung đột và chính trị hóa các sự vụ. Kết quả là các gia đình bị ly
tán giữa hai miền đã có cuộc gặp gỡ hiếm hoi, các công ty Hàn Quốc được phép
đầu tư có giới hạn ở miền gần biên giới hai nước và Hàn Quốc cũng như cộng đồng
quốc tế có kênh tiếp cận cho mục đích viện trợ nhân đạo. Đỉnh điểm của chính
sách này là hội nghị thượng định có tính lịch sử năm 2000 giữa Kim Dae-jung và
lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-il.
Kim Chính Nhật hay Kim Châng In (lúc mới sinh có tên Yuri
Irsenovich Kim;[1] (tiếng Triều Tiên: 김정일; chữ Hán: 金正日; âm Hán Việt: Kim
Chính Nhật; tiếng Anh viết Kim
Jong Il hay Kim Jong-il; sinh ngày 16 tháng 2 năm 1942-mất ngày 17 tháng 12 năm 2011) là lãnh tụ tối cao nắm thực quyền của Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Triều Tiên từ 1994 đến 2011.
Điều này đã giúp Kim Dae-jung nhận giải Nobel Hòa bình năm 2000, nhưng cũng có
những chỉ trích rằng chính sách này đã che đậy các tội ác tàn bạo ở miền Bắc
trong thời gian đó cũng như chuyển giao một khoản tiền lớn cho chính phủ Bình
Nhưỡng nhằm đổi lấy thỏa thuận. Năm
2003, Chánh văn phòng của Kim là Park Ji-won đã phải chịu án tù 12 năm với một
số cáo buộc, trong đó có liên quan tới việc Hyundai trả tiền cho Hội nghị liên
Triều.
Những năm cuối đời
Kim kêu gọi những biện phán ngăn chặn chống lại Bắc Triều Tiên
để giải trừ vũ khí hạt nhân và bên cạnh đó bảo vệ cho chính sách Ánh dương của
mình. Ông
nhận bằng tiến sĩ danh dự của Đại học Portland ngày 17 tháng 4 năm 2008.
Kim Dae-jung mất ngày 18 tháng 8 năm 2009 tại Bệnh viện Đại học Yonsei ở Seoul. Nguyên nhân cái
chết được cho là Hội chứng rối loạn chức
năng đa cơ quan. Một
tang lễ liên tôn giáo cấp quốc gia được tổ chức cho ông vào ngày 23 tháng 8
trước tòa nhà Quốc hội, với đám rước đưa thi hài ông tới Nghĩa trang Quốc gia
Seoul bằng nghi thức Công giáo. Ông là người thứ 3 trong lịch sử Hàn Quốc nhận
nghi thức quốc tang. Một
điện tín do Wikileaks tiết lộ cho thấy Đại sứ quán Hoa Kỳ
vào ngày ông mất đã mô tả ông là "tổng thống cánh tả đầu tiên của Nam
Hàn".
No comments:
Post a Comment